‘Swanlights’, de nieuwste plaat van Antony and the Johnsons, is wederom een sterke plaat geworden. Ik heb hem wel heel wat draaibeurten moeten gunnen, om er helemaal in te komen. Eerder opperde ik (onterecht) dat deze wel eens het laagste gemiddelde kon hebben van de vier langspelers, omdat de verrassing eraf is. Onterecht dus. ‘Swanlights’ verrast ten dele wel. Er staan songs op die anders klinken, jazeker.
De plaat opent met ‘Everything Is New’, waarvan de titel zowat de hele tekst vertegenwoordigt. Het is niet de beste opener ooit geschreven, maar het nummer zet wel meteen de toon. De piano staat hier voor relatieve rust, er wordt ook een Sufjan Stevens-sfeertje aan toegevoegd, en de stem van Antony maakt dit toch wel weer mooi.
‘The Great White Ocean’ vind ik een pak sterker. Een bedwelmend mooie sfeer wordt gecreëerd door het gebruik van gitaar (die werd ook al op de EP ‘Thank You For Your Love’ gebruikt, mooi!) en de meeslepende vocalen van Antony, maar ook door het achtergrondgeluid, een soort monotone dreun (violen?). Het nummer duurt zo’n vijf minuten, maar gaat nooit vervelen, sterker nog, ik vind dit één van de meest geslaagde songs op het hele album.
Daarna volgt ‘Ghost’, een springerig nummer met meer tempo, door de pianoloopjes. Tekstueel is alles weer meer dan in orde, op de hele plaat trouwens, maar die Antony Hegarty,’t is een absolute vakman op dat gebied. De viool zorgt voor de nodige spanning. “Snake, shed your skin, and go away”, zingt Antony.
Op het volgende nummer is hij zelfs verliefd, en het nummer klinkt ook zo. Antony zingt vrolijk, opgemonterd zelfs, dat heb ik nog niet veel van hem gehoord, eerlijk gezegd. ‘Violetta’ is een vioolintermezzo van ongeveer een halve minuut. Ik begrijp niet helemaal wat het hier staat te doen, maar het kan geen kwaad, en het is niet slecht, dus heb ik er geen problemen mee, en is het ook niet echt een minpunt.
De titelsong duurt ruim 6 minuten, en is bevreemdend en afwijkend. Op de nieuwste van Laurie Anderson is Antony op enkele nummers te horen, en dit nummer had mijns inziens beter gepast bij een persoon als Laurie Anderson. De song blijft echter wel mysterieus, en heeft een zekere aantrekkingskracht, maar ik ben er niet gek op, als ik eerlijk moet zijn. ik zie het als een half geslaagd experiment.
‘The Spirit Was Gone’ leunt wat meer aan bij het oudere werk, en daar zijn Antony en zijn Johnsons toch wel heel erg bedreven in. Wat een prachtsong! ’t Mag misschien niet het meest originele werk ooit zijn, maar het is m’n favoriet nummer op ‘Swanlights’. Droeve pianoklanken, begeesterende strijkers, de melancholische stem van Antony; wat wil je nog meer? Ingetogen songs hebben me altijd al gelegen, al bloeit de song een beetje open naarmate ie vordert.
Het volgende nummer, dat stond al op de EP, en daarover heb ik mijn mening reeds gegeven. Ik blijf het een erg leuk nummer vinden, en op deze plaats krijgt het nog wat extra cachet door het contrast met het vorige nummer. Hier treden de blazers op de voorgrond, en Antony kan maar niet genoeg zijn dank uitspreken.
Dan krijgen we een nummer met de IJslandse sprookjesprinses Björk! Uiteraard is zij niet echt een sprookjesprinses, ik gebruikt die uitdrukking graag omwille van haar stem, en het soort muziek dat zij maakt. ‘Fletta’ is een erg fraai nummer, met na rustige strofes, plotse versnellingen. Het is een barok nummer: luister maar eens naar de pianoklanken en de zang (de stemmen van Björk en Antony gaan heel goed samen naar mijn mening). Ik dacht dat nummer oorspronkelijk bedoeld was voor een album van Björk, maar ben niet zeker..
De instrumentatie van ‘Salt Silver Oxygen’ zorgt voor een algehele sprookjessfeer. Strijkers, fluitjes.. wederom een prachtig nummer. Afsluiter is het langste nummer op de plaat, ‘Christina’s Farm’. De song wordt ingeleid door de piano, en verder ondersteunt die piano Antony. Bijgestaan door nog wat strijkers doet Antony zijn verhaal. De cirkel wordt ook rondgemaakt, wanneer het in opener nog “Everything is new” luidde, zingt Antony nu: “Everything was new; every sock and shoe; my face and your face; tenderly renewed”. Mooie afsluiter, 7 minuten genieten geblazen!
Antony mag van mij nog vele platen maken, hij blijft me verbazen, en heeft vooralsnog geen slechte plaat afgeleverd.
4 sterren