Alright. Mijn (misschien wel ietwat verassende) nieuwe nummer 1 dus. Een review hierover schrijven is verschrikkelijk moeilijk, het is een plaat die zich onmogelijk laat beschrijven. Laten we beginnen met de historie van de band. Sinds 1977 speelt deze band al samen, hoewel het eerste officiele album pas in 1984 uitkwam. Daarvoor waren er wel een aantal bootlegs en tapes, maar daarbij houd de opnamekwaliteit niet over. Ze zijn al die jaren in de anonimiteit gebleven, maar hebben desalniettemin toch een flinke en vooral erg trouwe fanbase opgebouwd.
Om te zeggen dat de Cardiacs een eigen sound hebben is een understatement. Je hebt zoiets nog nooit gehoord. Period. Ze zijn gestoord, krankzinnig, bizar, meeslepend, druk, hyperactief enz. Stel je voor dat Frank Zappa een plaat zou opnemen, terwijl op de achtergrond Yes zich ontfermt over het materiaal van Madness en de Sex Pistols als opdracht hebben gekregen de anderen zoveel mogelijk uit hun concentratie te halen. Dit alles dan opgenomen niet in een studio, maar in een kerk waar ondertussen ook nog een koor aan het oefenen is. Met andere woorden: enige lijn is moeilijk te ontdekken hier
Als je dit wilt leren kennen moet je niet alleen 'openminded' zijn, maar je zult er ook tijd in moeten steken. Na een aantal luisterbeurten zul je langzaam beginnen de lagen van elkaar af te schrapen en zowaar een songstructuur kunnen ontdekken. Vooral door de lengte en de intensiteit van het album is het lastig om het in 1x door te luisteren. Ik kan dan ook aanbevelen om de 2 cds in eerste instantie los van elkaar te beluisteren. Pas als je de muziek wat beter hebt doorgrond, zul je een hele luisterbeurt uit kunnen zitten.
Het begint allemaal met
Eden on the Air. En je word gelijk voor de gek gehouden. Dit nummer is namelijk vrijwel geheel acapella, en als je de rest van het album eenmaal kent, bekruipt je het gevoel dat de band zich hier bewust heel erg inhoudt, om je het volgende nummer voor een extra grote shock te zetten. Desalniettemin is het mooi gedaan, een prima intro. Maar het verhult nog weinig van de genialiteit..
..BAM! Het tweede nummer word vanaf seconde 1 als het ware in je gezicht gesmeten. Na een zware metal-achtige riff komt een Zappa-achtig stuk en vervolgens verandert de band als ware het een kameleon een aantal keer vliegensvlug van kleur (of in dit geval tempo/ritme/melodie). Aan het eind van het nummer word het vrolijke melodietje van Dog-Like Sparky alvast ingezet, maar het was te vroeg, dus word het letterlijk neergeschoten. Een grapje van de band, denk ik
Tja, dan dus Dog-Like Sparky. Ik heb dit nummer zo hier en daar al een beetje proberen te promoten, maar ik ga het hier gewoon nog een keer doen. Als je puur zou letten op alle time-signatures, verschillende melodieën, tempowisselingen, de idiote tekst, dan zou je nooit kunnen begrijpen hoe zoiets zo enorm aanstekelijk en verslavend kan zijn. It is though..
Is me alive and a-crawling?
Is my world?
Crawling is my world!
Fiery Gun Hand begint maniacaal, als een typisch Cardiacs-nummer (whatever that may be) en lijkt dan te verworden in een soort punk-anthem, maar natuurlijk wel met de occasional Zappa ertussendoor gesmeten. Ook de vocals gaan hier weer alle kanten op. De laatste 2 minuten van dit nummer monden uit in een soort 'frenzy' waarin het aantal lagen muziek nog eens verdubbeld word en je met gitaar-, blazer- en synthesizer-solo's op lichtsnelheid met open mond word achtergelaten.
Veel tijd om nog eens over het vorige nummer na te denken heb je echter niet, want voor je weet zit je je alweer af te vragen hoe Tim Smith in godsnaam bij de belachelijke tekst van
Insect Hoofs on Lassie komt. Het nummer gaat over het 'customizen' van Lassie:
HERO COLLIE! Insect hoofs on Lassie instead of feet
(...)
