Black Sabbath - Paranoid (1970)

Paranoid is voor mij een echte klassieker, en een fantastische opvolger van het al genre brekende debuut uit hetzelfde jaar. Komisch ook hoe de cover nog losjes gebaseerd is op War Pigs, maar niet werd vervangen toen de platenmaatschappij besloot het album te vernoemen naar de voor hen gedoodverfde single Paranoid.
Het album kent een aantal "hits" van Black Sabbath die bij menig rock- en metal fan bekend zijn. "Hits" want het mainstream publiek pikte het maar niet op, waardoor het commercieel nog wel eens achter kon blijven. Toch kent iedereen de riff van Iron Man, dat dan weer wel. Ook de recensisten waren in de beginjaren niet bepaald lovend over deze band, en dit album. De status van klassieker wordt jaren na dato pas toegekend. Naar mijn inziens dus terecht.
De band klinkt op dit album al beter op elkaar ingespeeld als op de eerste, en ook Ozzy is beter bij stem en zingt met meer zelfvertrouwen. Een nummer als Planet Caravan zou je niet verwachten bij Black Sabbath, maar wat pakt het goed uit dat ze de gok genomen hebben dit nummer zo te maken. Een dromerig nummer met een mooie afsluiting op de gitaar van Iommi. Ik vind alle nummers wat toevoegen op het album, ja, ook Rat Salad en Fairies Wear Boots die toch wel de zwaksten zijn op het album. Fairies Wear Boots zou door Ozzy zijn geschreven en het zou gaan over skinheads die ze na een confrontatie, fairies genoemd zouden hebben. Ik hoor het er niet in, maar het is muzikaal gezien wel een goed nummer.
Er valt nog genoeg aan te voegen, maar ik laat het hierbij. Dit album krijgt van mij 5,0*

Ik sluit af met lyrics die mij bij zijn gebleven uit de single:

I need someone to show me the things in life that I can't find
I can't see the things that make true happiness, I must be blind

Tussenstand:
1. Paranoid
2. Black Sabbath

5 lp-boxset: Black Sabbath - Paranoid Super Deluxe (2020, Box Set, Vinyl) | Discogs

Het grote uitmelken gaat beginnen!

Hoe kom je daar nou weer bij? Volgens mij kan je als fan zelf prima bepalen of je hier voor wilt gaan. En wat krijg je daarvoor?

Deze so called super deluxe edition bevat de originele remastered LP, een Quad stereo remix uit 1974 en 2 concerten uit 1970: Montreux en Brussel. En vooral die laatste twee zijn de moeite meer dan waard. Zelf vind ik de prijs van de LP box te hoog en heb ik dit op cd. En voor de liefhebber: 'also included is a 40/60-page (LP/CD) hardback book, a band poster and a replica 1971 Paranoid tour program'.

Met West eens! We mogen blij zijn dat alles nog mooi in fysieke vorm geleverd word in alle soorten en maten, en iedereen kan zelf bepalen of je het gaat kopen of niet. Tegenwoordig hangt alles al van spotify en bestandjes aanelkaar en hoef je dus niet perse iets fysieks in huis te halen. Van uitmelken is geen sprake meer, en zeker niet in deze tijd dat er ook niet meer wat verdiend kan worden aan live concerten.

Jullie hebben een punt. Was wat al te cynisch uitgedrukt.

Tuurlijk, maar dan is het dus geen uitmelken? Beetje vreemde redenering, want dat is toch gewoon wat al die deluxe boxen doen tegenwoordig? Uitmelken? Het heeft een beetje een negatieve ondertoon, alsof je er (nog een keer, maar dan echt voor veel geld) ingeluisd wordt door de snelle commerciële jongens van de platenmaatschappij en zo dom bent om erin te trappen. Maar hoe zou je het anders willen noemen?

Wat ik maar wil zeggen; Als je als deluxe box kopend vee aan de melkmachine gehangen wordt mag je gewoon blij zijn met je aankoop hoor, geniet er vooral van allemaal, maar niet ontkennen dat je uitgemolken wordt.

Tony zegt het mooier dan ik...

hahaha nee natuurlijk word je niet uitgemolken. Dan zou je naar verslavingzorg moeten omdat je niet meer anders kunt Je kunt volgens mij zelf weten of je iets koopt of niet, tenzij ze je een pistool tegen het hoofd zetten als je weggaat zonder wat te kopen

Denk dat er een misverstand is over de uitdrukking. Niet jij, maar het product wordt uitgemolken, leeg gemaakt, alles eruit gehaald.
Lachende derde en Tony vinden vermoedelijk dat het makkelijk geld verdienen is door een succesvol product nogmaals op de markt te brengen met de toevoeging van bonusmateriaal. Uitmelken.

