Sparklehorse - Bird Machine (2023)

Evening Star Supercharger

Blijft toch altijd wat ingewikkeld voelen, 'nieuwe' muziek van dode artiesten. Maar na het lezen van dit artikel, heb ik nog meer zin in dit album dan ik al had.
https://www.nytimes.com/2023/08/22/arts/music/sparklehorse-mark-linkous-bird-machine.html

Ook erg benieuwd naar. Artikel is inderdaad een goeie stimulans. Eerste luisterbeurt was al zeer veelbelovend!

I love you my friend… In a next live we will meet again… I miss you but you are always near…

Wow, mijn verwachtingen waren al hooggespannen na het lezen van dat artikel (anders zou ik ook wel naar deze release hebben uitgezien, maar eerder een verzameling demo's hebben verwacht), maar dat het zo'n prachtig geheel zou blijken te zijn had ik echt niet durven hopen. Het voelt na drie luisterbeurten al als een volwaardige plaat binnen dat kleine maar o zo unieke oeuvre, op hetzelfde niveau als de rest en beter dan ieder geval één plaat die hij bij leven uitbracht (Dreamt for Light Years, absoluut ook verre van slecht). Ik zou hier graag meer zinnige woorden aan besteden, maar ik moet even emotioneel verwerken dat deze plaat bestaat. Voorlopig hoogtepunt is voor mij een nummer dat we al kenden, Daddy's Gone, dat hij op het Dark Night Of The Soul-project met zijn trouwe vriendin Nina 'Cardigans' Persson zong en daarop al een hoogtepuntje was met die onweerstaanbare bitterzoete Beatlesque melodie waar Linkous zo'n patent op had, die hij zo uit z'n mouwtjes leek te schudden. Maar deze versie vind ik nog wel malen meeslepender. En weet iemand op welke nummers Jason 'Grandaddy' Lytle meezingt? Van hem ben ik net zo'n levenslange fan als van Linkous, maar hun stemmen lijken zo op elkaar dat ik er helemaal op vergeet te letten. Maar goed, ik zal dit de komende tijd wel zo obsessief blijven draaien dat de details vanzelf komen bovendrijven. En dan blijkt er vast steeds meer moois onder de oppervlakte te vinden, zoals dat dan gaat. Echt bedroevend blij hiermee, een waar cadeautje uit de hemel!

Recensie op de krenten uit de pop:
De krenten uit de pop: Sparklehorse - Bird Machine - dekrentenuitdepop.blogspot.com

Sparklehorse - Bird Machine
Met Bird Machine wordt het oeuvre van Sparklehorse, ruim dertien jaar na de dood van Mark Linkous, uitgebreid met een vijfde album en Bird Machine doet niet onder voor de andere albums van de band

Wat doe je met een slechts deels afgerond album van een groot muzikant? De nabestaanden van Mark Linkous hebben lang met deze vraag geworsteld, maar uiteindelijk besloten ze om het vijfde album van Sparklehorse af te maken. Hoe Bird Machine zou hebben geklonken als Mark Linkous zich niet van het leven had beroofd zullen we nooit weten, maar het nu verschenen album misstaat zeker niet in het helaas slechts beperkte oeuvre van de Amerikaanse band. Bird Machine klinkt als een Sparklehorse album en bevat een aantal van de mooiste songs van Mark Linkous. Bird Machine komt ruim dertien jaar na de dood van de Amerikaanse muzikant, maar was het wachten en alle moeite zeker waard.

Ruim dertien jaar na de dood van voorman Mark Linkous keert zijn band Sparklehorse nog één keer terug met een nieuw album. Het is een album dat een paar maanden geleden werd aangekondigd, maar deze week is Bird Machine dan echt verschenen, waardoor het oeuvre van de band vanaf nu bestaat uit vijf reguliere albums.

