menu

Klaus Schulze - Irrlicht (1972)

mijn stem
3,69 (70)
70 stemmen

West-Duitsland
Electronic / Avant-Garde
Label: Ohr

  1. Satz Ebene (23:23)

    met Colloquium Musica Orchestra

  2. Satz Gewitter (5:40)
  3. Satz Exil Sils Maria (21:26)
  4. Dungeon * (24:00)
toon 1 bonustrack
totale tijdsduur: 50:29 (1:14:29)
zoeken in:
avatar van Gerards Dream
2,5
Dit album kan ik alleen beluisteren als ik honderd procent goed in mijn vel zit. Als dit niet het geval is wekt de muziek op dit album gelijk een migraine aanval bij mij op. Dit voorafgaande komt mijns inziens door de gebruikte toonsoort en het monotone geluid uit het orgel. Toch is dit eerste soloalbum van Klaus Schulze erg gewaagd te noemen, want je moet maar durven zo te debuteren. Loodzware vernieuwende muziek die meteen niet te vatten is. Wie zit daarop te wachten? Mijn hersenen niet, omdat alles gelijk begint te draaien om me heen en ik de cd moet stoppen om erger te voorkomen. Daarom mijn lage waardering voor dit album. Het latere werk van Schulze kon ik wel waarderen.

tangmaster
Gerards Dream schreef:
Dit album kan ik alleen beluisteren als ik honderd procent goed in mijn vel zit. Als dit niet het geval is wekt de muziek op dit album gelijk een migraine aanval bij mij op. Dit voorafgaande komt mijns inziens door de gebruikte toonsoort en het monotone geluid uit het orgel. Toch is dit eerste soloalbum van Klaus Schulze erg gewaagd te noemen, want je moet maar durven zo te debuteren. Loodzware vernieuwende muziek die meteen niet te vatten is. Wie zit daarop te wachten? Mijn hersenen niet, omdat alles gelijk begint te draaien om me heen en ik de cd moet stoppen om erger te voorkomen. Daarom mijn lage waardering voor dit album. Het latere werk van Schulze kon ik wel waarderen.


Wel ik moet je bekennen dat ik dit beter verteer dan Cyborg. Dan kom ik met ju gevoel in aanraking, Irrlicht gaat dan nog wel.

avatar van Paap_Floyd
4,0
tangmaster schreef:
(quote)


Wel ik moet je bekennen dat ik dit beter verteer dan Cyborg. Dan kom ik met ju gevoel in aanraking, Irrlicht gaat dan nog wel.
Irrlicht heeft veel tijd nodig gehad bij mij, maar die vind ik erg goed. Cyborg duurt me eigenlijk te lang en vind ik niet zo. X is ook wel lang maar die is dan wel weer erg tof! Mijn voorkeur gaat het meest uit naar Timewind en Moondawn.

avatar van korenbloem
5,0
Vandaag 2 maal achter elkaar gedraaid in de auto. Maar hij omarmde mij echt.


Ik had Irrlicht in eerste instantie op 3* staan. Dit kwam omdat ik niet goed wist waar en hoe ik het moest plaatsen. Knap en orgineel was het zeker, maar het raakte mij niet op een gevoelsmatig niveau zeg maar.
Ik zal direct met de deur in huis vallen: We gaan van 3* -> 4,5*.
Zoals je misschien zult merken ik ben enthousiast over deze plaat.
Ik zal jullie vertellen waarom en proberen uit te leggen waarom ik deze extreme verhoging verantwoord vind:

Velen zullen weten: Klaus Schulze was de drummer van Hash Jar Temple en Irrlicht is het solo debuut album van Schulze. Je zou in eerste instantie denken dat 'Irrlicht' een zware drum uitstapje is maar dit is niet zo. Het kan het best worden omschreven als een set van tonale verzamelde ideeën die stevig aarden in het domein van de moderne klassiek (Avant-garde). De Critici en reviewers hebben ook niet voor niets met een beschuldigd vingertje gewezen naar de invloeden van Stockhausen, Boulez, Terry Riley, Reich en Philip Glass om de Electro akoestische kant van Schulze's vroege werk te omschrijven. Schulze zelf ontkende in alle toon aarde en zei zelfs een aantal van deze kunstenaars op dat moment niet eens te kennen, laat staan hun muziek te hebben gehoord. Op zich begrijpelijk, Schulze kwam zelf uit een hele andere muzikale stroming: Krautrock. Hoe graag ik ook zou willen verwijzen naar moderne Componisten. Haalt Irrlicht zijn inspiratie uit de late 60’s psychedelische muziekstromingen. Het experimentele en het verwoorden van een sombere en lege periode van Duitsland in de jaren 70 met de invloeden van Amerikaanse psychidelische rock (zoals zoveel duitse bands dit deden), verklaart de sound en de sfeer van dit album. Misschien is surrealisme een betere term voor Irrlicht. De muziek laat zich niet makkelijk classificeren als muziek en juist ook altijd weer wel. Irrlicht lijkt een reis te zijn terug naar de toekomst. Het album lijkt een zwarte eenzaamheid te vertolken, wat veel overeen heeft met het helaal.
De drummer maakt een album zonder drums. Ik hoef er geen doekjes om heen te winden: Dit album krijgt alle lof die het zich maar voor kan stellen. Het wordt gezien als een mijlpaal in de elektronische muziek. Wat die lof is wat mij betreft meer dan terecht.