TAIL OUT THE WINDOW
PRESS IN COLOURED GLASS
FOR MORE BEAUTIFUL EYES!
Echt een ontzettend vrolijk en grappig nummer, en weer zit ik me te verbazen over al die zanglijntjes op allemaal verschillende hoogtes die toch allemaal zo logisch klinken.
De Cardiacs hebben kennelijk iets met honden. Ook in Fairy Mary Mag komt dat weer terug. Het nummer word gedragen door een soort choir op de achtergrond, en begint zowaar rustig. Even uitblazen dus.. Nou ja, heel even dan, want dan komt een lieve meisjesstem je vertellen dat
she will tear the secret from your arms en dan barst de hel los.
Bellyeye is alweer een volslagen belachelijk nummer, om even een tipje van de sluier om te lichten:
What's in my hand?
Its your beady-eyed blade on the edge of my tongue
Its your Belly-eyed bleeder
Dit dan over een verschrikkelijk ingewikkelde melodie, die telkens als je hem lijkt door te hebben weer net even veranderd. Ingewikkeld, maar oh zo catchy.
Aan het eind van Bellyeye lijkt weer even de melodie van Dog-Like Sparky in een alternatieve variant terug te komen, om vervolgens A Horse's Tail in te luiden. Dit nummer heeft een hele strakke riff staan, maar gaat dan af en toe over in een soort 'Queen-op-speed'-interludes, inclusief high-pitched vocals en synthesizers. Het gemak waarmee de band van ontzettend kabaal over kan gaan in bijna a-capella interludes verbaasd me toch weer keer op keer.
Manhoo begint met rustige gitaar-strumming, en begint dan als een -voor Cardiacs-begrippen- rustig nummer, waar ze opmerkelijk lang 1 ritme aanhouden. Wel absurde vocals uiteraard, want helemaal gewoon mag het natuurlijk niet worden
Maar dit is een van de weinige nummers waar je een simpel couplet-refrein-couplet kan ontdekken. De bridge word dan ook als het ware gegorgeld, om het niet te voorspelbaar te maken. WARNING: Dit nummer blijft heel erg in je hoofd hangen. Vooral vervelend omdat de vocals veel te hoog zijn om te kunnen reproduceren, waardoor je niet verder komt dan wat neurieën. U bent gewaarschuwd.
Wireless sluit kant 1 af, en hoe! Denk je alle verschillende kanten van deze idioten wel gehoord te hebben, komen ze met dit 8-minuten durende rustig opgebouwde nummer. Elke keer een laagje erbij, zo kan het dus ook. De sound doet me hier een beetje denken aan de Fiery Furnaces, heel speels. Het nummer voelt een beetje aan als een stilte voor de storm, alsof de band je voorbereid op wat er gaat komen. Aan het eind word de tweede helft dan ook aangekondigd met iets wat klinkt als de climax van een epische sci-fi score. En dat klopt..
..want Dirty Boy is hele andere koek dan wat we tot nu toe hebben gehoord. Kant 2 is in het algemeen een stuk donkerder en epischer dan het eerste deel, en dit zijn misschien wel de 8 meest intense minuten in de popgeschiedenis. Tim Smith heeft, ondanks dat hij niet echt een geweldige stem heeft, zo'n gevoel en emotie in z'n stem dat dat ook totaal niet uitmaakt en dat ik eigenlijk altijd wel kippenvel overhoud aan dit nummer. Het doet een beetje denken aan
Is This the Life van hun eerdere album
A Little Man and a House... Fantastische opbouw, de intensiteit word bij elke regel wat opgeschroefd doordat Tim steeds hoger en met steeds overgave zijn onbegrijpelijke teksten uitspuwt, uiteindelijk uitmuntend in een ongelofelijke schreeuw van ruim twee minuten(!) die door merg en been gaat. En dat is dus positief in dit geval.
Billion is een kort, 42-seconden durend intermezzo, met, ik denk, als enige functie om de luisteraar de kans te geven de climax van
Dirty Boy enigszins te verwerken (hoewel het nummer daarvoor ook best 10 minuten had mogen duren).
