Nederland heeft zo ook z'n eigen Dylan, z'n eigen ongekroonde Brel, hij is 77 en heet Alex Roeka. De Nobelprijs Literatuur voor Zangers signatuur Dylan kreeg hij nog niet, wel ooit al 's een Annie M.G. Schmidt-prijs, Edison of Nederlandse Oeuvreprijs. Dat dus toch. Op basis van zijn nieuwste tour de force gaat zijn ster gezwind weer een stuk hoger, heeft hij nog maar eens een nieuwe prachtplaat 'Nieuwe Dromen' op zak, dubbelaar zelfs, na het al zo schitterende 'Rauwe Genade', en daarop dat nu al memorabel episch gezongen gedicht 'In dit Sterrendal'. Liefst 37 (!) strofen, met z'n 50 minuten langste ononderbroken zangstuk ooit der Lage Landen. Ah ja, in maart 2020 - voor Roeka wellicht niet toevallig - maakte z'n toen 78-jarige evenbeeld Dylan in gelijkaardig literair parlando al 17 prachtige minuten vol in het ononderbroken eerbetoon voor John F. Kennedy.
Maar driemaal helaas, zeker bij ons Vlamingen, en jawel, bij ook heel veel van z'n landgenoten, laat de naam van deze weemoedige muzikale bard, geniale singersongwriter, al van meetaf aan geen warme belletjes rinkelen. Misschien even onder wielerliefhebbers kreeg hij zekere 'bekendheid' dankzij twee grandioze wielerliederen, 'De Muur van Geraardsbergen' vol lof bezingend wat een renner voelt als hij in De Ronde van Vlaanderen de legendarische helling op moet. Of 'De rode vod' dan weer over wat er allemaal door het hoofd van een rennersknecht spookt als hij door toeval toch een keer zelf voor de overwinning kan strijden tegen het jagende peloton. Iemand noemde het toen geroerd beste sportlied ooit.
Waaraan ligt het, het voortdurend moeizaam zingen in de woestijn? Moeilijk. Hier krijg je 'alleen maar' luisterlied, vol uit de box ongepolijst luisterlied, dat enkel open en vrij ademt in de knusse woonkamer bij schemerlicht. Die fluwelen geleefde karakterstem, z'n gedreven proza dat zich, net als bij die andere op leeftijd kwelende Cohens en Dylans, bovendien versterkt weet door de meerwaarde van de veelzijdige band. Zijn band, evengoed magiërs van de muziek die naar voren treden om Roeka te helpen om het koude, lege gat van de wereld voor even opnieuw met nieuwe dromen te vullen. Reijer Zwart en Jeroen Kleijn en anderen. Bernard Gepken in 'In dit Sterrendal', met z'n akoestische en 12-snarige gitaar.
Soit, laatbloeier Roeka is als componist, hoe lofwaardig, nog steeds in staat zomaar een akkoord aan te slaan, flarden tekst die spontaan in hem opborrelen op te schrijven om dan de rest zich als vanzelf te zien ontvouwen. In aanloop naar 'Nieuwe Dromen' schreef hij liefst een vijftigtal nummers, waarvan er twaalf de eerste cd van deze dubbelaar haalden. De nummers, veelal autobiografisch, gaan over de fatale last van het leven, herwonnen levenslust, de hemel en hel van de liefde, de zielige zoektocht vaak naar genot en genoegdoening. In de slepend elektrische opener 'Maak Me Wakker' is Roeka klemgezet en gevangen in z'n dromen, maar neemt ie zich voor, tegen beter weten in, het leven groots en verheven te bezingen. Je denkt bij zijn stijl hier onwillekeurig aan die andere Noord-Brabander Dimitri Van Toren. Het Caraïbisch huppelend liefdeslied 'Lach in Lege Dagen', in mooie samenzang, is reizen door stomende tijden, in lief en leed. De sombere dramatiek van 'Dora's Lied', tekent het in zwalpen teloorgaand leven. Dan die gevoelige countrydeun 'Het Laatste Uur', over verslavend wilde nachten en het leven op krediet. 'Hemel en Hel', met z'n mooie strijkers, emotionele pracht van een Zjef Vanuytsel-nummer haast. Volgt een verrassend swingende reggaespringer over het leven zoals het is 'Langs het Kanaal'. Keer op keer betoverende poëzie! Ook in het meewarig terugblikkende 'Kinderen van Toen'.
Droeve pianoakkoorden van 'De Blauwe Golf', gedachten zwervend naar Saint-Tropez in een ver verleden. Mondharmonica! In die inderdaad fulminerende Dylan-blues 'Als de Afgrond Opengaat' raast de fraaist mogelijke protesttirade tegen allerlei verrotting en lulkoek. Het heerlijk intieme 'Dunne Lippen', met een prachtige lyriek, is vroeg-Cohenesk aangekleed met sobere gitaar en meedogend opduikende strijkers. Gegarandeerd fel opveren daarna bij de potige 'Brown Sugar-rocker 'Ik Rommel Maar Wat in het Rond', Roeka gedreven debiterend als een Thé Lau in z'n sas. Even stevig en imposant is het slotnummer van Deel Een, 'Terug Naar Ravenstein', waar Alex, met zijn krassen en kerven op lichaam en ziel, gelaten teruggaat naar zijn geboortestad. Immers, nergens is de stroom zo helder als bij de bron.
Deel Twee dan, het fenomenale 'In dit Sterrendal'. Kolossaal zangstuk waarin de oud geworden singersongwriter zijn herinneringen niet wil laten wegwaaien, als gelouterd langzaam door zijn leven schrijdt, zuinig maar vloeiend akoestisch begeleid door akoestische gitaren, piano, orgeltoontje, een enkele elektrische snaar.
Ruim vijftig minuten autobiografie in liedvorm die er voor de luisteraar niettemin zacht als door de boter heensnijden. Z'n eerste zin luidt: ‘Ik ben hier aangekomen toen de hoop begon.’ En z'n laatste: ‘Alsof er nooit iets is geweest in dit sterrendal, in dit diepe sterrendal.’ Tussen deze twee frazen van hoop en vergetelheid speelt zich zijn leven en dood af, als onrustig kind dat in het gezin moet opboksen tegen grotere broer, kostschooljongen, student, matroos, zwerver, psycholoog, bohemien, vader, liedschrijver, artiest en ontheemde. Eén aansluitende, chronologische reflectie op z’n wel heel bewogen bestaan, waarbij hij als een minnestreel door zijn leven meandert. Het beschrijft momenten van plezier en extase maar ook van verdriet en pijn, zon versus de duisternis. De opname werd met z’n drieën samen in gang gezet en ongelooflijk, slechts twee keer onderbroken, eenmaal verkeerd akkoord en eenmaal foutief gezongen.
Alex Roeka, wat een innemende, breekbare meesterverteller-spraakwaterval. Het nieuwe dubbelalbum van hem bevat de stille pracht en de imposante uitstraling van de weidse sterrennacht. Net als voorheen steeds wankelend op de rand maakt hij hier weer zijn verbluffende spreidstand tussen licht, donker en schaduwkant. Lieflijk, wijs, zelfbewust, bitterzoet, met donker trillende stem is hij die kleine man met een levensgroot charisma. Maar in dit sterrendal is hij ondanks zijn unisono sterrendiscografie, voor dit 'Nieuwe Dromen' incluis, nog niet voor het sterrendom geboren. Staande ovatie, intussen.
Alex Roeka - In Dit Sterrendal - Liedtekst