De liner notes bij dit album, de eerste postuum uitgebrachte plaat uit de American Recordings-reeks van Johnny Cash, werden geschreven door producer Rick Rubin. Hij heeft het over het moment dat hij hoorde van Cash' verscheiden op 12 september 2003 en de innige band die zij sinds hun samenwerking hadden opgebouwd. Op zich weinig opzienbarend, al blijven volgende woorden me wel bij:
"Sometimes he booms and other times he sounds weaker and more vulnerable, but in the end his ability to convey words in a way the listener can truly feel and believe them is amazingly consistent."
Daar kan ik me slechts voor de volle honderd procent bij aansluiten.
Op de sobere zwart-witte hoes zien we een stokoud ogende, in zichzelf gekeerde en mijmerende Johnny Cash. Ik kan me goed voorstellen dat hij daar een tekst aan het bestuderen is, peinzend over hoe hij die het beste kan brengen. Cash ten voeten uit. Deze plaat was zijn eerste nummer 1 in 37 jaar. Een beetje bitter dat dit pas bij een postume uitgave gebeurt na zo lang, maar ach, zo gaat dat wel vaker zeker?
De opnames die op deze plaat staan, dateren allemaal van de periode mei-augustus 2003, helemaal aan het eind van Cash' rijkgevulde leven. Help Me is de gospelopener van de plaat (Cash nam deze reeds in 1973 op voor het album The Gospel Road. Hierop borduurt de tweede song, zij het wat duisterder, op voort; een schitterende vertolking van de traditional God's Gonna Cut You Down. Haunting, noemt men dat in het Engels.
Like the 309 is de eerste van 2 eigen songs op dit album. Het ritme is opzwepend, Cash zingt opvallend levendig en energiek op dit nummer, wat er dan ook bij past, want de 309 in dit liedje verwijst naar een trein. Naar verluidt was dit het laatste nummer dat hij ooit schreef. Het is dan ook markant dat de song opent met de regels "It should be a while before I see doctor Death; So it would sure be nice if I could get my breath".
Op Gordon Lightfoot's If You Could Read My Mind klinkt Cash dan weer uitermate kwetsbaar en broos, al lijkt er gaandeweg wat meer hoop in zijn stem te sluimeren. Further on Up the Road in een prachtige cover van Bruce Springsteen (The Boss bracht de song in 2002 uit op zijn succesplaat The Rising). De song past Cash alweer als gegoten, hij weet er net het juiste gevoel van avontuur, mysterie en verlangen in te stoppen.
Dan krijgen we een aandoenlijke versie van Hank Williams' On the Evening Train. Naar verluidt waren treinen Cash' favoriete topic om songs over te schrijven, na paarden. Hij coverde dan ook wel wat songs met één of meerdere treinen als onderwerp. I Came to Believe is een song die Cash reeds in de jaren '80 schreef, en deel uitmaakte van opnames die hij toen maakte, en die in 2014 zouden resulteren in het album Out Among the Stars. Deze versie werd evenwel in 2003 opgenomen, met o.a. een uitmuntende Benmont Tench op klavecimbel als ik me niet vergis. Het geeft de statige gospelsong nog wat meer aanzien, als je 't mij vraagt.
Love's Been Good to Me is een song van Rod McKuen, een wat vergeten singer-songwriter die in 2015 overleed. De song kende ik voorheen niet, maar aangezien Johnny's June in mei 2003 overleed, kan ik er zeker inkomen waarom Cash net die song coverde. Cash maakte er dan ook een mooi en aangrijpend relaas van.
Dan een heel wat bekender nummer, A Legend in My Time! Het origineel van Don Gibson is me niet onbekend (fijn!), en eerder deze week hoorde ik nog de versie van Roy Orbison, maar aan deze interpretatie kan alweer niet veel tippen wat mij betreft. Cash brengt die song zo waardig, krachtig en kwetsbaar tegelijk, en dat terwijl de tekst eigenlijk best een beetje zielig en triest is. Toont eens te meer aan hoe goed Cash een song kon brengen!
Rose of My Heart is gewoon een mooi liedje, maar veel meer kan ik er doorgaans niet van maken. Daarna volgt echter Four Strong Winds van Ian Tyson, bekend van het jaren '60-folkduo Ian & Sylvia. Waar Neil Young er in 1978 een rijker klinkende versie (met Nicolette Larson en fiddle) van maakte, is dit net een erg ingetogen versie. Enfin, ik vind ze beiden ongeveer even mooi.
Afsluiter I'm Free from the Chain Gang Now nam Cash al 'ns op voor zijn album The Sound of Johnny Cash uit 1962. Als ik beide vergelijk, vind ik deze versie superieur; er zit ongeveer 40 jaar tussen beide opnames, en ik hoor in deze versie een berustende Cash. Wellicht voelde hij het einde al wel naderen ondanks de (ironische?) openingsregels van Like the 309, en is dit ook een metafoor voor het Spel van Leven & Dood.
Er zullen vast initieel wel wat twijfels geweest zijn om dit uit te brengen (het gebeurde ook pas in 2006), maar ik ben erg blij dat deze opnames niet op de plank zijn blijven liggen, en Rubin en zijn er team er nog een coherente plaat van hebben kunnen smeden ook. Ook deze telg uit de American Recordings-reeks is er eentje om te koesteren.
4 sterren