Een tijdje geleden beleefde ik een klein schokmoment toen ik mijn stemmenlijst overliep: "Albert Ayler? Maar NATUURLIJK!!".
Tot voor kort een artiest van wie het bestaan me lichtjes uit het geheugen was geglipt ondanks het feit dat ik hem erg hoog heb staan. Samen met Eric Dolphy misschien wel mijn twee "favoriete excentriekelingen", natuurlijk waren/zijn er nog zoveel anderen maar deze twee raken een gevoelige snaar bij me. Nadat ik Dolphy's complete Five Spot-sessies en Coltrane's complete Vanguard-sessies had geluisterd moest vanzelfsprekend ook deze volgen. Wat kan ik zeggen? Voor mij verdient deze prestatie het om naast die twee vermeld te worden
Dit is eigenlijk een compilatie van twee albums, één nummer van een Impulse!-verzamel en één voorheen onuitgegeven, maar jammer genoeg incompleet nummer (het laatste dat niet volledig werd vastgelegd) - opgenomen op drie verschillende momenten/locaties. Toch merk je hier één duidelijke lijn in de muziek van Ayler: die grensverleggende (zowel muzikaal als spiritueel) benadering waar extremen worden opgezocht op een oprechte, betekenisvolle, lyrische, originele, authentieke manier - dat geluid van Ayler herken je van mijlen ver en is véél meer dan een beetje intens alle richtingen uit blazen. Sommigen jaagt het de stuipen op het lijf, anderen krijgen er niet genoeg van.
Het zou deze opnames onrecht aandoen om geen even bijzondere vemelding te wijden aan Donald Ayler. Dé reden waarom dit allemaal nóg zoveel beter klinkt. Wat voornamelijk opvalt is hoe ingenieus de beide heren door elkaar solo's heen
blijven spelen: een soort dialoog waarbij ze elkaar en het geheel beetje per beetje naar een hoger niveau tillen - daarvoor moet je elkaar op een nog diepgaandere manier begrijpen. Verder zijn de integratie van de strijkers (cello en viool) een ongelooflijke meerwaarde welke op maat passen bij deze stukken en de speelstijl.
Hierboven werd ooit eens retorisch de vraag gesteld of "Free jazz mooi kan zijn?" - als iemand het ooit eens waagt om dit als ongeïnspireerde herrie te bestempelen gooi ik hen dit album figuurlijk naar het hoofd (enkel met goede bedoelingen)
Misschien werkt het universum dan toch op een ondoorgrondbare manier. Het laatste nummer dat vaagjes stopt, het heeft ergens een bepaald charme. Waarschijnlijk dat de complete versie zich aan de andere zijde bevindt, die zijde die de Aylers hier trachten te exploreren en ons geregeld hun glimp van delen. Als die zijde dan bestaat, dan spelen deze heren daar verder...