Jij snapt em.

Liever een nieuwe koe dan de oude uitmelken

Er was geen misverstand, want ik beschreef ook wat je ervoor krijgt. In dit geval zijn het bonusmateriaal en alle extra's zo de moeite waard, dat het woord uitmaken te ver gaat.

Een nog mooier voorbeeld hiervan is de box van Sign O The Times van Prince die pas verscheen. Je moet wat mij betreft niet te snel het woord uitmaken gebruiken en eerst kijken wat je krijgt en in welke kwaliteit.

Er was geen misverstand, want ik beschreef ook wat je ervoor krijgt. In dit geval zijn het bonusmateriaal en alle extra's zo de moeite waard, dat het woord uitmelken te ver gaat. Het Brussel concert alleen al in deze kwaliteit is echt fantastisch.

Een nog mooier voorbeeld hiervan is de box van Sign O The Times van Prince die pas verscheen. Je moet wat mij betreft niet te snel het woord uitmelken gebruiken en eerst kijken wat je krijgt en in welke kwaliteit.

Ik vind een verzamelalbum met één nieuwe of niet eerder uitgebrachte track veel erger dan een goed verzorgde boxset.

Vaak zit er zoveel extra informatie bij plus het remasteren (wat gewoon een bewezen meerwaarde heeft).

Zo was ik ontzettend blij met de Clutching at Straws-boxset, is er een magnefieke Seeds of Love-boxset, en wacht ik nog steeds op een vinyl-versie van de Brothers and Sisters boxset.

Als ik Black Sabbath-fan zou zijn, zou ik geen moment aarzelen.

Dit is waar je als fan al 50 jaar op wacht. Zo veel beter dan die nare cd-reissues van de jaren 80/90 waarvan niet eens de originele master werd gebruikt. Ik had eens een cd gekocht waar ik de lp-kraakjes hoorde.

Maar goed, als ik fan was geweest, had ik deze natuurlijk gekocht.

Naar aanleiding van de Black Sabbath meter, kom ik er achter hoe ijzersterk deze plaat is.

De drumpartijen, baspartijen, riffs, solo's, en composities. De teksten ken ik niet, maar zijn minder satanistisch gier, geloof ik.
De stem van Ozzy is zelfs okay hier.

Ergo; mijn stem een half verhoogd

Zeven maanden na het debuutalbum is men al klaar met de opvolger, de werkdruk zal ook wel enorm geweest zijn ondanks dat de opnames slechts zes dagen hebben geduurd, je kunt je dit niet voorstellen anno 2020. Geef eens zes dagen aan de latere Def Leppard ten tijde van Hysteria (kwinkslag). Kijk maar eens naar de Classic Albums documentaire.

Geleidelijk verdwijnen de blues invloeden om plaats te maken voor ja, Rock / Metal? Dezelfde bezetting maar ervarener en met meer nummers die mij meer doen, ik noem ze niet op want als album / geheel is dit album zo veel vloeiender dan het debuutalbum maar minder onheilspellend. Planet Caravan blijft een rustig buitenbeentje en doet me – gooi het er maar uit – soms aan een Jazzy intermezzo denken. Mits twee uitzonderingen zijn de nummers ook langer dan gewoonlijk, maar dé single Paranoid blijft een klassieker in zijn eenvoud. Ik herinner me ook Rat Salad als de enige instrumental van Black Sabbath, buiten die tussenstukjes op diverse albums, of mijn geheugen speelt me weer parten. Toch heb ik meer voor de eerste helft van dit album.

Ik heb een heruitgave in mijn pollen met het nummer Warner Bros. 3104-2, maar gelukkig met dezelfde tracklist, hoewel bij mijn cd nummer één als titel War Pigs / Luke's Wall meekrijgt en nummer acht Jack the Stripper / Fairies Wear Boots. Ook heb ik hem op vinyl met nummer Vertigo 6360 011. 518 versies hiervan op Discogs deze maal.

Aardige quiz zou zijn hoeveel nummers hiervan door welke talrijke groepen ooit in de studio of op de bühne zijn gecoverd, de versies met Randy Rhoads (RIP veel te jong) onder andere. Prachtig is ook dat basswerk van Geezer, een klasbak, mijn absolute favoriete op dit album is War Pigs, ook omwille van de tijdloze steeds actuele teksten. Zal het mensdom het ooit leren? Ik denk dat ik hierop het antwoord weet, helaas.

Paranoid kon zo snel na het debuut uitkomen, omdat de meeste nummers ten tijde van het debuut al waren geschreven.

Wat een subliem geluid heeft de remaster uit de super deluxe box. Eén van de beste remasters ooit gedaan, wat mij betreft.

