Laat ik er direct maar geen doekjes om winden. De kans dat Aporis opgepakt wordt is veel groter vanwege die naam die daar met sierlijke letters aan de zijkant staat aangegeven; Sufjan Stevens. De man die vriend en vijand weet te verassen met het alle kanten op stuiterende hoogtepunt Illinois. Normaal zou het dan wel klaar zijn geweest, al weet de gevoelige singer-songwriter zichzelf zowat te overtreffen met het persoonlijke, zachtere Carrie & Lowell.
Een familiare haat- liefdesplaat, die zich richt op het leven van stiefvader Lowell Brams en moeder Carrie. Gebukt gaande onder psychische stoornissen zoekt die laatste haar heil in drugs om het voor haarzelf allemaal draagbaarder te maken. Een zwaar bestaan waar ze zichzelf steeds verder de vernieling in helpt. Uiteindelijk overlijdt Carrie aan de gevolgen van maagkanker.
De droefenis die je als hulpeloze nabestaande te verwerken krijgt, brengt Sufjan steeds dichter bij Lowell Brams. Ondanks dat het huwelijk al strandde toen Sufjan nog een schoolkind was, blijft hij Brams zien als de katalysator die hem aanspoort om zich te verdiepen in de muziek. Heel bijzonder, omdat er geen biologische verwantschap is, en Brams vooral in zijn vroege jeugd een prominente rol in het gezin vervult.
Soms zit de emotie zo diep dat deze niet door teksten op te roepen is. Het is te gevoelig, en de getraumatiseerde, blijvende wonden hechten zich beter aan een instrumentale aanpak. De behoefte om hier een vervolg aan te geven wringt ook bij Brams. Als sfeermaker lijkt het erop dat zijn muzikale bagage het uitgangspunt is waar vanuit er gewerkt wordt. Aporis is voornamelijk een volgende stap in het rouwverwerkingsproces, gebundeld in fragmentarische ambient passages.
Als labelbaas van Asthmatic Kitty heeft Brams alle vrijheid om de opnames wel of niet openbaar te delen. Uiteindelijk is er voor gekozen om het vervolg op Music for insomnia toch uit te brengen. Aporis bestaat uit dierbare persoonlijke stukken die in een periode van 10 jaar werden opgenomen. De sfeer is overheersend dromerig en duister, waardoor overduidelijk voelbaar is dat de geest van Carrie er als een onrustige dolende ziel verloren ronddwaalt.
Door de mediterende spirituele werkwijze is het een zoektocht naar het moment dat innerlijke rust en zelfreflectie in elkaar overgaan, het punt van verlossing. Slopende percussie is te herleiden tot het gevecht maar is tevens de lichtere tint in het geheel. De sobere toon wordt gevoed door duistere hallucinerende triphopeffecten en psychedelische new age soundscapes. Het biedt troost maar roept ook vragen op. Om zo onbevooroordeeld te blijven wordt de leegte niet ingevuld met confronterende woorden.
Aporis is niet gemakkelijk, niet toegankelijk en zeker niet commercieel. Een meesterwerk? Dat niet, al mag het wel beschouwd worden als een cruciaal keerpunt, waarbij de waarde pas op langere termijn in te schatten valt. Aporis is zo’n album welke vroeger door teleurgestelde boze kopers werd terug gebracht naar de platenzaak om vervolgens jaren later spijt te krijgen van deze impulsieve actie.
Sufjan Stevens & Lowell Brams - Aporia | Electronic | Written in Music - writteninmusic.com