Transatlantic - The Whirlwind (2009)

En op 2 april staat Neal Morse met zijn soloband (waar drummer Mike Portnoy deel van uitmaakt, net als hier) onder de noemer The Neal Morse Band in de 013 in Tilburg. Een absolute must-see, volgens 2 recensies die ik al over hun eerste optreden van de tour in thuisstad Nashville las (en als ze in lijn liggen met de vorige fenomenale optredens van Neal die ik al mocht zien). Niet in het minst ook voor de speelvreugde, de hoge ambities en het meesterlijke craftmanship van elk van die vijf mannen. En ze spelen het nieuwste album "The Similitude of a Dream" integraal, wat ik ook durf te beschouwen als één lied van maar liefst 100 minuten. Alles loopt zo vlotjes in elkaar over en er keert zoveel terug zonder dat het als een herhaling aanvoelt...

Nog even over deze plaat: ik ontdekte ze enkele maanden nadat ze uitkwam. Lag toen gewoon te blinken bij de nieuwste releases in een Fnac-filiaal in Gent (waar je echt bijna ondergronds moet boren om relicten van progdino's te vinden). Er kleefde een stickertje op de hoes en ik had nog nooit van Neal Morse gehoord, maar een aantal maanden eerder wel over Dream Theater, waar Portnoy toen nog deel van uitmaakte. Ik was ook op een vreemde manier aangetrokken door de hoes. Een ietwat fletse oranje-gele gloed, met een te grote zeppelin erop, "zoiets kan toch niet, de fashion police komt je zo arresteren!" Nu goed, op dat stickertje stond iets in de trant van "a 77-minute masterpiece". Nou dat wilde ik wel eens horen, nadat ik Scenes from a Memory van Dream Theater nog maar net verteerd had...

Enkele dagen nadat ik het album had gekocht, zocht ik op of ze toevallig geen optreden gaven in de buurt. We schrijven 2010. Had ik even geluk, de dag erna (!) zouden ze in Parijs spelen. We schrijven 18 mei 2010. Nog een dag later: Tilburg. Tilburg kon ik echter niet maken want nog een dag later had ik, je raadt het nooit... examen. Als Belg uit Gent vond ik Parijs ook niet onoverkomelijk ver (zeker met de gedachte dat hun vorige optredens dateerden van 2001). Dan maar impulsief een treinticketje naar Parijs gekocht en op de trein nog wat gestudeerd (alsook elk vrij moment voor en na de show). De ene dag heen, de volgende dag terug, oververmoeid maar vooral overvoldaan. Drie en half uur (!) puur genot, zes nummers lang

Dat examen 's anderendaags heeft in tegenstelling tot een jaar eerder niet geleden onder het Deadwing effect

En zo geschiedde. Sindsdien niet meer uit mijn top tien favoriete albums aller tijden weg te branden en alleszins een van de pakweg vijf albums die mijn (muzikaal) leven echt getekend hebben. Elke noot van elk instrument wordt hier meegekweeld.
...
Maar dus, 2 april in Tilburg, The Neal Morse Band, The Similitude of a Dream, 100 minuten tomeloze ambitie, melodie, melancholie, diepgang, complexiteit, wrange tegendraadsheid en weelderige weemoed.

Ik ben overeind gebleven en dit muziekstuk heeft ook punten gekregen!

Helemaal leuk lieve dame.

Nu die score nog aanvinken

Dat gaat nog wel even duren. Tenslotte moet je een dergelijk groots opgezet muziekstuk van bijna anderhalf uur nog een keer beluisteren en nog een keer en wellicht nog een keer. Want... nog ruim voor het einde van dit liedje, ben je het begin namelijk al weer vergeten!

Maar vanavond gaat dit niet meer. Vanavond draai ik andere muziek. Vanavond trek ik de rode dansschoentjes aan!

Is it Really Happening? blijft een meesterstuk.

Het idee van 'idaegowa' tot ongekende hoogte gestuwd.

En dan:

Blijkt het dus toch niet zo te zijn.

Maar dat mag in deze duidelijk de pret of zelfs den Vlaamse fun niet eens bedrukken.

Eigenlijk enkel aanscherpen of onderstrepen.

Mits je het voor jezelf treffend overdenkt.

Relativeert voor het je markeert.

Goede strategie! veel plezier!

Een echte prog-supergroep, zo kun je Transatlantic wel noemen. En het moet gezegd, wanneer de muziek instrumentaal en/of up-tempo is, of wanneer Stolt zingt of gitaar speelt, of wanneer de thema's "uitgezet" worden zoals tijdens het openingsnummer, in al die gevallen kan ik hier geen genoeg van krijgen: warm, rijk, afwisselend en zeer melodieus, met Portnoy (meestal) opvallend functioneel, Trewavas een stevig fundament neerleggend (die bas op Evermore !) en Stolt en Morse om-en-om een mooi tapijtje neerleggend voor de solo's van de ander. Het laten zingen van Portnoy en Trawavas op Out of the night en Set us free is geen succes, maar gelukkig komt dat maar zelden voor.
        Op de momenten waarop Morse echter begint met zijn gepreek wordt het meteen een ander verhaal. Met de Soul Stirrers of Van Morrison heb ik geen moeite omdat die voornamelijk zingen over hoe zijzèlf geraakt worden, maar wanneer Morse aankomt met zijn saaie timbre, zijn zeurderig lang aangehouden noten ("As the pages tu-hurn"), zijn apocalyptische visioenen en zijn inzichten over het lot van de mensheid ("Before we're raised up he's got to break us down") haak ik af. Prima als hij voor zichzelf de weg van het geloof kiest, maar die belachelijke portretten van mensen die een hol bestaan leiden waarin ze eigenlijk niet gelukkig zijn ("We counted on something that never could hold up our lives", "The person who is standing to your right / Watch how he smiles and acts like everything's alright") trek ik echt niet. Ik heb op MusicMeter wel vaker discussies gevoerd en gelezen met en van mensen die claimen die ze zich nergens aan storen omdat ze toch niet op de teksten letten, maar ik kan niet on-horen wat ik hoor; flauwe tekstjes over "ik hou van jou / ik blijf je trouw" of desnoods "Siberian khatru's" glijden langs mij af, maar die expliciete religieuze vermaningen van "if you close your eyes you'll understand" en "You've got to lay down your life" en "the giver of life is asking you to dance" stuiten me bijzonder tegen de borst, met dat stroperige slotnummer als dieptepunt. En dat heeft toch zijn weerslag op mijn waardering van het album als geheel.