Gentle Giant - Three Friends (1972)

Ook weer een goeie van deze ondergewaarde proggroep. Als het op virtuositeit, en zeker op inventiviteit, aankomt, reduceert GG bands als Genesis haast tot eenvoudige rockbandjes. Three Friends is desondanks wel een compacter, duidelijker gestructureerd album. Daardoor ook wel iets minder spannend en uitdagend dan ander werk van ze. Een goede instapper.

Ik heb weer genoten van deze plaat. Vooral Peel the Paint steekt er hoog bovenuit van deze keer. Ik vind Three Friends nog steeds GG beste werk. Kort en krachtig. Te ondergewaardeerd hier, spijtig.

Essentieel op en top.

Weer eens een keertje in zijn geheel gedraaid. Top top top. Stem verhoogd naar 5, jeugdsentiment wellicht: wat heb ik deze elpee grijsgedraaid in de seventies samen met (o.a.) King Crimson (Cat Food was nog een redelijk succesvol singletje toen). Volstrekt unieke sound en geniale muzikanten. Hebben niet de waardering gekregen toen, die ze verdienden.

Nog steeds mijn favoriete GG plaat. Fantastische trip, telkens weer. Dit is ook de plaat die ik het meest van hen opleg. Wat een album.

Ik heb deze plaat maar mijn hoes is anders. Vreemd.

Ik meen me te herinneren dat de hoes van de Amerikaanse elpee anders was. Dat gebeurde wel vaker bij Britse elpees die ook werden gereleased in de US.

Idd. De hoes van het U.K. debuut werd gebruikt voor Three Friends in Amerika.

Complex maar zeer de moeite waard. Ik heb Gentle Giant altijd al een heel aparte band gevonden in het geweld van de progressieve bands. Uniek, heel eigen!

Weer een stapje vooruit in kwaliteit dit Three Friends.
Een conceptalbum over drie vrienden die elkaar kennen vanaf de schooltijd en afhankelijk van elkaar een totaal andere richting op gaan. Ze vervreemden van elkaar.
Wellicht wat compacter dan de voorgangers en je hoort ondanks de complexiteit dat de band meer begint te weven.
Soepelere overgangen, maar het overdonderen is er wederom niet minder om.
Ze stoppen er wat meer jazz in hoor ik duidelijk. Typische melodielijnen verwijzen er naar.
Prijsnummer is voor mij Schooldays. Prachtig werkje met de wat zoetige opbouw en het uiteindelijke uitbouwen naar iets magistraals.

Meer bij een band als bijv. Yes, moet je echt wel de juiste stemming hebben voor Gentle Giant. Er gebeurt zo veel.
Bij de 70's Yes zijn ondanks de complexe structuren, er makkelijk te onthouden stukken voor het gehoor. Het nestelt in je hoofd.
Dat is bij deze band lastiger. Maar een prima plaat wederom.

Tussenstand:

1. Interview (1976) 4,5
2. Three Friends ( 1972) 4,0
3. Aquiring The Taste ( 1971) 4,0
4. Gentle Giant (1970) 4,0

Leuk dat je uiteindelijk toch bij het begin bent gaan starten.
Alleen nu topt Interview een beetje anachronistisch bovenaan je lijstje, haha. Ik ben benieuwd hoelang deze nog de lijst aanvoert.

Three Friends lijkt inderdaad wat puntiger en coherenter dan de voorgaande werkjes. Volgens mji zijn de eerste twee platen ook de langste, met de meeste songs ook. Maar wel veel meer zoekend naar een sound.

Op Three Friends is Gentle Giant echt Gentle Giant.

Three Friends is een conceptalbum over drie vrienden die elkaar op school leerden kennen en nadien uit elkaar groeiden. Inderdaad misschien hierdoor wat coherenter dan voorgaande albums met wat meer jazzy invloeden wat het groepsgeluid nog meer verrijkt. Het is een hapklare popmuziek maar waar je de tijd voor moet nemen en je verbeelding prikkelt.