De super deluxe box 5LP is nu op amazon.de tijdelijk voor 75 euro thuis gestuurd te krijgen.

Het betreft hier toch dezelfde remaster van Andy Pearce als op eerdere reissues?

Als je dezelfde remaster uit 2016 van Andy Pearce and Matt Wortham bedoeld: ja inderdaad.

Ik kwam een tijd geleden die 50th Anniversary editie van Paranoid tegen en hoewel die er zo enorm cool uitziet, vroeg ik me af of ik het echt wel waard vond om tot aanschaf over te gaan. Vandaar nog maar eens het gewone album geluisterd en verdomme, ik ben toch wel erg hard aan het twijfelen. Die twee beukende openers genaamd War Pigs en Paranoid, het sublieme Planet Caravan en natuurlijk Iron Man gevolgd door Electric Funeral. Het is gewoon o zo goed. Het klinkt eigenlijk voor geen meter maar ik vind dat "Electric funeral, Electric funeral, Electric funeral, Electric funeral" stukje op het einde ook altijd zo leuk om mee te doen. Daarna zakt het echter toch wel een beetje in. Hand of Doom is me iets te sloom en ik ben niet zo'n fan van de drumsolo in Rat Salad. Sowieso ligt dat niet aan Black Sabbath maar eerder aan mij, want zelfs bij mijn alltime favourite band (Grateful Dead) haak ik regelmatig af bij Drums/Space. Fairies Wear Boots is dan nog wel een fijne afsluiter maar merkwaardig is ook hoeveel vervormers ze voor de stem van Ozzy gebruiken in bijvoorbeeld de intro van Iron Man en simpelweg heel Planet Caravan. Ozzy is hier nog geweldig bij stem en dan vind ik het ergens jammer dat ze dit maskeren maar het resultaat is wel geweldig. Misschien toch eens naar een goede deal voor die boxset zoeken..

Ik kan me nog goed herinneren dat ik bijna moest láchen toen ik Iron man voor het eerst hoorde: de gitaar speelt een riff, de drums houden het bijbehorende ritme aan, de bas speelt met de gitaar mee, tjonge, de zang zal toch niet?... en ja hoor, de zang volgt precies dezelfde melodie als de gitaar. Zo simplistisch, hoe dúrven ze, hoe kunnen ze denken dat dit gepikt wordt?... Maar het wórdt gepikt, en wel omdat het zo goed werkt, omdat de geluidsmuur die zo wordt opgetrokken zo massief en zo indrukwekkend is. De tweede keer dat ik het beluisterde zat ik nog wel op mijn reactie te wachten, maar vanaf de derde keer draaide het alleen nog maar om de monster-riff, en ik vermeld het lachen hier alleen maar om aan te geven hoezeer het kan verkeren.
        Toegegeven, ik ken ook mensen die hier om zouden blíjven lachen (als ze al met deze muziek in contact zouden komen), om het simplisme van de melodieën, om de soms onhandige teksten, om de monotone zang, om de hoes waar ik eerder een motormuis met lichtzwaard in zie dan een moordlustige futuristische supersoldaat... Ach ja, muziek om cerebraal te worden ondergaan of met de bladmuziek in de hand te worden geanalyseerd is dit niet, wèl muziek om door meegesleept te worden, om je muzieksmaak door te laten kleuren, om helemaal in óp te gaan. Zelf val ik vooral voor die tegelijkertijd strakke en moddervette gitaarsound (die heerlijke riff met die opgetrokken noot op 2:43 van het slotnummer!) en om de bas die zulk zwaar tegenwicht biedt maar die tijdens de gitaarsolo's opeens gaat dánsen, maar ook als totaalplaatje is dit album een bewonderenswaardig gefocust geheel dat steeds donker blijft maar nergens de adem afsnijdt.
        Misschien een beetje vergezocht omdat het om twee zo enorm verschillende bands gaat, maar de ruimtelijke sfeer rondom de gitaarsolo in War pigs vanaf 6:34 doet mij altijd denken aan New dawn fades van Joy Division. (Toch is het niet ondenkbaar dat gitarist Bernard Sumner en producer Martin Hannett tijdens hun "vormende" jaren ook wel naar Black Sabbath hebben geluisterd.)