Sparklehorse debuteerde in 1995 met een album met de onmogelijke titel Vivadixiesubmarinetransmissionplot. De band maakte vooral indruk met uiterst ingetogen en zich langzaam voortslepende songs, die werden gedragen door subtiele gitaarakkoorden en de fluisterzachte stem van Mark Linkous, maar Sparklehorse had op haar debuutalbum ook een gruizigere kant en kon ook opschuiven richting Amerikaanse rootsmuziek. Het is een lijn die werd doorgetrokken op Good Morning Spider uit 1998, It's A Wonderful Life uit 2001 en Dreamt For Light Years In The Belly Of A Mountain uit 2006. Het zijn albums die me allemaal dierbaar zijn, maar als ik er één moet kiezen, kies ik voor Good Morning Spider.

De carrière van Sparklehorse werd getekend door de persoonlijke strubbelingen van voorman Mark Linkous. De Amerikaanse muzikant verloor bijna het leven door het mixen van medicijnen in 1996, wat zijn mobiliteit lange tijd belemmerde, een ook de donkere kijk op het leven van Mark Linkous drukte zijn stempel op de muziek van zijn band. In 2009 verscheen een album dat Sparklehorse maakte met Fennesz (In The Fishtank) en een jaar later een album dat de band opnam met Danger Mouse (Dark Night Of The Soul), maar toen dat album verscheen was Mark Linkous al niet meer in leven.

In het voorjaar van 2010 maakte Mark Linkous een einde aan zijn leven en viel het doek voor Sparklehorse. Voor zijn dood werkte hij nog wel aan een nieuw Sparklehorse album en zijn broer Matt en schoonzus Melissa waren in 2010 al van plan om het album uit te brengen. Bird Machine was echter nog niet af en de nog wat ruwe tracks deden geen recht aan het geweldige album dat Mark Linkous voor ogen moet hebben gehad.

Uiteindelijk werd besloten om het album af te maken met muzikanten en producers die dicht bij Mark Linkous stonden. Of Bird Music zo klinkt als Mark Linkous in 2010 voor ogen had blijft natuurlijk de vraag, maar ik vind het een prachtig album, dat zeker niet misstaat in het oeuvre van de band en hierin bovendien zeker niet het minste album is.

Ook Bird Machine bevat weer de mix van gruizige tracks, tracks die opschuiven richting Amerikaanse rootsmuziek en de zich langzaam voortslepende songs die zo karakteristiek zijn voor Sparklehorse. De laatste tracks zijn ook dit keer in de meerderheid en het zijn stuk voor stuk prachtige tracks. Een aantal tracks klinkt wat melodieuzer dan we van Mark Linkous gewend waren, al maakte hij nooit een geheim van zijn liefde voor de muziek van The Beatles. Die liefde klinkt met enige regelmaat door op Bird Machine en voorziet het album van een wat nostalgisch klinkend geluid.

Het blijft doodzonde dat Sparklehorse gedurende haar bestaat kwam tot slechts vier reguliere albums, maar dit maakt de release van Bird Machine extra waardevol. Ik had op voorhand gerekend op een met een beetje geluk hele aardige verzameling restmateriaal, maar Bird Machine is veel meer dan dat. Hier en daar wordt het zelfs al het beste Sparklehorse album genoemd, maar ik hou het er vooralsnog op dat het een van de beste albums van de Amerikaanse band is. Hoogste tijd overigens om de vorige albums van de band weer uit te brengen, want er is helaas maar weinig verkrijgbaar van deze unieke band. Erwin Zijleman

Jep, deze komt heel goed binnen.

Voorzichtige prognose na twee luisterbeurten: goeie kanshebber om mijn album van het jaar te worden.

