Fates Warning - Disconnected (2000)

Een sfeervolle plaat waar je rustig de tijd voor moet nemen want het sleept soms tergend langzaam aan. Het contrast tussen afstandelijke electronica en machinaal pulserende riffs vormt de basis, met daaroverheen de emotionele zang van Alder en gitaar melodieën van Matheos. Favoriete nummer, Still Remains.

89/100

One is een lekker en krachtig nummer inderdaad. Echt goed vind ik FW in de wegdromerige nummers. In Still Remains klinkt APSOG nog behoorlijk door. Wat een mooi nummer! Disconnected part 2 sluit hier vervolgens haarfijn op aan. Behoorlijke klasse om prog zo (ogenschijnlijk) simpel te (durven) houden als dat nummer.

De hoes vind ik helaas ook een misser.

De (ver)kenner. Een goede negen jaar later kijk ik toch op van mijn berichten van 30 april 2011 met mijn gedachten over dit fijne album. Toen was deze Disconnected de stille en lang uitgestelde aansporing om het toch maar nog eens te proberen bij Fates Warning, zie mijn berichten bij de vorige albums. Nu is Disconnected voor mij de volstrekt natuurlijke maar minder overdonderende opvolger van het meesterlijke A Pleasant Shade of Gray, wat voor mij nog altijd aantoont dat ik het best én het liefst chronologisch de discografie van een Artiest verken.

De Artiest. Het blijft voor mij een leuke belevenis om de levensloop te ontdekken: welke mensen spelen de albums in, waar komen ze vandaan, waar gaan ze naartoe, wat is de reden van een andere stijl of een gewijzigd geluid? De bezetting is ongewijzigd gebleven, de muziek is progressief zoals op voorganger APSoG met één wezenlijk verschil dat dit album op zichzelf staande nummers bevat in plaats van één lang nummer in twaalf delen. Herhaling is een symptoom van gemakzucht, de enige weg is de weg vooruit, stilstaan is achteruit gaan. Wie had zo'n uitspraak van mij verwacht, de vaak nostalgisch mijmerende Metalhead die dit toen een haast mainstream album noemde, ai.

De prestatie. Iets minder avontuurlijk voelt dit aan, “echte” nummers komen dus hierop maar nog altijd is datzelfde vaak melancholisch aanvoelend vakmanschap aanwezig van de drie vaste muzikanten (Ray Alder, Jim Matheos en Mark Zonder) en de twee toenmalige gastmuzikanten (Joey Vera en Kevin Moore die ook meededen op APSoG). Tevens denk ik dat dit album toch een tikkeltje vinniger is dan APSoG, een goed voorbeeld hiervan vind ik het mij nog altijd deels aan Rammstein herinnerend Pieces of Me, dat samen met One en Still Remains tevens op het livealbum Live Over Europe terugkomt, overigens een subliem livealbum. Als mijn lievelingsnummers duid ik de langere epossen Something from Nothing en Still Remains aan.

De evolutie van een oordeel. Een tweede keer in één uur tijd krijg ik een ongemakkelijk gevoel bij het lezen van mijn vorig berichten alsof de gedachte bij mij blijft steken: “Toen wist je te weinig van Fates Warning tot op het naïeve af.” Het heeft jaren later wel één voordeel gehad: Fates Warning heeft sindsdien een belangrijke plaats gekregen in mijn cd kast. Ik ben sindsdien veranderd en, wat Fates Warning betreft, geëvolueerd.

Na het wat mij betreft geweldige A Pleasant Shade Of Grey, tapte Fates Warning voor opvolger Disconnected uit een iets ander vaatje. Een mechanisch geluid draagt de song One die na een beangstigend klinkend intro wordt ingestart. Een venijnig riffje leidt ons via een staccato gezongen strofe naar een licht-agressief doch prettig meezingbaar refrein. Ik vind het een heel sterk nummer.

Donkere synthklanken leiden vervolgens het uitgesponnen So in. Een langzaam groovend nummer die vanwege de lome zang van Ray Alder bijna als een ballad aanvoelt. Dit herbergt die gelaten Fates Warning-sfeer waar ik zelf zo gek op ben. Maar vergis je niet, het gitaarwerk is messcherp en bij vlagen is het bereheavy. De ronddwarrelende synthbliepjes zorgen ook hier weer voor wat industriële ondertonen. In die zin is het een hele typische Fates Warning-track. Rechttoe rechtaan, maar toch ook weer niet.

Het puntige Pieces Of Me start hierna met een nerveuze kickdrum die uit een breakbeattrack lijkt te zijn weggelopen. Ook hier weer wat elektronische toepassingen die het nummer een modern karakter geven. Ik mis de Rammsteinreferentie die sommigen hier maken, maar dat kan helemaal liggen aan het feit dat ik nog nooit in mijn leven één nummer van die band heb afgeluisterd.