In tegenstelling tot de meesten vind ik dit rweede album van mindere kwaliteit dan het titelloze debuut uit hetzelfde jaar. Dat zit hem in details, maar toch. Rat Salad bijvoorbeeld vind ik al niet sterk, maar dan die halve drumsolo aan het eind!?
Ook het begin van het debuut met die klok en het onweer zet de luisteraar direct in volle verwachting van wat komen gaat.
Het is alsof de band een stap terug doet omwille van de commercie. Misschien zie ik het verkeerd hoor, maar ik volgde de band destijds trouw en toen al had ik dit gevoel.
Wel een zeer eervolle eerste plaats in de 100 Greatest Albums of 1970 en ook #1 i in de huidige lijst over 1970 van Best Ever Albums.
Ik had dit album tot heden een volle ster lager gewaardeerd dan het debuut, maar er komt een halfje bij.
4*

Het debuut is nog wat traditioneler van aard waarbij de zware en typische trage 'Sabbath' sound al enorme indruk maakt. De heren uit Birmingham walsten met Paranoid in hetzelfde jaar over alles en iedereen heen, de 'doom' variant is nog nadrukkelijker aanwezig en dat gaat ten koste van het speelse bluesy karakter van het debuut. Hoewel Paranoid mij ook aan het hart ligt (het onweerstaanbare War Pigs is swingend, groovy en funky tegelijk) is het debuut voor mij onweerstaanbaar. De combinatie van blues, het zware sompige geluid en de jamachtige stukken die enkele songs kenmerken maken het tot mijn favoriete Sabbath plaat. Paranoid moet het doen met enkele treden lager op de ladder.

Als ik de stemgemiddelden van beide albums vergelijk (slechts 0,04* lager voor het debuut) dan blijkt die tegenstelling toch maar klein.


Is het een kwestie van juist zien of van een persoonlijke mening?

In ieder geval beargumenteer je de stelling niet. Je haalt van dit album een zwak punt aan, namelijk een kort en overbodig instrumentaaltje (alsof Sleeping Village beter is) met een nog overbodigere drumsolo (alsof die gitaarsolo's in The Warning beter zijn) en daartegenover zet je een volgens jou sterk punt van het debuut. Nochtans een zeer commercieel punt. Het hele idee achter het openingsnummer is algemeen bekend: 'Horrorfilms zijn enorm populair, als we nu eens horrormuziek maken'. Het naar de band vernoemde openingsnummer is jammer genoeg niets meer dan dat. Anno 2021 even saai en weinig spannend als bijvoorbeeld The Exorcist. Eerder lachwekkend als je er bij stilstaat dat het bedoeld is om te griezelen.

De kritiek in 'serieuze' rockbladen is meestal dat Sabbath de muzikale capaciteiten niet had om de muziek te maken die ze wilde, zoals Cream, en daarom deze lompere versie speelden. Wat het debuut betreft moet ik die critici helaas een beetje gelijk geven. Het is niet meer dan zwaar gespeelde bluesrock, waarvan de slappe cover Evil Woman het ergste voorbeeld is. Het is in die mate dat je je kan afvragen of er als genre wel metal bij hoort te staan en niet blues / rock zoals bij Disraeli Gears.

Maar dan Paranoid, dat is een ander verhaal. Alleen maar stappen vooruit. Meteen duidelijk met War Pigs, dat het hele debuut naar de prullenmand verwijst. Ik stel voor dat we dit als het eerste metal album beschouwen. Het enige wat je er commerciëler aan zou kunnen noemen dan het debuut is dat het erop vooruit gaat in productie en instrumentenbeheersing.

En of ik gelijk heb. Mijn mening wordt niet algemeen gedeeld. In tegenstelling tot de meesten schat ik Paranoid niet een beetje hoger in dan het debuut, maar een pak hoger. Paranoid behoort tot het beste van de band, samen met Master of Reality, Vol. 4 en Sabbath Bloody Sabbath. Het debuut heeft niet veel meer te bieden dan de charme van een debuut en zit bij de mindere albums.

Nou, ik moet zeggen dat ik anders de dreiging flink in de lucht voel als ik de bellen en het onweer hoor en de openings-riff zijn intrede doet en daarna de boel wordt stilgelegd met de vocalen van Ozzy en het sluipende drumwerk van Bill Ward. Blijft onheilspellend, vind ik dan.

Het is uiteraard mijn persoonlijke mening. Ik geniet meer van het eerste album. misschien omdat het mijn kennismaking ook was. Een nummer als Paranoid heb ik veel te vaak gehoord denk ik. En de rest van dit album boeit me ook minder. Tja zo gaat dat soms. Zonet dit album nog eens in de auto gedraaid en dat bevestigt mijn mening eens meer..

Uiteraard, jorro. Voor mij was Paranoid een van mijn eerste aankopen, ergens begin jaren tachtig. Nostalgie speelt dus zeker mee. Het debuut leerde ik pas later kennen en hoeveel ik er ook mijn best voor doe, echt enthousiast word ik er niet van en het onheilspellende wat Don Cappuccino beschrijft ervaar ik niet. De hoes daarentegen vind ik wel erg geslaagd.