Bob Dylan - Time Out of Mind (1997)

"Misschien is Time out of mind wel Dylans equivalent van het grote modernistische gedicht The waste land [van T.S. Eliot uit 1922], contemporaine wanhoop opgeroepen middels een heksenketel van beelden en echo's," schrijft Brian Hinton, en dat vind ik wel een goede manier om de indruk die dit album op mij maakt te beschrijven. Een bijna post-apocalyptische plaat met nummers die zijn gedrenkt in een "auditieve soep van onbehagen" waarbij zelfs de liefde niet altijd balsemend werkt. Dylan op z'n vrolijkst: "even if the flesh falls off of my face, I know someone will be there to care", "When you think that you've lost everything, you find out you can always lose a little more", "They tell me everything is gonna be all right, but I don’t know what 'all right' even means" en zo nog wat meer overdenkingen uit "the lonely graveyard of my mind". De vele Amerikaanse plaatsnamen maken er tegelijkertijd een soort verslag van een fysieke reis van, alsof Dylan zijn mistroostigheid weerspiegeld ziet in het Amerika van 1997, maar dat is misschien te vergezocht.
        Ik leerde deze plaat kennen in een periode dat ik absoluut niet tegen Dylans raspende stem kon – waar was de expressiviteit en de jeugdige zeggingskracht van I want you en Tangled up in blue toch gebleven? Jaren later ontdekte ik zijn twee albums met traditionele folk- en bluescovers uit de eerste helft van de jaren 90, en sindsdien heb ik geen problemen meer met zijn stem, maar de arrangementen zijn een ander verhaal – het lijkt soms wel alsof Daniel Lanois een authentieke sfeer probeert te simuleren in plaats van die op organische wijze te laten ontstaan, waardoor bijvoorbeeld dat orgeltje op Love sick en Million miles en Cold irons bound eerder gekunsteld dan "naturel" aandoet (en dat terwijl ik Lanois' eigen platen en zijn produktiewerk voor onder andere Robbie Robertson, Emmylou Harris en Peter Gabriel zo prachtig vind). In combinatie met nummers die niet altijd even spannend zijn ('Till I fell in love with you) of die soms wat te lang doorgaan (het slotnummer) levert dat een plaat op die ik minder goed vind dan zijn enorme status als Dylans terugkeer na zeven jaren van compositorische droogte mij deed hopen, maar als een schets van verlatenheid waarvan het deprimerende gehalte wordt gecompenseerd door de intensiteit en de overduidelijke inspiratie overtuigt de plaat zéker.

Dan kan het eigenlijk geen toeval zijn dat zowel Eliott als Dylan de Nobel-prijs voor literatuur gewonnen hebben

Een hele tijd niet meer gedraaid, mede doordat dhr. Dylan nog steeds mooie dingen maakt en terugkijken niet perse hoeft. Toen ik hem gisteren op de platenspeler legde nam ik me al voor om te checken of ik deze plaat al 5 sterren heb gegeven; zat er niet ver naast, maar een kleine verhoging was nodig om "Time out of Mind" te scharen in het kleine gezelschap platen van buitencategorie (voor mij althans). De sfeer, teksten, arrangementen; alles is precies zoals het moet zijn. En dan later in de bootlegseries nog ontdekken hoe geweldig deze sessies zijn geweest. Dank ook aan Daniel Lanois; moet toch niet meevallen om te werken met zo'n ongeleid projectiel.

Graag wil ik mijn beoordeling van 2017 aanpassen. Vandaag weer dit album opgezet en aandachtig geluisterd. eigenlijk vind ik maar drie nummers echt goed:
Standing in the doorway, Not dark yet (!!!) en Highlands.
De rest is best wel in orde, maar boeide me niet echt. Million miles en Can't wait zijn middelmatige nummers. De produktie van Oh Marcy, ook van Lanois) vond ik toch wel beter. Ook het album Modern Times vind ik veel boeiender dan TOOM.
Ik verlaag mijn stem naar 3,5 hetgeen toch een prima score is!

Er wordt wel eens vaker gezegd dat met Time Out of Mind Bob Dylan zijn creatieviteit terugvond. Een statement waar iets voor te zeggen valt, hoewel er in zijn jaren 80 werk ook wel wat tofs te vinden is, maar een tijdje geleden las ik ergens dat Time Out of Mind samen met de twee opvolgers (Love and Theft en Modern Times) een soort van trilogie vormen. Vandaar dus besloten om die eens wat meer te draaien en meteen ben ik weer zo uitermate gecharmeerd door hetgeen Dylan hier laat horen. Die dreiging die Love Sick uitstraalt, die geweldige tekstregels in Standing in the Doorway (Don't know if I saw you / if I would kiss you or kill you / It probably wouldn't matter to you anyhow komt zo hard binnen bij mij), het wondermooie Make You Feel My Love dat later door Adele verkracht is, … Het is het ene na het andere geweldige nummer en het is dan ook jammer dat Highlands te lang blijft doorgaan. Na al die jaren vind ik nog altijd dat het begint te slepen en dat is zo zonde, want voor de rest is hier bitter weinig op aan te merken. Zeker omdat ik weet dat Dylan met zijn lange afsluiters soms voor een aantal van mijn favoriete nummers tout court zorgt. Time Out of Mind was zijn 30e studioplaat alweer en het was het eerste album sinds Under the Red Sky waar hij nog eens met eigen materiaal afkwam. Ondertussen zijn we er alweer een flink aantal verder, maar dit is echter toch van een niveau dat hij hierna zelden heeft weten benaderen. Ik ben nog altijd benieuwd hoe dit met Love and Theft en Modern Times te linken valt, maar misschien valt het kwartje wanneer ik die nog eens draai.

Afgezien van dat ze alledrie na elkaar zijn verschenen (en steengoed zijn), zie ik geen enkele reden om ze als trilogie te zijn. Die drie platen klinken mijns inziens heel verschillend.

Dit album is zo ontzettend mooi, ik ken het pas een week maar het is direct mijn top 10 in beland. Love Sick,
Standing In The Doorway, Trying To Get To Heaven, hartverscheurend mooi. Million Miles, 'Till I Fell In Love With You, Cold Irons Bound (zou zomaar een nummer op Orphans, Bawlers and Bastards van Tom Waits kunnen zijn), geweldig. Je zou zeggen dat de zestien minuten durende afsluiter op een gegeven gaat vervelen maar nope, meer dan een kwartier lang blijf ik telkens geboeid naar hetzelfde nummer luisteren.
Make You feel My Love, niet te geloven dat Adele hier zo'n draak van een kwijlsong van heeft gemaakt..

De nieuwe mix klinkt een stuk warmer maar de oorspronkelijke versie is ook niet mis. De afstandelijke, vervreemde productie van Lanois heeft ook wel wat.

Valt me op dat Time out of mind ineens in de album top250 staat. Volgens mij voor het eerst. Wat mij betreft is deze ereplaats zeer terecht.

Wat een mooi sfeervol album is dit. Wat een sterke songs en wat een prachtige doorleefde stem.

5*