Dan
Foundling, een rustig nummer (godzijdank!), zelfs Tim durfde het kennelijk niet aan om hier weer een belachelijk en chaotisch nummer over maniakale honden achteraan te gooien. Wat hij wel kon opbrengen is een mooie ballad, die ondanks het relatief trage tempo, de spanning er ontzettend goed inhoud. Toch weet hij je met teksten als
Here comes the bride / Nobody knows where she came from wel weer flink op het verkeerde been te zetten.
Odd Even begint als een standaard radiovriendelijk alternatief rocknummer met rustige gitaar-'strumming', en behalve dat de vocals weeral alle kanten op gaan, en de tekst weeral absurdistisch is, blijft het nummer toch redelijk binnen de lijnen der normaliteit dit keer. Er zit nog wel een coole xylofoon (of wat is het?)-solo in, maar verder zou ik met dit nummer misschien nog wel naar een radiozender durven stappen.
Bij
Bell Stinks worden we toch weer even terugverwezen naar de idiootheid van deel 1 van dit evangelie aan God, maar het is slechts een interlude, een intro op
Bell Clings, dat de draad oppikt en prima aansluit bij het begin van de plaat. Tim spuwt weer in ongelofelijke snelheid pagina's vol aan teksten uit in dit nummer (daar kan menig rapper nog een puntje aan zuigen, hij heeft een geweldige flow
).
Tja, wat valt er nu nog toe te voegen.
Flapp Off the Beak is weer een bizar nummer, waarin de Cardiacs er wederom in slagen mij te verbazen hoe iets dat zo complex is zo verdomd aanstekelijk kan zijn. Ze weten me hier overigens ook te vertellen dat er geen God is, waarmee ze hun eigen albumtitel keihard onderuit halen. Ach, er zal vast een zekere vorm van logica, of een betekenis achter zitten
Quiet as a Mouse is een kort verhaaltje (gewoon spoken-word) waar ik niet veel wijzer uit word, en waar ik de humor ook niet echt van inzie.
Angleworm Angel dan, lijkt weer wat meer op een punknummer, uiteraard geinjecteerd door die typische Cardiacs-sound, die ik nu wel vaak genoeg heb proberen te beschrijven.
Red Fire Coming Out from His Gills komt met een soort van ska-achtig geluid aanzetten, maar voor je het weet is dat alweer weg en krijgen we een melodie voorgeschoteld die opnieuw bijzonder episch is, en het klinkt eigenlijk alsof dit oorspronkelijk het slotnummer was. Dat het elk moment afgelopen kan zijn, en het had een prima einde geweest..
..echter we hebben nog twee nummers.
No Gold is yet another side van de Cardiacs die we nog niet kenden, een soort van lo-fi kermis-melodietje met een country-achtige cadans, dat na de moeilijke dingen die we hebben gehad wel erg relaxt wegluistert.
Dan hebben we nog een nummer te gaan: Het fantastisch getitelde
Nurses Whispering Verses, dat werkelijk een geniale riff voortbrengt. Gelukkig(!) hebben ze dat zelf ook wel door en breken ze hem dus niet gelijk af. Na een paar minuten deze riff geeft men nog één keer flink gas. Alle gekke geluidjes worden nog eens uit de kast getrokken om een magnus opus te creëren waar je je vingers bij aflikt. Je zou zeggen dat het na al het voorgaande moeilijk is om nu nog te kunnen imponeren, maar ze doen het gewoon (bij mij dan toch zeker). Daarna keert de openingsriff van het nummer weer terug, gaat even in overdrive en komt vervolgens tot stilte. Het nummer duurt echter nog een minuut of 2, dit word ingevuld met wat random noise om je wat tot rust te laten komen denk ik.
Om een lang verhaal kort te maken: De Cardiacs zingen hier naar mijn mening niet naar God (ze geven zelf al aan dat hij niet bestaat
), maar er moet toch enige hulp van bovenaf zijn gekomen om tot dit ongelofelijke resultaat te komen. Het enige dat ik weet is dat als ik ooit nog een hond krijg, ik hem Sparky noem