Beirut slokt je op in slavische sfeer
Deze plaat geeft zijn schoonheid niet zomaar prijs. Daarvoor moet je eerst investeren. En dat betekent draaien tot ie grijs is. Maar dan ontvouwt zich een bijzonder en gevoelig muzikaal landschap en kun je bijna niet meer begrijpen waarom deze plaat je niet meteen naar de keel vloog.
De moeilijkheid zit 'm in de toon van de plaat. Die wordt volledig beheerst door slavische klanken, gespeeld door een Oost-Europees aandoend zigeunerorkest. Droevige klanken van doorleefde trompetten klinken al vanaf de eerste tel van deze plaat. Ze herhalen keer op keer de melodie en worden ondersteund door stemmige mannenzang. Er wordt wat afgetreurd op Gulag Orkestar en de melancholie slaat in grote porties je om de oren.
Het valt bij de eerste paar keer draaien niet te geloven dat dit niet het werk is van een Hongaars dweilorkestje, maar van een 19-jarige Amerikaan, Zach Condon. Het duurt dan ook een poosje voordat je de popsongs in deze muziekstijl ontdekt. En als die prachtsongs eenmaal ontdekt zijn, raak je vanzelf verslingerd aan de plaat. Tenminste, dat overkwam mij.
Zoals gezegd dus heel veel trompetten, maar ook andere volksinstrumenten zoals de accordeon spelen een dominante rol. De dikke slavische saus die is uitgegoten over de muziek geeft die een bijzondere sfeer. En die sfeer is zeer overtuigend neergezet. Geen kraakheldere klanken, maar doorleefde muziek. In de opnames is er een bepaalde klank over de plaat heengelegd die ervoor heeft gezorgd dat dit verre van kil klinkt, maar juist levensecht, melancholisch, treurig en authentiek.
Condon zingt met veel gevoel en heeft daartoe een klagelijke Rufus Wainwright-achtige stem in huis. Hij maakt zodoende een plaat waarin je kan verdrinken. Pas dus op dat je niet al te vaak naar de wodka grijpt bij beluistering. De stijl van de plaat is uniform en de liedjes vormen daardoor een mooi geheel. Toch maakt Condon wel eens een opvallend uitstapje. In dat opzicht is Scenic world een meldenswaardig nummer. Waar heeft Condon deze ouwbollige keyboard vandaan gehaald? En toch komt hij met deze pompiedom-electronica-klanken weg omdat hij die onverwacht combineert met trompet en accordion.
Beiruts debuut Gulag Orkestar is ongetwijfeld een van de merkwaardigste platen van dit jaar tot nu toe. Merkwaardig, maar ook hartveroverend mooi. Langzaam en stapje voor stapje pakt Condon je helemaal in. Hij slokt je op in de sferen die hij zo mooi heeft neergezet. En ineens ben je om en blijk je liefhebber te zijn van wodkadrinkende mannen die onzuiver hun toeters bespelen. Een ongelooflijke prestatie.