Sigur Rós - Ágætis Byrjun (1999)

Nou, ik zou ze ook wel in een digipack willen (vind ik best prettig zelfs), ik heb ze ook in zo'n stom kartonnetje...

De eerste uitgave van Ágætis Byrjun zat in een mooie kartonnen klaphoes met een zilverkleurig boekje. Het huidige kartonnen hoesje is maar een triest aftreksel van het oorspronkelijke ontwerp.

Ik haat die kartonnen hoesjes, ze zouden verboden moeten worden.

Laat ik die zilverkleurige nu net hebben. Nadat ik SR inhet voorprogramma van Radiohead gezien had, heb ik SR gelijk gekocht. Soms moet het zo zijn.

Ik heb die ook. Wist niet dat het bijzonder was.

Tip:

Agætis Byrjun wordt 16 jaar en dat viert Sigur Rós met een stream van het release concert in het Opera House in Reykjavik, in 1999. Dit was nog met hun oude drummer Ágúst, vlak voordat ze internationaal doorbraken met Svefn-G-Englar.

Ik weet wat ik morgenavond ga kijken

http://agaetis.sigur-ros.co.uk/

(22:00 NL tijd)

Uiteraard moest ik wel dit album luisteren tijdens mijn rondreis door IJsland. Wat een fantastische ervaring en mijns inziens is dit nog steeds hun beste album.

Als je niet weet welke nummers je het beste vindt op een album, dan is het in mijn geval meestal een goed album. Ágætis Byrjun is er zo'n 1. Het was even wennen, maar ik was er sneller doorheen dan ik had gedacht. En nu heb ik spijt dat ik nu pas aan Sigur Rós ben begonnen. Wat een ongelofelijke pracht!

Als ik dan toch een nummer moet noemen: Viðrar Vel Til Loftárása. De intro met piano is hemels, en dan die eruptie rond een minuut of 8, sprakeloos..

Svefn-G-Englar heeft mij eigenlijk nooit weten te bekoren. Geen idee waarom dit ruimschoots op 1 staat bij de favoriete tracks.

Is echt nog nooit een kwartje gevallen bij deze plaat.
Tot vandaag: Viorar komt zo waar wel binnen.
In de categorie "een zwaluw maakt nog geen zomer" en "als er een schaap over de dam is.....", wie weet dat ik het ooit nog eens ga vatten.

Ja, dat kan even duren met deze muziek. Vaak geen zin om op te zetten. Maar soms is de behoefte juist onweerstaanbaar. En dan komt de muziek echt binnen knallen. Indrukwekkend.

Bij dit album begint dat vanaf het 5e nummer.

Iemand enig idee wanneer de expanded deluxe editie voor deze plaat zal uitkomen? Er zijn ook plannen in de maak om dit met ( ) ook te doen.

effe linkje posten:

http://agaetis.sigur-ros.co.uk/

Olsen Olsen is momenteel mijn ziel in stukken aan het scheuren.

Ik heb aan dat nummer herinneringen waarvan het hoogst waarschijnlijk zo is dat ze best in de privésfeer blijven vertoeven. Ondergetekende zegt u dit: Agaetis Byrjun (en Olsen Olsen in het bijzonder) tilt dit leven -in al zijn zinsloosheid- naar iets waaraan ik betekenis kan geven.

Is dan ook wel het mooiste nummer van deze band ooit

Eens! Maar Viðrar Vel Til Loftárása... Het is mij om het even.

