Edgar W. Froese - Dalinetopia (2005)

Een grandioos album van Edgar dat iets vertelt over de grootmeester Dali. Edgar zag hem als zijn grote voorbeeld en waar hij veel van geleerd heeft toen hij eind jaren 60 met The Ones in zijn huis verbleef. Het is geen eerbetoon maar een soort schildering van de gedachten die Dali had over kunst. Een zeer geslaagd album.

Dit album maakt al aan de buitenkant een prima indruk. Dit is echt zo'n hoesontwerp waar je een hele tijd na kunt kijken en nog steeds nieuwe zaken tegenkomt. En als je dan bij de info leest dat dit van de hand is van Edgar Froese kan je niks anders concluderen dat er van alles door zijn hoofd moet gaan.

En dan de muziek. Deze is erg goed te noemen Fraaie stukken gitaar op sferische electronische klanen die al snel beklijven. Hierdoor heb ik het gevoel of er met klanken een schilderij wordt gemaakt waar zeer boeiende zaken op te zien zijn. Muziek dus die je snel uit de sleur van alle dag haalt, maar ook gelijk de vraag oproept: "Waar haalt Edgar Froese iedere keer zijn inspiratie vandaan? Een vraag de maar blijf opborrelen bij mij en de volgende stelling oproept. Laat een Euro voor zijn neus vallen en hij maakt van de klank alleen een mooi stuk muziek.

Terug na dit album. Het geeft na een paar draaibeurten al genoeg informatie dat hier sprake is van een top-product. De composities zijn goed en de productie is om door een ringetje te halen. Een album van de meester dus en daarom rechtop zitten, armen over elkaar en genieten maar van heerlijke muziek.

According to Edgar Froese's liner notes the music is "composed in honor and respect of an artist character who touched more than anybode else the level of subconscious all human beings have in common". This man, of course, is Salvador Dali, the Spanish artist. Back in 1967, Edgar Froese had visited Dali in Spain, and obviously he was strongly impressed: a first reminiscence to Dali he made back in 1979 with the composition A Dali-esque Sleep Fuse.

En daar draait dit album om. Salvador Dali.

En het leuke daarvan is, dat ze zowel Salvador Dali als Edgar Froese in het hoesontwerp zijn verwerkt. Iets wat bijdraagt aan het historisch perspectief van dit album.

Met dit album gaat Edgar Froese qua concept terug naar de oorsprong: daar waar het voor hem allemaal begon op het gebied van kunst, muziek, visie, filosofie etc. etc. Zijn verblijf bij Salvador Dali zou een openbaring betekenen wat later veel invloed zou hebben binnen zowel zijn eigen solowerk als binnen Tangerine Dream. En het moest er toch een keer écht van komen dat hij, al dan niet met TD, een album zou maken wat opgedragen is en als een hommage gezien mag worden aan de man, die zoveel voor Edgar zou betekenen binnen de visionaire en artistieke kunst wat conceptueel gezien ook zijn vruchten voor de muziek zou afwerpen.
In 2005 zag Dalinetopia het levenslicht, uitgebracht als een Edgar Froese solo-album. Officiëel zijn eerste solowerk sinds het uit 1983 afkomstige Pinnacles, dus ook dit feit maakt dit album bijzonder en opvallend.
De muziek doet sterk denken aan veel van de exclusieve, nieuwere composities die uitgesmeerd en terug te vinden zijn op het compilatie-album Beyond the Storm en het Ambient Highway-project. Tevens klinkt de plaat over de gehele linie fris en geïnspireerd. Opgesierd met een zeer opvallende albumhoes met daarin verweven unieke foto's van Edgar samen met Salvador Dali tijdens zijn verblijf aldaar, maakt dit album tot een bijzonder geheel. En het allerbelangrijkst: de muziek is praktisch over de gehele linie gewoon degelijk en goed te noemen.

Te beginnen met "Daleroshima": een vlotte aftrapper die eens te meer laat horen dat Froese zonder enige moeite het elke keer voor elkaar krijgt om bijzondere muziek te creëeren. Allerlei opvallende, muzikale structuren zitten knap verweven in elkaar en een opzwepende ritme-ondersteuning zorgt voor een extra stimulans.