Het eerste nummer: Satz Ebene is mijn persoonlijke favoriet. De kunst vorm heeft veel overeenkomsten met: een structuurloos kosmische orgel spel van minimalisme en orgelwerken wat een reis naar een nieuw universum zoekt met Bach als kaptein van het ruimte schip. Nergens laat Satz Ebene zich besturen. De orgeldronen lijken compleet hun eigen gang te gaan en weten zich los te maken van elke vorm van muziek wat ik ken. Elke keer lijkt Schulze er een schepje boven op te doen, steeds komt er meer tempo bij. Wat zich zelf op pompt tot een kosmische elektronische explosie.
Het 2 nummer is lijkt te functioneren als een soort stop, waar Enebe explodeerde, worden de orgel geluiden hier wat zachter, en rustiger.
Exils Maria – blijkt (later) een typisch Schulze nummer te zijn. Melancholisch op zijn eigen manier. Dit nummer wordt omschreven als het meest experimentele van de 3. Het nummer omvormt zich vanaf 4 minuten, uit de een donkere ambient, in een drone en space noise sound, Hierna neemt de muziek weer zijn rust en valt achterover om op te gaan in iets oneindigs.
Dugeon is de bonus track. Deze is (volgens mijn bronnen) in 1973 opgenomen. (ik bespreek hem verder niet omdat hij niet op de originele plaat staat)

Zoals ik al schreef: deze plaat omarmde mij vanmorgen, ineens begreep en voelde ik, de intentie van de kunstenaar. Nergens waren nog vragen of afleidende gedachten. Alleen ik en de muziek. Verbaasd hoopvol en avontuurlijk voelde ik mij. De tonen van het orgel, wat zich eerst wat eentonig op mij overkwam, lijken nu als een regenboog aan geluiden te zijn geworden voor mijn brein. Zelfs van mijn eerste voornemen om van 3* naar 4.5* te verhogen moet ik herzien. Door het verwoorden van mijn enthousiasme en het wederom herbeluisteren van deze plaat kan ik niks anders concluderen: Hier hoort 5* te staan

avatar van Paap_Floyd
4,0
Grappig, ik verhoogde onlangs ook al een plaat van 3* naar 5*, in 2 dagen (Interpol - Turn on the bright lights).

Mooi stuk van jou en van Klaus

avatar van Paalhaas
4,0
korenbloem schreef:
Velen zullen weten: Klaus Schulze was de drummer van Hash Jar Temple

Je bedoelt Ash Ra Tempel?

avatar van korenbloem
5,0
Irrlicht maar eens in mijn top 10 gezet. Grote kans dat het tijdelijk is.

Het is en blijft echt een prachtig album. Het weet mij bij elke luister beurt steeds weer te verbazen. Bij de eerste tonen denk ik voornamelijk: "misschien overdrijf ik mijn enthousiasme toch voor dit album". Alleen naar mate de eerste minuten volgen wordt ik steeds meer meegezogen in dit electronisch orgasme.
Een album wat mij luister beurt na luister beurt nog steeds weet te verbazen, van zijn schoonheid en nog steeds op een andere manier mij weet te raken. Z'n album kan eigenlijk geen andere classificatie krijgen als: Meesterwerk.

avatar van B.Robertson
3,5
Net als Cyborg heb ik hier een andere albumhoes van. In '94 ben ik met Klaus begonnen maar deze had ik, na een luisterbeurt op cd in de platenzaak, toch maar laten liggen. Enige jaren later op lp gekocht. In het begin sloeg het nog steeds niet aan, maar later ben ik er wat meer bevriend mee geworden. Één van m'n favorieten is het nooit geworden. Mischien komt dat ooit nog eens.