Sigur Ros komt uit Reykjavik, IJsland. Ze maken ultieme sfeermuziek. Een paar niveautjes beter dan Pink Floyd ooit deed. Filmmuziek? Nee. Filmmuziek staat in dienst van het beeld. Bij Sigur Ros zorgt juist de muziek voor het beeld. Hun muziek zorgt ervoor dat je automatisch een film aanmaakt in je hersenpan. Oermuziek die je op een unieke wijze doet beseffen waar het om gaat in het leven.
Een normaal mens creëert schillen om het hart waardoor hij minder kwetsbaar wordt. Het worden ook wel maskers genoemd. Het zorgt ervoor dat iemand zich anders voordoet dan hij is. Sigur Ros ontwapent je. Zij zorgen ervoor dat je terugkeert naar je kern. Dat kunnen USA-ers en UK-ers niet. Wel een stelletje eilandbewoners die dicht tegen de natuur aanwonen.
Een mens is een vat vol onuitputtelijke mogelijkheden. Het leven zorgt voor druk, dwang, meedenken en meebewegen in een bepaalde richting. Dat wordt 'framing' genoemd. Je beste ideeën ontstaan wanneer je erin slaagt onder die druk van 'framing' vandaan te komen. Wanneer je zoveel rust en vertrouwen in je lichaam en geest hebt om je eigen pad te kiezen en daarvoor te gaan. Mensen zoeken die rustgevende gesteldheid nu vaak door stimulerende middelen te gebruiken (drank, tabak, medicijnen, pillen, cocaïne en andere drugs). Gezonder is het wanneer het uit jezelf komt. Dat je vanuit jezelf die rust en dat vertrouwen weet op te brengen zonder de hulpmiddelen. Ik weet niet of Sigur Ros zelf die hulpmiddelen gebruikt. Wat ik wel weet, is dat hun muziek een nuttig hulpmiddel is om tot die rustgevende gezondheid te komen. Zo louterend is hun muziek.
Ze hebben een lange weg gegaan om dit te bereiken. De start was in 1994 op de dag dat de zus van Jonsi Birgisson werd geboren. Het meisje heette Sigurros, overwinningsroos. Het was aftasten in het begin. De band wist niet welke richting ze wilde gaan. In die beginfase hebben ze zelfs geëxperimenteerd met muziek in de stijl van the Smashing Pumpkins. Hun 1e album, Von (1997) dat 'hoop' betekent, was duistere ambient muziek. Als een eng sprookje. Lange, minder toegankelijke ambient geluidscollages aangevuld met spookachtige zang. Een soort 'doom' postrock.
Met die postrock gingen ze verder. Kenmerk van deze rockvorm is de geleidelijke opbouw van een song waarbij toegewerkt wordt naar een groots klinkende climax. Van belang in dit verband was dat in 1998 toetsenist Kjartan Sveinsson aan de band werd toegevoegd. Voorts was de band in contact gekomen met Steindor Andersen. De invloed van Steindor is vooral op tekstgebied hoorbaar. Door hem besloot de groep epische poëzie teksten in het Vonlenska dialect te maken. Een taal die voor ons niet-IJslanders en voor veel echte IJslanders totaal onverstaanbaar is. Het zorgt er wel voor dat de platen van Sigor Ros nog mysterieuzer worden. Het zorgt er ook voor dat de stem van zanger Jonsi als instrument werd ingezet. Het geluid inclusief Jonsi's kopstem draagt bij tot een onwerkelijke sfeer. Bovendien gebruikte Jonsi voor zijn gitaarspel een strijkstok. Hij pingelde niet doch streek over de snaren van zijn gitaar. Daardoor ontstonden er lang aangehouden, slepende klanken.
Agaetis Byrjun ('een goede start'; 1999) was de 1e proeve waar dit muzikale concept werd toegepast. 10 nummers die in totaal 72 minuten in beslag namen. Een album dat wereldwijd succes had. Een concept dat ook op hun latere platen werd gehanteerd. Om de verschillen tussen de platen aan te geven, wil ik gebruik maken van een metafoor. AB (Agaetis Byrjun) is een album waar alle jaargetijden aan de orde komen. () (2002) is donkerder, rauwer en ontoegankelijker. Het is de winterplaat van de groep. Aan de 8 songs op dat album zijn geen titels meegeven. Het idee was dat de luisteraar zijn eigen interpretatie op de geluidsgolven in de nummers mocht botvieren. Een prijzenswaardig initiatief. Tegelijkertijd zorgt het ervoor dat iets van de luisteraar wordt geëist. Immers geen beïnvloeding, dus vrijheid en dat kan ontregelend werken. Vrijheid heeft 2 kanten. Bij een tekort eraan voel je je beknot. Bij een teveel eraan, voel je je richtingloos. Alsof je middenin de woestijn staat zonder een idee te hebben welke kant je dient in te slaan.
Takk ('dank'; 2005) is melancholischer. Het is de herfstplaat van de groep. De muziek is nog meer verstild en daardoor nog rustgevender. Het is het album van de gloedvolle kleuren en van de trieste momenten waarbij de vergankelijkheid ineens dichterbij komt. In 2008 verscheen Med Suo I Eyrum Vio Spilum Endalaust ('met het gezoem in onze oren spelen we eindeloos'; 2008). Het is het album waar Sigur Ros nog het meest met hun muziek de popsong benaderde. Het album bevat meer traditioneel gitaarwerk en folkelementen. Het is daardoor toegankelijker dan de voorgangers. Het is als een licht lentebriesje. De sfeer is nog wat frisjes. Maar de 1e zonnestralen staan op het punt door de grijze wolkendeken te breken. Het is de lenteplaat van de groep.
Na 2008 kwam de tijd dat de bandleden zich nestelden. Het duurde dan ook wat langer voordat hun volgende plaat verscheen. Valtari ('etui'; 2012) was die plaat. Een etui als symbool voor een levensfase waar je volledig wordt ingekapseld. Valtari is de meest ambient-achtige plaat van Sigur Ros geworden. Het bevat een loomheid die nog het meest aan de zomer doet denken. Het is ook de plaat waar intensief gebruik wordt gemaakt van een koor. Alsof alles in bloei staat. Kort na Valtari verscheen Kveikur ('ontsteking'; 2013). Toetsenist Kjartan Sveinsson had inmiddels de band verlaten. Het zorgde ervoor dat het geluid van de band wat aardser werd. De plaat klinkt grover, ruwer en vooral luider dan haar voorgangers. Niet zo vreemd omdat door het vertrek van Kjartan, de bas en drums meer ruimte kregen. Het resultaat is een combinatie van hamerende industrial muziek, catchy popsongs met hier een daar een snufje ambient. Een stijlbreuk. Weg droommuziek. Weg sprookjesmuziek.
Sigur Ros maakte bijzondere muziek. Het is een intensieve en rijke luisterervaring. Intensief in dit verband betekent dat na het afluisteren van 1 van hun platen, je weinig behoefte hebt om direct de volgende op te zetten. Voor mij is AB (Agaetis Byrjun) de plaat waar het om draait. En hoe meer ik 'm draai, des te groter wordt mijn bewondering voor die gasten. Het is hun plaat met de meest variatie. Het ene moment extaltisch. Op andere momenten romantisch, dramatisch en buitenaards. Kortom prachtige onwerkelijke impressionistische 'noise'. Noise, lawaai in de goede zin van het woord. Zeer bijzonder En mocht AB goed bevallen dan is er altijd nog () en vooral Takk.
(Uit: Van Melancholie Tot Herrie – Jan Koenis)

Interessant stuk tekst met prikkelende overtuigingen die ik overigens niet per definitie deel (zoals over PF). Mooi overzicht, zeker wel. Zelf heeft () mijn voorkeur, een vorm van pure liefde, zo ervaar ik dat album. AB is ook erg sterk, zeker vanaf het 5e nummer.