"Dalozapata" is meer mid-tempo en doet me qua sfeer denken aan een mooie zomer in Barcelona. Mooie melodielijnen, maar vooral erg goede gitaarharmonieën maken dit nummer tot een zeer fijn geheel.

Het mooie, melancholieke "Dalamuerte" doet denken aan wonderlijke gebeurtenissen uit een rijk verleden die allang vervlogen zijn, maar altijd herinnerd zullen worden. De zielige (in de positieve zin van het woord), maar opvallende gitaarlijn dikt dit gegeven nog eens scherp aan. Een prachtig, ingetogen pareltje.

"Dalerotica" doet me vanwege de zangerige vrouwenstemmen en het opgefokte ritme qua sfeer en toonzetting een beetje denken aan de muziek van het Zoolook-album van Jean Michel Jarre. Het is een beetje een typische compositie en daardoor zeker één van de meer opvallende. En het is zeker niet slecht.

"Daliesquador" is daarentegen weer vertrouwder Froese-materiaal. Een degelijk stukje muziek met mooie melodielijnen, ondersteund op een effectief ritme. Eén van de wat minder bijzondere nummers van het album, maar relatief gezien nog altijd goed.

Wat dan volgt is misschien wel de beste compositie van het album. Gedragen op een prachtige en geniale piano- en ritmeondersteuning is "Daluminacion" zondermeer een klapper van jewelste. De manier hoe het nummer zich verder ontvouwt om daarna weer terug te keren naar het mooie thema waarmee het begon, is geweldig. Tevens haalt het nummer een bepaald gevoel van nostalgie naar boven. In ieder geval laat Edgar zich hier van zijn beste kant horen. Een moderne klassieker is het bewijs.

Hoewel de basis van het thema vrij eenvoudig klinkt, wordt "Dalagalor" toch mooi en rijk ingekleurt. Ook de ietwat droevig klinkende gitaarlijn is weer terug. Een dromerig en sfeervol stuk muziek is het resultaat.

"Daluna" klinkt een stuk drukker, vanwege het rijke spectrum aan klanken en melodielijnen, opgevoerd door een stevig ritme. Het heeft wel wat, maar persoonlijk vind ik deze wat minder dan de overige nummers.

Ook "Dalysisiphus" weet de belofte niet helemaal waar te maken. Het is wederom een heel aardig nummer met een effectief ritme en mooie, smaakvolle invulling van de synths, maar het neigt meer als een veredeld tussendoortje te klinken. Ook het 'three-four'-sampletje voegt weinig zinnigs toe en slaat i.m.o. nergens op.

Het titelnummer sluit het album op originele en beeldende wijze af. Een compositie die, ondanks z'n behoudende karakter, toch veel kracht herbergt, maar wel meerdere luisterbeurten vergt om de waarde van in te zien t.o.v. andere composities die dit album rijk zijn.

Al met al mag geconcludeerd worden dat Edgar Froese met Dalinetopia een zeer expressief en sterk album heeft afgeleverd die weliswaar niet de status zal krijgen van zijn klassieke solo-werk (wat sowiezo moeilijk wordt, aangezien de vroegere solo-albums van Froese al vanwege het tijdsbeeld waarin ze uitkwamen een pluspunt vormen), echter qua muzikale vernuftigheid zich met gemak kan meten aan het oude werk. OK, het klinkt allemaal een stuk moderner en eigentijdser, maar het typische karakter van de muziek mag zeker als vergelijking met het oude werk gemaakt worden. Niet alles spreekt mij voor de volle 100% aan, maar dat Edgar nog steeds over voldoende creativiteit en inspiratie bezit, staat als een paal boven water. En alleen daarom verdient de man eigenlijk een standbeeld.
Dalinetopia is gegarandeerd voer voor de liefhebber, waar ik me persoonlijk graag toe reken. Een dikke 4 punten heeft dit album dan ook met gemak verdiend...

Inderdaad zoals hierboven uitvoerig beschreven een grandioos album, dit in retrospect laatste album van Edgar Froese. Frisse, energieke synthesizer muziek, grootser qua productie en sound dan veel van zijn eerdere solo werk. Een prachtige release om hem mee te herdenken.

Opvallend hitsige hoes ook. Zo ongeveer de enige keer dat ik TD en Froese associeer met seksualiteit. Het zal de geest van Dali zijn geweest!