Het voelde al zo lang niet goed meer. Mark Linkous ontvlucht tijdens zijn schooltijd al het leven. Verdoofd door roesmiddelen brengt hij de dagen alleen door en zondert deze neerslachtige pessimist zich van zijn omgeving af. Een eenzame romanticus, die zijn gevoelens in poëtische diepzwarte teksten van zich afschrijft. Hij trakteert de muziekliefhebber op wonderschone Sparklehorse platen. Troost biedend, inlevend door zijn eigen zielsgedachtes te delen en de luisteraar met het innerlijke verdriet te confronteren. Ondanks deze innemendheid levert het voor hem geen winstmomenten af, met als triest dieptepunt de gepoogde zelfdodingpoging in 1996 waar hij een bijna fatale cocktail van alcohol, medicijnen en drugs inneemt waardoor Mark Linkous voor langere tijd van een rolstoel afhankelijk is.

Bezorgde collega’s ontfermen zich vervolgens over hem. Na de traumatische revalidatieplaat Good Morning Spider verschijnt het samen met vrienden opgenomen It’s a Wonderful Life. Ondanks de fraaie bijdrages van Nina Persson, P.J. Harvey en Tom Waits is zijn leven nog steeds niet mooi en hoopvol. Een ironische schijntitel, waarmee het menselijke wrak Mark Linkous zich aardig op de been houdt. Sterker nog, er komt nog een vervolg met het door Danger Mouse opgenomen Dreamt for Light Years in the Belly of a Mountain. Als hij dan opnieuw weer dreigt weg te zakken, proberen muzikanten, waaronder zijn broer Matt Linkous hem te overtuigen om in de studio die passie te hervinden. Het mag niet baten, de impact als persoonlijk maatje Vic Chesnutt een einde aan zijn leven maakt is zo ondraaglijk groot dat Mark Linkous hem een paar maanden later in het voorjaar van 2010 volgt. Het al eerder opgenomen Dark Night of the Soul komt postuum vrij snel naar zijn overlijden uit.

Het gerucht gaat de ronde dat Mark Linkous net voor zijn dood nog een nieuwe plaat opgenomen heeft. De songs, gemakshalve onder de Bird Machine naam gebundeld blijven vreemd genoeg op de plank liggen. Het is prima zo. Een welgemeend respect gericht aan de melancholische singer-songwriter. Toch wringt het een beetje, het is eeuwig zonde dat dit verteerde testament langzaam wegkwijnt. Die nalatenschap ligt bij zijn familieleden. Matt Linkous en schoonzus Melissa staan hem niet alleen tijdens het opnameproces in de studio bij, maar leveren tevens productieve bijdrages af. Door hun muzikale achtergrond en omdat ze het dichtste bij Mark Linkous staan, zijn het de meest geschikte personen om over het album materiaal te buigen, al moeten ze daarvoor wel een stukje emotionele binding overwinnen.

Bird Machine verklaart geen genomen keuzes, maar brengt mij in ieder geval weer een stap dichter bij de persoon Mark Linkous, al is de songkeuze net zo wispelturig als zijn karakter. Echte logica ontbreekt, en ik vraag mij af of er alleen van het laatste restmateriaal gebruik is gemaakt. Het voelt vreemd om zijn stem te horen, een tikkeltje onwennig zelfs. Try out sessies, niet voor de buitenwereld bedoeld? Het maakt verder ook niks uit, eigenlijk is het juist fijn om van het opgewekte speelplezier te genieten. Een beetje vreemd, maar dus wel erg lekker. Het dromerige fragmentarische Kind Ghosts heeft veel sterker die gedragen diepgang, al is het overduidelijk hoorbaar dat ze flink aan de track geknutseld hebben. Behoorlijk onbevangen zingt hij hier over zijn drankmisbruik en zijn innerlijke demonen die hem hierbij als lotgenoten vergezellen.