avatar van CorvisChristi
4,0
CorvisChristi (crew)
Wat men ook mag vinden van Irrlicht, het is en blijft een klassieker in z'n genre. Nota bene in dezelfde maand uitgebracht als Tangerine Dream's Zeit, is dit debuut-album van Klaus Schulze zíjn antwoord op het kraut- en spacerock-genre, overgoten met een flink ambient-sausje.
Een album die zich niet gemakkelijk laat beluisteren, maar eenmaal in de stemming, is het een luister-ervaring waar ik alleen maar van onder de indruk kan zijn.

Het begint al goed met "Satz Ebene". Mistige en wazige, orkestrale klanken tasten in een duisternis waar een dreigende grondtoon heerst. Eenmaal opgeslurpt door de muziek, vliegt de tijd voorbij en voordat ik het weet, wordt ik verwelkomt door een magistraal en majestueus orgelstuk, die naarmate deze vordert, in kracht en heftigheid toeneemt.
Maar als ik denk dat ik kan bijkomen na de bombastische laatste minuten van "Satz Ebene", slaat het stuk in z'n geheel om en gaat direct verder met "Satz Gewitter". Een kakofonie van rommelende klanken en andere geluids-erupties vullen mijn woonkamer. Af en toe lijkt het net alsof de donder inslaat en is het schuilen geblazen, voordat ik letterlijk geraakt wordt door de bizarre brei van klanken. Maar dat is niet erg, want ik wordt er wonderwel positief door geraakt. Naarmate deze korte overgangstrack vordert, wordt het weer wat rustiger en dwalerige orgel-patronen blijven in het duistere luchtledige zweven.
Na de relatief broeierige eerste nummers, is "Satz Exil Sils Maria" toch een heel ander verhaal. Ruim 20 minuten lang is het rustig wegdrijven op de minimale, doch uiterst sfeervolle ambient van dit laatste nummer. In het begin lijkt het allemaal nog redelijk verontrustend te klinken, alsof in de verte het geweeklaag van zielen klinken die nog geen rust hebben gevonden in het hiernamaals.
Zodra een soort van hypnotiserend zoemend geluid zich langzaam en meer van zich laat horen, neigt de muziek dreigend te worden. Echter waaieren de diverse klanken mooi uit in een rustig, vreedzaam eindstuk, waarmee er een einde komt aan het debuut van Klaus Schulze.

Irrlicht is werkelijk waar voer voor de liefhebbers. Hoewel nét niet zo imponerend en indrukwekkend als bijvoorbeeld TD's Zeit, is Klaus' eerste solo-wapenfeit een album waarmee hij meteen een stempel drukt. En hoewel zelfs dit album zeker niet in de verste verte in de buurt komt van zijn latere werk, is het toch zeker interessant om te horen, wat Klaus al in het prille begin in petto heeft. Qua stijl en sfeer zou Klaus zich met opvolger Cyborg nog wat meer evolueren, voordat hij het muzikale roer zo omslaan naar de sound waarmee hij zich zou perfectioneren middels albums als Timewind en Moondawn.

Overigens heb ik de versie met de andere hoes dan hier afgebeeld; degene gemaakt door de Zwitserse schilder Urs Amman die meerdere Schulze-covers voor zijn verantwoording heeft genomen (om precies te zijn z'n eerste 5 albums).

Irrlicht verdient van mij een dikke 4 punten!

CannabisFristi
Gerards Dream schreef:
Dit album kan ik alleen beluisteren als ik honderd procent goed in mijn vel zit. Als dit niet het geval is wekt de muziek op dit album gelijk een migraine aanval bij mij op.
Helaas is dit mij ook het geval.

avatar van CorvisChristi
4,0
CorvisChristi (crew)
CannabisFristi schreef:
(quote)
Helaas is dit mij ook het geval.


Migraine-aanvallen krijg ik pas van ongevraagde stress op werk of irritante, keiharde geluiden afkomstig van een bouwplaats of je om 14:00 uur op zaterdagmiddag in de IKEA in Amsterdam begeven.

Weet je wat het is met muziek als deze: je moet er gewoon voor in de stemming zijn. Dan pas zal een album als Irrlicht zijn ware schoonheid prijsgeven.

