Änglagård - Hybris (1992)

Casartelli bedankt, was dit vergeten. Even de Calve pot geopend en ik kan hem gaan luisteren.

Ik heb de afgelopen pakweg twee jaar diverse mooie en zelfs prachtige muziekjes in de progressieve rock gevonden en nu heb ik net Änglagård ontdekt.

Waar de Prog Ladder al niet goed voor is!

Voor de fans:

Some Anglagard related stuff:

A Drop of Light - BTF.IT

Fantastisch nieuw materiaal van Johan Brand en andere leden van Anglagard.

Hier de link op bandcamp:

All Traps on Earth - alltrapsonearth.bandcamp.com

Als iemand me zou vragen: 'Als je één band zou moeten noemen die volgens jou een 'cultstatus' heeft, welke zou dat dan zijn?' zou mijn eerste reactie, op King Crimson na, Änglagård zijn. De betekenis van de bandnaam reflecteert eigenlijk perfect welke muziek deze band speelt en hoe deze muziek omschreven zou moeten worden. Änglagård betekent namelijk zo iets als 'Tuin der Engelen', wat zeer toepasselijk is voor de geweldige feeërieke, hemelse, ander-wereldse muziek die hier wordt gepresenteerd. Het lukt maar weinig bands om mij op een dergelijke manier mee te sleuren in de belevingswereld die wordt gecreëerd middels de muziek zoals Änglagård dat weet te doen. De muziek heeft iets onbeschrijflijks: het voelt lieflijk, warm, goddelijk en prikkelend aan, maar bij vlagen ook duister, beangstigend en dreigend. Het zijn slechts wat kenmerkende woorden die me te binnen schieten wanneer Hybris mijn oren binnendringt.

Om Hybris geheel op waarde te schatten is het mijns inziens erg belangrijk om de context te begrijpen waarin dit album is verschenen. Nadat onder andere disco, punk en new wave de populariteit van prog grondig hadden ondermijnd, ziet het er in 1992 niet heel florissant uit voor ons geliefde genre: Genesis had een jaar ervoor 'We Can't Dance' uitgebracht (wat vrij weinig met prog te maken heeft), Yes had een jaar ervoor het erg matige Union uitgebracht, King Crimson was weer eens opgehouden te bestaan en tot slot maakte ELP met 'Black Moon' ook niet een verpletterende indruk. Prog werd min of meer in leven gehouden door de neo-prog die in de jaren 80 was opgekomen, met Marillion als grootste vaandeldrager, maar deze vorm van prog kon niet rekenen op een brede steun van de gemeenschap. Toen ik deze geschiedenis van de progressieve rockmuziek voor het eerst bestudeerde, moest ik als historicus spontaan denken aan de manier waarop over het Ottomaanse Rijk in de negentiende / begin twintigste eeuw gedacht werd. Dit rijk werd toentertijd bestempeld als 'the sick man of Europe', waarmee men het gestage verval van het Ottomaanse Rijk (en uiteindelijke disintegratie) bedoelde. De progressieve rockmuziek van eind jaren '80 / begin jaren '90 kan ook op eenzelfde manier gezien worden: een gestaag vervallen, weinigzeggend muziekstrominkje. Vergane glorie zou je kunnen zeggen.

Toen, in 1992, was daar plots het album Hybris van het onbekende Änglagård, een album dat de progressieve rockgemeenschap op haar grondvesten deed schudden. Naast de enorme muzikale inspiratiebron die Hybris is geweest (en nog steeds is) voor verschillende bands nadien (ik noem bijvoorbeeld Anekdoten) is de belangrijkste nalatenschap van dit album misschien wel dat de muziekwereld door begon te krijgen dat prog alles behalve een 'nietszeggend muziekstrominkje' was dat gestaag was vervallen sinds het einde van de jaren '70. Hybris laat de mogelijkheden, de kracht, de schoonheid en de briljantie zien van waar de prog voor heeft gestaan en voor staat. Hybris heeft de progressieve rockmuziek nieuw leven in geblazen, en het is daarom dat we het enorme belang van dit album niet moeten onderschatten.

Hybris is als een overheerlijk driegangendiner van je favoriete restaurant waar je, zelfs nadat je al zo ontzettend vaak in dit restaurant bent geweest, nog steeds geen genoeg van krijgen. Dat komt deels door de overheerlijke ingrediënten die zijn gebruikt om de gerechten te bereiden, maar ook omdat je de liefde waarmee je maaltijd voor je is bereid, kunt proeven. Als een engeltje die over je tong heen piest (of in dit geval: een engeltje die je oor binnen piest) . We krijgen hier een portie prog voorgeschoteld zoals deze maar zelden is vertoond (en vertoond zal worden): Camel, Van der Graaf Generator en Gentle Giant als voorgerecht, King Crimson als hoofdgerecht met Genesis als smaakverfijner en ten slotte, als kerst op de taart, Yes als toetje. Het is alsof de stijlkenmerken van alle bovengenoemde bands, tezamen met de typische Zweedse muzikale mystiek, in een blender zijn gegooid en deze flink door elkaar zijn gehusseld. Het resultaat: een driegangendiner genaamd Hyrbis, afkomstig uit restaurant Änglagård. Bon Appétit!

Ik kan maar niet stoppen om ervan te eten. Telkens proef je nieuwe laagjes, worden er steeds meer muzikale (smaak)verbanden duidelijk of proef (lees: hoor) je hier en daar een instrument of een motiefje waarvan je niet wist dat die er was. Hybris is zo ontzettend gedetailleerd en gevarieerd, dat je er bij wijze van spreken een heel weeshuis voor enkele weken mee kunt voeden. Wat ik hiermee wil zeggen is dat dit album tijdloos is, nergens saai wordt, nergens aan kracht inboet en zelfs dertig jaar na dato nog steeds enorm relevant is. Kortom: alle componenten zijn aanwezig om dit album te betitelen als een heus meesterwerk, iets wat ik dan ook zonder enige schaamte of twijfel ga doen.

Wie wil weten waarom de naam Änglagård zo berucht is binnen de proggemeenschap, waarom de mystiek rondom de naam van deze band bijna 'goddelijk' is en waarom deze band om de haverklap betiteld wordt als 'legendarisch', zal Hybris moeten luisteren, om vervolgens te moeten concluderen dat er geen woord gelogen is aan dergelijke gewaagde en lovende uitspraken. Hybris is een waar meesterwerk; vier majestueuze, meeslepende composities die boordevol buitenaards mooie klanktapijten, dynamiek en emotie zitten. Eén van de beste albums die ik ooit heb gehoord en daarmee een waar meesterwerk.

5*

Deze naam ontdekt via Prog Ladder 2022. Echt sterk hoor. "Jordrök" is alvast een mooi stukje Prog muziek

Spread the word zou ik zeggen, want dit is een meesterlijk album dat zwaar ondergewaardeerd wordt hier op Musicmeter. Vooral opener Jordrök is inderdaad schitterend, maar ook afsluiter Kung Bore kan er wat van. Wat zeg ik? Alles op dit album is gewoon geweldig!