Het is allemaal zeer doordacht overwogen werk. De keuze van het veertiental songs staat dicht bij de gemoedstoestand van de tragische laatste jaren waar Mark Linkous zich doorheen worstelt. Voor de een voelt Bird Machine als goedkoop aasgierig scoren aan, voor de ander is het verhaal nu juist kloppend. Sommige tracks klinken alsof ze uit een eerder gedateerde periode stammen. De nietige It Will Never Stop glamrocker past misschien zelfs nog beter bij PJ Harvey dan bij Mark Linkous. Het stevig doortrappende psychedelische Listening to the Higsons noise werkstuk ademt weer de Iggy Pop spirit uit. Waarschijnlijk is dit het geluid wat producer Steve Albini voor ogen had. Vergeet niet dat de Sparklehorse voorman een geweldige kant en klaar songmateriaal leverancier voor anderen kan zijn.

Falling Down is letterlijk vallen en opstaan, totdat je niet meer de kracht hebt om voor de laatste keer overeind te komen. Die ontwrichting in het hoofd komt in het stevig rockende I Fucked It Up tot ontploffing. De puinhoop en de waanzin is niet meer te overzien en te redden, waarom hier dan niet aan toegeven? Chaos of the Universe. In het tragikomische Hello Lord wil hij zijn omgeving niet met zijn ellende opzadelen. Mark Linkous smeekt God om een oogje in het zeil te houden en deze verslaglegging te delen. Dit soort zwartgallige humor tekent de indierocker. Een mooi oprecht testamentliedje.

Het uptempo met feeststemmige jubelende gitaarakkoorden opgesierde Daddy’s Gone gaat tevens over de leegte van het achterlaten. De O Child pianoballad is breekbaar vals sentiment van een zanger die vanuit de emoties zingt en waarbij zuiverheid slechts bijzaak is. Halverwege verzand het in korreligheid, zonder enige houvast, en neemt een kinderstem definitief van zijn liefhebbende vader afscheid. Een beetje luguber, met een nare nasmaak. Het is niet helemaal duidelijk wie hier namelijk die laatste minuten van het bestaan invult, de vader of het kind. The Scull of Lucia, de kruisweg van de geboorte naar de sterfelijkheid, dan is de cirkel weer rond.

Stay, in gedachte blijft deze bijzondere verhalenverteller voor altijd bij ons. Het berustende nacht toewuivende Evening Star Supercharger spreekt de doodswens letterlijk uit. Het instrumentale Blue als de toewenkende duisternis. Triest, maar helaas wel waar. Verwacht je een loodzware plaat, dan voldoet Bird Machine daar niet aan. Daarvoor klinkt het allemaal te opgewekt, soms zelfs tegen het vrolijke aan. Mark Linkous heeft zelf geen angst voor de dood, maar maakt zich vooral druk over hoe de directe omgeving hier op reageert. En hoe ze dit gaan verwerken. Everybody’s Gone to Sleep soberheid, daarin is iedereen gelijk. De ogen sluiten voor een laatste maal, daarna is het klaar. Waarschijnlijk heeft Mark Linkous zich hier allang bij zijn lot neergelegd.

Sparklehorse - Bird Machine | Alternative | Written in Music - writteninmusic.com

Misschien had je het zelf intussen al opgezocht, maar het gaat om 'Everybody's Gone To Sleep' en 'The Scull of Lucia'. Vooral die eerste vind ik een hoogtepunt op deze plaat, die - zoals jij terecht aangeeft - echt als een volwaardige plaat aanvoelt. Het is inderdaad goed opletten wat betreft de stemmen: ze lijken inderdaad behoorlijk op elkaar.

Ha, ja ik heb de plaat inmiddels aangeschaft en de liner-notes bestudeerd. Ontroerend ook dat stukje voicemail van z'n neef, waar in dat stuk ook over geschreven werd.

Over Linkous' z'n muzikale vrienden en ontroering gesproken, deze release was zelfs een reden voor Tom Waits om zijn jarenlange radiostilte heel even te doorbreken: https://twitter.com/AntiRecords/status/1702745524082782218/photo/1

Dat bericht van Tom Waits is recht in de feels. Kaaasgaaf, dank voor het delen!

Mooie recensie Leon (deric raven)