Toch een halve punt erbij, omdat deze plaat zo ontzettend gebalanceerd klinkt.
De nummers passen zo enorm goed bij elkaar, daarbij vind ik de piano en mellotron-stukken van ongekende schoonheid. Schooldays is echt een mooi voorbeeld van hoe ik symfonische rock graag hoor.

Vocaal is Gentle Giant ook altijd al mijn favoriete band, en dat komt op deze plaat ook zo goed aan het licht.

"Three friends are made, three lives are laughs and tears
Through years of school and play they share
As time stands still the days change into years
And future comes without a care

But fate and skill and chances play their part
The wind of change leaves no good-bye
Three boys are men their ways have drawn apart
They tell their tales to justify"

Ik bleef maar schipperen tussen 4* en 4.5*, maar na wederom een verse luisterbeurt deze ochtend kan ik toch niet anders dan de op één na hoogste score geven aan dit derde werkje (dat begrip is wel op zijn plaats met deze speellengte...) van Gentle Giant.

Het is naar mijn idee wat puntiger en gestroomlijnder dan het debuut en Acquiring the Taste. Waar de band op het debuut nog zoekende was naar een eigen sound, deze op Acquiring the Taste min of meer werd gevonden middels experimenteren, kunnen we op Three Friends een uitgekristalliseerde en volledige sound van de band herkennen.

Vooral de wijze waarop Gentle Giant de onwijs complexe muzikale materie zo weet te presenteren dat het behapbaar klinkt, zoals ook Mssr Renard hierboven heeft vermeld, is echt een enorme pluim waardig. Daarnaast passen de nummers, zeker conceptueel, maar ook muzikaal, enorm goed bij elkaar.

Dit is dan ook de eerste plaat van Gentle Giant waar helemaal niets op aan te merken is naar mijn idee. Het vervolg op Three Friends, Octopus, is een plaat waar ik al bekend mee ben, en ik moet zeggen dat Three Friends me dieper weet te raken dan dat Octopus dat doet. Dat komt eigenlijk grotendeels doordat het 'universele concept', zoals de band dit destijds zelf verwoordde, van drie vrienden die uit elkaar gaan en zich van elkaar vervreemden, een onderwerp is dat mij persoonlijk behoorlijk aan het hart gaat. Daarnaast valt me op dat de muziek op Octopus nog een tandje compexer is dan op Three Friends, zelfs dermate complex dat het me wat koud begint te laten ('Ja, ze kunnen fabelachtig musiceren, so what?').

De hele plaat is naar mijn mening zeer consistent, maar als ik wat hoogtepunten aan zou moeten stippen, dan zouden dat Schooldays, Working All Day en Peel The Paint zijn. Vooral het negrospiritual-aandoende Working All Day vind ik echt geniaal.

De muziek van Gentle Giant is dermate complex dat ik eigenlijk geen 5* durf te geven, aangezien ik bij elke plaat het gevoel heb nog een heel groot deel te missen. De 4,5* die hier staat gaat in de toekomst gegarandeerd stijgen naar de maximale score, daar ben ik zeker van. Dat vergt alleen wat tijd.

Laat ik er dan ook maar een competitietje van maken, we zijn nu toch bezig...

Stand:

1. Three Friends - 4,5*
2. Acquiring the Taste - 4,5*
3. Gentle Giant - 4,5*

Nu is het natuurlijk wel zo dat tot de jaren 80/90 dit gewoon een standaard speelduur was. Een lp kwam zelden boven de 45 minuten uit, en had meestal gewoon een speelduur van tussen de 30 en 40 minuten.

Dat klopt zeker, misschien wat anachronistisch van mij om dit te betitelen als een 'kort werkje'. Als je echter aan de wat langere speelduren van de hedendaagse muziekperiode gewend bent (ik noem bijvoorbeeld de nummer 1 van mijn top 10), valt de korte speelduur van vroegere perioden des te meer op.

