Een keerpunt in de carriere van de Einstuerzende Neubauten (oh, wat jammer dat de naam van de band op de site met een 'ü' geschreven wordt, terwijl ik de schrijfwijze 'ue' zoveel mooier vind, maar dat terzijde)
Een keerpunt dus in de carriere van de Einstuerzende Neubauten. Het laatste album met de volle medewerking van bassist Mark Chung en percussionist Frank Marshall Strauss, beter bekend als F.M. Einheit.
Een behoorlijke breuk ook met de sound die EN op voorgaande werken ten gehore bracht. Het melodieuze zat er al langer in, zeker al vanaf 'Halber Mensch', maar op dit album is het melodieuze toch voor het eerst het harde ritmische kabaal gaan overheersen. Er is plaats voor langdurige rust en lieflijkheid, een kant van muziek die ze later verder hebben gecultiveerd.
Ze hebben de boormachines definitief teruggebracht naar de Gamma.
Het openingslied, 'Die Interimsliebenden' is een vrij typische albumopener van EN, vergelijkbaar bijvoorbeeld met 'Halber Mensch' op het gelijknamige album, en 'Was ist ist' op 'Ende Neu'. Een fris klinkend lied dat meteen de luisteraar pakt, en in een lekker swingende sfeer brengt. Misschien is de titel van dit lied ook wel een verwijzing naar de verandering die de band ondergaat. Geliefden tussen uitersten, geliefden gevangen tussen wat was en wat komen gaat.
En wat komen gaat is 'Zebulon'. Toen ik dit indertijd voor het eerst hoorde moest ik even wennen. Niks geen heftige toestanden, niks geen 'dreiging'. Integendeel, een rustig opgebouwd lied dat pas tegen het einde wat 'spierballen' krijgt, maar niet minder mooi dan al het voorgaande dat ze gemaakt hebben.
Maar het kan nog rustiger, moeten de mannen gedacht hebben, en dat laten ze in het derde lied, 'Blume', horen: een lied waardoor je
in slaap wordt gewekt ! (Met een knipoog naar de tekst van het latere 'Stella Maris' van het album 'Ende Neu')
Een heerlijke dromerige sfeer die net zo indringend is als al het harde jaren-80 werk.
Dan komt 12305ste Nacht. Eigenlijk vind ik dit lied niet zo heel bijzonder, soms skip ik het omdat het zelfs enigzins irritant kan klinken, maar voor ieder wat wils, denk ik dan maar.
'Sie', een lied dat oorspronkelijk voor één of ander project van een Canadese 'iets' bedoeld was, is dan weer een sterke terugkomer, een mooi lied dat, bij mij althans, lang blijft hangen als ik het hoor.
'Wueste" is een fantastische sfeertekening over desolaatheid, over onbereikbaarheid, over isolatie. Het doet me altijd denken aan The Cure's 'Homesick' van 'Disintegration'. Dezelfde schurende wrangheid.
Wueste:
mir war
als hättest du
einen blick auf mich geworfen
ich mich geduckt
sag mir was das war
mir war
als hieltest du
in den armen mich
und tausend disteln
sag mir was das war
Waar zingt Blixa over? Zou het over een vriendin gaan? Ik denk het niet. Ik fantaseer maar wat, maar ik vermoed dat dit lied over F.M. Einheit gaat.
Die twee mannen hielden van elkaar, hebben elkaar tot en met dit album tot grote muzikale hoogten gestuwd, maar uiteindelijk botste het, en moest ieder zijns weegs gaan.
Dat de breuk er aan zat te komen, dat voelden ze beiden al tijdens het werken aan dit album. Blixa wou een band, F.M. wou allesbehalve een band.
En EN was en bleef een band, een doodgewone band. De magie was over, de betovering verbroken, dus exit F.M.
(nogmaals: enkel mijn interpretatie)
De afsluiter is het 15 minuten durende epos (miniopera?) 'Headcleaner', om mij onbekende redenen in bovenstaande tracklist in twee delen geknipt. Een lied, of eerder een aaneenschakeling van liedjes en fragmenten, die, zoals de Neubauten als geen ander kunnen, de luisteraar in een trance achterlaat. Zeker het minuutlange tuuttuuttuuttuuttuuttuut is indrukwekkend, dat stukje muziek lijkt echt je head te cleanen.
Een geweldig album van de Neubauten, maar toch, vanwege '12305ste Nacht' niet de volle 5 sterren.