Stel je er gewoon voor open, zou ik zeggen...en anders is er ook nog zoiets als Advil .

avatar van Gerards Dream
2,5
Zonder hier gelijk een medische rubriek van te maken. Migraine-aanvallen kreeg ik vroeger als kleine Gerards Dream ook in de Rooms Katholieke kerk waar ik regelmatig kwam. Daar was namelijk een organist die in een toonsoort speelde die niet pluis was voor het brein. Hij speelde niet hard of zo maar het was een bepaald geluid dat mijn hersenen niet prettig vond. Geluiden bij de die Ikea of een bouwmarkt hebben deze niet voor mij. Ook al zijn ze niet prettig om naar te luisteren. Het is een bepaald type geluid dat de kwaal bij mij oproept. Dit album bijvoorbeeld. Het zei zo en daarom draai ik dit album dus maar weinig en geniet ik van de andere mooie schijven die Schulze heeft gemaakt des te meer.

avatar van CorvisChristi
4,0
CorvisChristi (crew)
Gerards Dream schreef:
Het zei zo en daarom draai ik dit album dus maar weinig en geniet ik van de andere mooie schijven die Schulze heeft gemaakt des te meer.


En laat hij er nou méér dan genoeg gemaakt hebben .

En toch is Irrlicht (of je 'm goed vind of niet), een legendarisch debuut van deze revolutionaire synth-pionier.

avatar van korenbloem
5,0
alleen worden er op dit album geen synths gebruikt.

avatar van Gerards Dream
2,5
Volgens mij bedoeld CorvisChristi hier de term revolutionaire synth-pionier slechts als voorbeeld in algemeenheid. Niet slaand op het gebruik ervan op dit album.

Misterfool
Klaus Schulze stelt me voorlopig nog niet teleur. Wat een claustrofobische plaat is dit zeg! Het dreigende orgelwerk laat een niet te missen indruk achter. De enige plaat waar ik dit zo even snel mee kan vergelijken is Zeit van Tangerine Dream. Die plaat heeft eenzelfde soort dreigende sfeer en ook daar ligt de focus op haast ambientachtig minimalisme.

avatar van niels94
3,5
De opener van dit album, Satz Ebene, vind ik vrij magistraal. Het moet een paar minuten op gang komen, maar daarna verandert het in een soort kosmische kerkorgelmuziek die je tot hoge hoogtes lijkt te willen stuwen. Spannend, meeslepend en behoorlijk intens. Na een kort rustpunt in de vorm van Satz Gewitter hoop je dan dat Klaus Schulze met nog zo'n monster aan komt zetten. Helaas is Satz Exil Sils Maria wat mij betreft een stuk minder spannend. Een plezierige spacetrip met een duister sfeertje, dat wel, maar het verbleekt volledig bij de geweldige opener als je het mij vraagt.

Misterfool
niels94, Kan ik me wel in vinden. Cyborg is ook constanter qua kwaliteit.

Misterfool
Het is bijna 50 jaar geleden dat de eerste mens op de maan stond. Nogal een ontwikkeling, want hiermee werd definitief aangetoond dat men de zachte gevangenis van de exosfeer kon ontsnappen. De ruimte lag ogenschijnlijk aan de voeten van de mensheid. Tegelijkertijd zijn de krachten in de ruimte zo stompzinnig groot dat de je als mens compleet wegvalt. Het zijn processen die de menselijke rationaliteit te boven lijken te gaan.

Ik zie dit spanningsveld tussen de overwinningsdrang en de uiteindelijke kleinte van de mens terug in science fiction van die tijd. Zie bijvoorbeeld Solyaris (1972): een zelfbewuste oceaanplaneet die maar niet in een wetenschappelijk theorie te vangen lijkt. Het beweegt een mens haast tot mythologische overwegingen.

Bepaalde muziek uit die tijd lijkt een zelfde soort spanningsveld te beschrijven. Het is in ieder geval wat in mij opkomt tijdens het luisteren van Satz Ebene. Die weidse orgelklanken die de intimiderende grote van het heelal illustreren. De klassieke muziek op de achtergrond die, evenals de menselijke geest, zich maar niet op de voorgrond weet te murwen. Dit is met andere woorden een nummer dat welhaast mythologisch klinkt. Nog steeds erg indrukwekkend!

avatar van spoiler
Vandaag een mooi exemplaar op vinyl gevonden.
Ik hou wel van die drone achtige orgelgeluiden. Op de achtergrond van deze drones is zoveel moois te horen .

Genieten op dit moment

Gast
geplaatst: vandaag om 08:13 uur

geplaatst: vandaag om 08:13 uur

Let op: In verband met copyright is het op MusicMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.