Ik snap ook wel waar het vandaan komt. Ik heb dan weer het tegenovergestelde; ik moet soms erg wennen aan platen die een uur duren. Ik vind dan dat er vaak wat vul-materiaal op staat, maar sommigen gaan nog verder (Flower Kings) en brengen maar gelijk dubbel-cd's uit.

Ik heb dan liever een plaat van een half uur, die je over en over draait, zodat je op den duur echt alle songs uit je hoofd kent.

Ik ken inderdaad genoeg platen waarbij na een goede 50 minuten de koek ook wel op is. Je noemt al de Flower Kings, maar daar zou ik zo een Transatlantic, Spock's Beard, Moon Safari en Big Big Train aan toe kunnen voegen, om maar een aantal namen te noemen.

Wat je zegt, het is veel fijner om een plaat keer op keer weer te draaien, dan om telkens ruim een uur te moeten ploeteren om een album door te komen (waarna je vaak de melodieën, ritmes en songs in het algemeen nog steeds niet herkent). Vandaar ook het grote aandeel albums uit de 70s in mijn top tien

Even wat offtopic, ik kan mij herinneren dat jij ook wel van wat ingewikkelde drumpartijen hield. Deze ultra-progressieve jazzfusion-plaat is misschien het ook wel waard om eens op te zetten:
Phronesis - We Are All (2018) - MusicMeter.nl

Je geheugen laat je inderdaad niet in de steek. Ik ga 'm vandaag eens opzetten, dankje voor de tip!

Leuk om te zien dat de jongere generatie ook eens de fusion/jazzrock-kant van het prog-spectrum eens gaat ontdekken. Ik zag ook King Crimson en Vandergraaf in je top-10 dus je zit ruimschoots in de goede richting.

Het is bij de jazz/fusion kant van de progressieve rock toch echt een kwestie van even door de zure appel heen bijten. Dat was tenminste bij mij zo; ik kon Pawn Hearts in het begin totaal niet pruimen namelijk.

Wanneer je eenmaal wat bent gewend aan de songstructuren en complexe jazz-ritmes, is er zoveel prachtigs te ontdekken in dit sub-subgenre. Even een side-note: als jeugdig persoon draag ik stoïcijns T-shirts van 'obscure' bands zoals VDGG en King Crimson, maar ik ben helaas nog niet aangesproken over wat de betekenis is van de prenten op de shirts of dat de prent herkent word. Jammer dat er niet meer jeugd geïnteresseerd is in dergelijke muziek...

Heb je trouwens nog meer aanbevelingen die in de King Crimson, Vandergraaf-hoek (of meer in het algemeen: de jazz/fusion hoek van de progressieve rock of prog in het algemeen) zitten Mssr Renard? Ik heb het idee dat je misschien nog wel enkele albums kent die ik onder het noemer 'meesterwerk' zou scharen . Anders stuur je me even een PB, want het gaat nu wel heel erg off-topic.

Deze derde plaat van Gentle Giant markeert wat grote veranderingen. Weg is drummer Martin Smith waarvan de band vond dat hij niet volledig geschikt was voor de band. De band wilde een drummer die wat steviger doortimmerde, naast het beheersen van complexe ritmes. Drummer Malcom Mortimore was ook niet echt een match, en hij zou ná de opnamen van deze plaat ook al snel weer het veld ruimen en vond de band in John Weathers de perfecte drummer.

Deze plaat is ook de eerste plaat die de band zelf produceerde, dus zonder de hulp van Tony Visconti. De band had wel geluidstechnicus in dienst genomen voor deze plaat, en dat is geen kleintje, waardoor de plaat niet lijdt onder de onervarenheid van de band als producers.

