menu

Keith Jarrett - The Survivors' Suite (1977)

mijn stem
4,15 (106)
106 stemmen

Verenigde Staten
Jazz
Label: ECM

  1. Beginning (27:21)
  2. Conclusion (21:18)
totale tijdsduur: 48:39
zoeken in:
avatar van Paalhaas
5,0
"And those that create out of the holocaust of their own inheritance anything more than a convenient self-made tomb shall be known as 'Survivors'."
- Citaat uit het artwork van The Survivors' Suite

Keith Jarrett is een artiest met een veelzijdige carrière. Zijn beroemdste werk is dat als solopianist. Jarrett smeedt daarin kolossale live-improvisaties waarin hij zijn virtuositeit met verve tentoonspreidt, maar vooral betovert met prachtige melodieën en een lyrische, onophoudelijke stroom aan muzikale ideeën en variaties. De twee meest geslaagde exponenten van dit solowerk zijn wat mij betreft Solo concerts: Bremen/Lausanne en uiteraard The Köln concert, waarvan de laatste met afstand zijn beroemdste werk is.

Hiernaast is Jarrett (vaak kortstondig) actief geweest in ensembles van bijvoorbeeld Art Blakey en Miles Davis, heeft hij een keur aan klassieke pianostukken vertolkt, en heeft hij, bovenal, een aantal ensembles geleid. Het begon eind jaren '60 met zijn trio met bassist Charlie Haden en drummer Paul Motian. Verder heeft hij in de jaren '80-'90 ook veel werk opgenomen met zijn Standards-trio (Jack DeJohnette op drums en Gary Peacock op bas), maar helaas nam dit trio zelden nieuwe muziek op en werden, zoals al uit de naam is op te maken, voornamelijk live-opnames van standards uitgebracht.

Jarrett heeft in zijn loopbaan twee kwartetten geleid, één Amerikaans, één Europees. The survivors' suite is een opname van zijn Amerikaanse kwartet, eigenlijk een uitbreiding van zijn 60's-trio met Haden en Motian, nu versterkt met tenorsaxofonist Dewey Redman.

Het 49-minuten durende stuk, opgedeeld in twee tracks, Beginning en Conclusion, begint met Jarrett op basfluit, al snel vergezeld door percussie van Motian en Redman, waardoor er een Afrikaanse, rituele sfeer wordt opgebouwd. Na zo'n viereneenhalve minuut komt het stuk voorzichtig in een stroomversnelling nadat eerst Haden zijn bas het eerst werk laat doen en vervolgens Redman op tenor- en Jarrett op sopraansaxofoon na zes minuten een fraai melodieus motief ten gehore brengen, dat in de zes minuten daarop tot een lyrisch hoogtepunt wordt gebracht. Na achteneenhalve minuut komt dan eindelijk de piano het crescendo aanvullen, en een prachtige solo van Redman leidt tot de finale van de eerste beweging van Beginning. Het prachtige contrapunt in dit stuk is werkelijk oorstrelend te noemen.

Was het stuk tot dusver nog minutieus gecomponeerd en zorgvuldig uitgevoerd, hierna wordt er langzaam wat meer geïmproviseerd, te beginnen met drie fraaie solo's van respectievelijk Jarrett, Redman en Haden. De textuur van het nummer verandert iedere drie minuten wel, maar de muzikanten laten de verschillende stukken mooi naadloos in elkaar overlopen. Na eenentwintig minuten volgt, zo lijkt het, een spetterende inleiding van het slotstuk van de eerste track. Maar al gauw worden de gemoederen weer gesust met een lange, ingetogen solo van Jarrett (vier minuten), waarna Haden heel rustig het nummer naar zijn einde werkt.

Conclusion begint ontzettend chaotisch met een echt stukje free jazz, een heel verschil met wat we tot nu toe gehoord hadden. Redman soleert vol passie en Motian, die in het eerste stuk nog erg gedisciplineerd en in dienst van de rest speelde, krijgt na een minuut of drie ook zijn eerste solo. Dan, ineens, ontspringt uit de chaos een prachtige, hartverwarmende pianosolo van Jarrett, die wel zeven minuten aanhoudt. Wederom valt op hoe geweldig deze groep elkaar aanvoelt en aanvult. Redman neemt vervolgens het stokje van Jarrett over. De pure passie en inspiratie waarmee gespeeld wordt is echt een lust voor het oor.

De finale die zo rond zeventieneneenhalve wordt ingezet is één van meest briljante muzikale ontknopingen die ik ken. Woorden schieten me eigenlijk tekort om deze prachtige stroom van geluid te beschrijven, waarin alle voorgaande stukken lijken te convergeren tot een adembenemend slotstuk. In één woord: Kippenvel!

Jarrett's solo's zijn zeer fraai, maar wat op deze plaat vooral opvalt is hoe goed zijn compositie wel niet in elkaar zit. De langzame harmonische en melodieuze ontwikkelingen geven het stuk extra intensiteit, en naadloos wordt vurige free jazz afgewisseld met ingetogen stukken. Het resultaat is een werk dat bijna alles te bieden heeft wat het hartje van een jazzliefhebber maar begeert: passie en intensiteit gecombineerd met schoonheid, subtiliteit en inspiratie. En daarom gaat dit werkje nu maar eens doen waar ik het al een poosje toe in staat achtte: mijn top 10 betreden.

P.s. Mag ik trouwens nog even aanstippen dat van de 13 stemmers, er maar liefst 4 top-10-noteringen bij zitten? Indrukwekkend...

avatar van Ataloona
5,0
Het is nog zeer vroeg in de ochtend, maar het leek mij een geschikt moment om eindelijk weer eens The Survivors Suite te gaan beluisteren. En nu ik aan het typen ben realiseer ik mij dat ik geen beter moment had kunnen kiezen. Rustig, vreedzaam met een bak koffie kijkend naar de donkere ochtend en de zon die de duisternis overtrefd, het wordt licht onder begeleiding van Keith Jarret en toen raakte dit album mij echt. Op sommigen momenten, van die kleine momenten van soms luttele seconden gaat de muziek - ja ik ga een cliché gebruiken - door merg en been. Zoals bijvoorbeeld in Beginning op het stuk tussen minuut 20 en 23, maar ook gaandeweg het eind zijn er momenten waarbij ik naar de zon kijk en puur geniet. En ik had gedacht, na het lezen van de recensie van Paalhaas dat ik uit mijn vredige droom zou worden gehaald met het begin van Conclusion, echter niks is minder waar. Ik word nog meer in het album gezogen als het waar. Er komt een flinke portie free-jazz bij, maar het word zo ''harmonieus'' gebracht dat ik koel blijf.

Ja, een bijzondere man is die Jarrett en na omver te zijn geblazen door dit album ga ik maar eens door naar wat ander werk van de man, en de volgende halte zal ongetwijfeld een mooie halte zijn, namelijk The Köln Concert. Voor nu 5* en misschien ligt er nog wel meer in het verschiet.

Gast
geplaatst: vandaag om 21:09 uur

geplaatst: vandaag om 21:09 uur

Let op: In verband met copyright is het op MusicMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.