Wintermuziek, dit Nether Lands. De ijskoude wind blaast sneeuwduinen rond de blokhut. De olielantaarn brandt en de haard wordt nog eens flink opgestookt. De in Noorse trui gehulde troubadour zet zijn wijnglas neer, pakt zijn gitaar, sluit een moment zijn ogen en begint te zingen. Gevoelig en verwarmend. Als in een droom. En iedereen die dit hoort weet het: hier zingt een man met heel zijn hart.
Zoiets is er aan de hand met het album Nether Lands van Dan Fogelberg. De associatie met de winter is niet zo vreemd. Fogelberg was net in de Rocky Mountains gaan wonen en werd daar overvallen door een strenge winter. Noodgedwongen opgesloten in zijn huis begon hij met het schrijven van dit album.
Nether Lands is de Engelse verbastering van het plaatsje Nederland, Colorado, hoog in de Rocky Mountains. In 1977 een dorp met 770 inwoners. Hier waren de Caribou Ranch Studio’s gevestigd. De ijle berglucht en de adembenemend schone natuur hielpen een handje om inspiratie te vinden. Een paar maanden na Fogelberg nam Supertramp hier ‘Even In The Quietest Moments’ op, hun meest spirituele album.
Fogelberg vond zijn inspiratie niet bij Supertramp, maar veel meer bij de Eagles. Al in het begin van zijn carrière raakt hij bevriend met zijn buren Joe Walsh en de Eagles. Muzikaal trok hij zich op aan de West Coast rock van The Byrds en Buffalo Springfield en de East Coast folk van mensen als Paul Simon, Carole King en vooral Gordon Lightfoot.
De invloed van de Eagles is hier duidelijk voelbaar. Hotel California kwam een paar maanden eerder uit en als je hiervan Wasted Time of The Last Resort draait, kom je heel dicht in de buurt van de sfeer die we hier op Nether lands aantreffen. Fraaie gelaagde harmonie, typische West Coast soft-rock, rijk georkestreerd, melancholisch en gewoon erg, erg mooi.
Mooi, zoet, soft-rock, Amerikaans: dat klinkt niet erg aantrekkelijk voor de rockfan. ‘Meisjesmuziek’, zegt men dan al gauw. De stem van Dan is erg soepel en beweegt zich moeiteloos tot in hoge regionen. Soepel, zuiver en soms geladen met emotie, maar hij wordt naar mijn mening nergens echt sentimenteel. Hier is een artiest bezig zijn hart uit te zingen in zijn songs. Hij meent het - zoiets voel ik er in - bij alle, soms zwaar aangezette, bitterzoete klanken die we hier horen. Amerikaans is het natuurlijk wel. Voor Europese oren kan het dan overdreven klinken. Van alles net een beetje te veel. Maar dat is een kwestie van cultuurverschil, niet van intentie.
Daarbij komt, in tegenstelling tot het demo-karakter van voorganger Captured Angel , de tot in de puntjes verzorgde productie. Hoewel Fogelberg de productie zelf deed, met hulp van technicus Marty Lewis, valt toch ook duidelijk de invloed van bassist/producer Robert Putnam te bespeuren. Het zal flink wat gekost hebben die orkestarrangementen en dat bewijst wel het vertrouwen dat de platenmaatschappij (Full Moon was een label van Epic/CBS) in de man had.
Dit album kun je als een doorlopende symfonie opvatten en dan ook ‘t best geheel draaien. Neem je de nummers los, dan mis je een stuk samenhang . Zonder van een conceptalbum te spreken, rijgen de nummers zich aan elkaar, alsof ze een verhaal vertellen. Hoogtepunt is opener Nether Lands, maar zeker niet minder is het wonderschone Dancing Shoes en de fenomenale afsluiter False Faces. Een voorzichtig ‘bossa nova’ ritme vinden we in Give Me Some Time, steviger rock in Love Gone By en de Eagles klinken het meest duidelijk door in Loose Ends en Lessons Learned.
Fogelberg was naast zanger multi-instrumentalist en speelde op dit album bijna alle instrumenten, behalve drums. Hulp kreeg hij hierbij van vrienden als Robert Putnam, Joe Walsh, Russ Kunkel, zang van Don Henley en J.D. Souther en fluitist Tim Weisberg waarmee hij een jaar later een album opnam.
Dan Fogelberg (1951-2007) kon heel kritisch zijn op zijn eigen werk, vooral uit zijn beginperiode, maar over Nether lands zei hij in een interview dit:
“That was a real seminal record. I think that was the first mature record I ever made. To me when I listen to the first three, that’s a kid. I think Nether Lands was the man growing up. And I think it was musically mature, but also the lyrics finally had some real depth and philosophical strength to them that I’d never had before.” (bron:
www.danfogelberg.com)
Buiten de VS werd het album nauwelijks verkocht. In ons land is Fogelberg meer bekend van het gladdere ‘Longer’ uit ’79. Titelnummer Nether Lands verwierf echter wel een ‘evergreen-status’ en is daarom nog geregeld terug te vinden in de Top 2000.
BGO records zorgde een paar jaar geleden voor een perfect helder klinkende remaster waarmee ik mijn oude vinyl-exemplaar gemakkelijk kan vergeten. Uitstekend label overigens met fraai verzorgde her-uitgaves.
Geweldig album, dit Nether Lands, beslist een hoogtepunt in zijn discografie. Typisch jaren zeventig. Voor wie dat een diskwalificatie is, misschien een reden zo’n plaat links te laten liggen, maar dan mis je wel heel veel moois.
Gooi er nog een haardblokje bij, schenk een goed glas wijn in en laat het maar gebeuren deze winter. Nether Lands: prachtig.