Vergelen met 'Thick as a Brick' en 'Close to the Edge' valt deze plaat in termen van progressie wat tegen, daar de band zich wat door de songs heen lijkt te worstelen. De nummers lijken een wat standaard rock-patronen te volgen, en van experiment is (bijna) geen sprake. Het helpt ook niet dat het concept van de plaat niet echt boeiend is en nergens echt spannend wordt.

Het is kort gezegd geen avontuurlijke plaat, en een plaat die ook door een mindere band gemaakt had kunnen worden. Deze plaat valt precies tussen het experimentele 'Acquiring the Taste' en het progressieve meesterwerk 'Octopus' waardoor het als een soort overgangsplaat gezien kan worden, van de wat symfonische periode naar de meer complexe progrock-periode vanaf 'Octopus'.

Ik schrijf deze plaat daarmee niet af. Sterker nog, ik vind de plaat best sterk, voor wat het is. Ik vind het knap dat een band zonder productionele ervaring nog zo'n goede sound kan neerzetten. De duidelijk zwakste schakel in deze versie van de band is drummer Mortimore, die elk nummer rechtdoor indrumt, en op zeldzame momenten eens een interessante roffel geeft. In zijn verdediging; hij is onervaren, jong en zit totaal maar een maanden bij de band. De rest van de band probeert in veel stukken nog wel de randen en het experiment te zoeken, maar zijn met handen en voeten gebonden omdat de drummer te beperkt is, en de band ook veel tijd en energie kwijt is aan de productie.

De meest complexe song is het werkelijk prachtige 'Schooldays' waar zelfs een zangstuk is weggelegd voor een vierde Shulman, namelijk Calvin, de zoon van Phil. Een briljante zet. Dit is ook het nummer met de meeste "jazz"-elementen, in dan met name in de vibrafoon-solo en het gitaarwerk. De twee songs 'Master Class & Quality?' en 'Three Friends' zijn zo goed samengeweven, dat het moeilijk is deze songs los van elkaar te zien. Het heeft naast 'Schooldays' weer prachtig uitgwerkte vocale passages en wederom Kerry en Gary die de show stelen met hun virtuoze spel.

Een ander opvallend hoogtepunt is de lange orgelsolo van Kerry in het wat simpel rockende 'Working All Day'. Ik kan me niet herinneren dat Gentle Giant op een andere song zo'n lekker heftige orgelsolo heeft. De gelaagde blazers (Phil op tenor-, alto- én baritonsaxofoon) zijn echt erg goed verzonnen en uitgwerkt. De zelfde stapeling horen we terug op het Barokke vioolstuk in 'Peel the Paint' waar bassist Ray zijn vioolpartijen heeft "multitracked'. De echt kracht van 'Peel the Paint' is wel de bluesrock-riff en -solo van Gary, waar lijkt alsof drummer Malcom het voor het eerst echt naar zijn zin heeft. Het drum/gitaar-stuk heeft enkele overeenkomsten met 'Brighton Rock' van Queen en 'The Magician's Birthday' van Uriah Heep, al weten die het wel met meer power te brengen. Want hoe Gary ook scheurt, hij lijkt Malcolm niet te kunnen meenemen in dat instrumentale stuk. Echt verkeerd gaat het niet, maar ik weet zeker dat John Weathers er meer van had gemaakt.

Interessant is dat deze plaat hoger wordt gewaardeerd dan bijvoorbeeld 'The Missing Piece' die in bijna alle opzichten veel progressiever en spannender is. De kracht van 'Three Friends' is dan ook de volledige toewijding van de band om een symfonische rockplaat te maken. Eentje die veel meer de simpele en atmosferische kant van het progressieve rockspectrum verkent. Het is dan ook vooral een mooie plaat, met mooie passages. Zo eindigt de plaat echt prachtig met het titelstuk. Het is niet mijn favoriete Gentle Giant-plaat, maar ik zet hem graag op, omdat het allemaal zo lekker aangenaam klinkt en zo makkelijk wegluistert.