Na het compacte Pieces Of Me kan er uitgepakt worden met een elf durend epos in de vorm van Something From Nothing. Uitgesponnen tot en met. Maar het is dan wel heerlijk wentelen in die geweldig druilerige sfeer die het nummer uitstraalt. Het is ook weer gestoeld op een elektronisch fundament waar enkele ambiente passages voor de verbinding zorgen met de meer rockgerichte passages. Pas na de vijf minutengrens wordt het comfortabel door de melodieuze gitaarlijn en een catchy zangpassage van Alder. Heel af en toe glijden mijn gedachten naar Tool die veel van hun nummers ook op die manier heel rustig opbouwen.

Hierna mogen we ons opmaken voor Still Remains. Een ruim zestien minuten durend monster waarin van alles en nog wat voorbij komt. Een stemmig klinkende opening leidt ons naar een uptempo middenstuk en vervolgens naar een aantal relatief frivole en drukke momenten waarin de opgewekte synthklanken domineren en daarom wat herinnert aan Dream Theater. Het drama in de conclusie vind ik wonderschoon. De gezongen brug waaromheen de gitaar zachtjes huilt zorgt bij mij voor kippenvel.

Daarna is het met het instrumentale Disconnected (part 2) tijd om het puzzelstukje van het intro te laten landen. Een sfeervol stuk met wat ambiente trekken en fraai ingebedde samples. Echt iets om laat op de avond de revue te laten passeren.

Disconnected laat een ietwat afwijkend Fates Warning horen, maar houdt ondanks dat ook heel erg vast aan datgene waarmee de band haar reputatie vergaarde. Ik beken dat ik hem niet vaak opleg, maar als ik hem dan eens opleg, ben ik ook onmiddellijk weer verkocht.

Mij doet Pieces of Me erg denken aan wat Ray Alder een jaar eerder al met Engine deed.

Ah, dat ken ik nog niet. De naam wel gehoord en gelezen maar de muziek nog niet gehoord.

Interessant. Ik zie ook dat Bernie Versailles van Agent Steel daarop meedoet. Dat zal ik eens opzoeken.

Niet te veel van verwachten.

En dan verschijnt FW weer eens in de updates, ik ken alleen de albums t/m Perfect Symmetry.
Het wordt hoog tijd dat ik de rest ook maar eens ga beluisteren, zomaar het vermoeden dat er een aantal aangename verrassingen tussen zitten.

Ik doe mee. Ik ken ook wel enkele recentere albums, maar deze heb ik nooit beluisterd. Ik vermoed dat ik destijds wat ben afgeschrikt door recensies die refereren aan elektronische invloeden, terwijl de hierboven aangehaalde Rammstein-vergelijking me ook niet direct doet juichen. Maar ik wil deze nu toch wel eens horen.

Hierin zit inderdaad wat meer electronic/industral invloed, maar een vergelijking met Rammstein vind ik wel vergezocht.

Ik kan het inhalen alleen maar aanmoedigen. Ik waardeer de jaren '80 Fates Warning, maar mijn favoriete albums zijn deze en de directe voorganger.

Na het fantastisch en redelijk gladde geproduceerde A Pleasant Shade Of Gray is het even wennen aan het wat korzelig klinkende Disconnected, en dan met name het grovere gitaargeluid van Jim Mattheos. Dat gaat evenwel makkelijk met de sterke uptempo opener One, dat duidelijk maakt dat we geen vervolg op het vorige album hoeven te verwachten. Dit nummer zet ook gelijk de toon met een enorm sterk refrein vol zangharmonieën, waardoor in me opeens besef dat we daar volgens mij op de voorganger grotendeels van onthouden zijn.

So is vervolgens een typisch melancholisch nummer waar Fates Warning patent op lijkt te hebben. Ray Alder excelleert op dit soort nummers.

Pieces Of Me is vervolgens de reden dat de Rammsteinvergelijking op dit forum wordt aangehaald. De gitaarriff in combinatie met de elektronische four-on-the-floor-drums doen inderdaad aan de Duitsers denken, maar voor het overige is dit toch ‘gewoon’ een Fates Warning-nummer.

Bij Something For Nothing raak ik de verbinding met dit album een beetje kwijt. De opbouw duurt veel te lang en het nummer bloeit nooit echt op. Dat doet de band met Still Remains gelukkig een stuk beter.

1. A Pleasant Shade Of Gray
2. Awaken The Guardian
3. Inside Out
4. Perfect Symmetry
5. Disconnected
6. No Exit
7. The Spectre Within
8. Parallels
9. Night On Bröcken