Gazpacho - Demon (2014)

Heb het album inmiddels 3 x via de stream beluisterd. Komt inderdaad de 1e maal fragmentarisch over maar wanneer je het album meerdere keren beluisterd valt alles op z'n plaats. De sfeer van het album is ronduit duister en vraagt erom beluisterd te worden met een headset op, gedimd licht of liever nog kaarslicht. Ben er benieuwd naar de teksten omdat die ongetwijfeld een extra dimensie gaan toevoegen. Na het wat mindere March of Ghosts (ook een topalbum) een 'comeback' van jewelste. Een vette 4,5 van mijn kant en het zou na meerdere luisterbeurten met de teksten wel eens een 5 kunnen worden.

Groots en smachtend start Demon in de vorm van I've Been Walking (part 1) en dan weet ik al weer dat Gazpacho het wederom flikt zonder dat ik de rest nog gehoord heb. Is dat raar om zo snel voor jezelf zo'n conclusie te trekken? Wellicht. Maar de combinatie van klaagzang, rockende gitaren, orgel, gitaar en zangeres in de openingstrack zorgen voor een prachtig episch gevoel zoals ook Muse dat vroeger kon. Muse ja, maar dit is minder hijgerig en Gazpacho neemt meer de tijd. Niet voor niets zijn het wederom van die lange stukken.

The Wizard Of Altai Mountain klinkt in de eerste tonen daarna opvallend fris. Lieflijk zelfs (dank klokkenspel). Het oosterse klezmer sausje dat razendsnel volgt geeft het haast een 'gezellig sfeertje' en dat is opvallend te noemen. Er gebeurt verdomde veel in deze muzikale carousel mogen we wel zeggen. Het is in elk geval een kort ritje want het volgende nummer staat al te trappelen.

I've Been Walking krijgt een vervolg inclusief de ingrediënten van deel 1 die dat nummer zo ongelooflijk mooi maken. Ruim 12 minuten vakmanschap krijgen we hier voorgeschoteld. De stem van Jan-Henrik Ohme heeft iets troostends en de gitaarpartijen voelen als een warme deken waar je nooit meer onder vandaan wilt komen. Het is apart om te merken hoe snel je na het uitstapje van The Wizard Of Altai Mountain terug kunt komen in deze wereld. Gooi er een viool in en ik ben dan al snel gelukkig te maken en dat gebeurt hier dus ook. Prachtig nummer op de bekende Gazpacho manier.

Vier nummers is natuurlijk niet veel maar dat zijn we wel van ze gewend. Toch duurt het album 3 kwartier en dat is goed. Nog 2 van die lange tracks had gekund maar doet het album teniet denk ik.
Death Room heeft de eer Demon af te sluiten. Als het start verwacht je een sinister sprookje dat zich zal gaan ontvouwen. Krassend en schurend start het op. Het voelt een stuk ongemakkelijker dan de vorige nummers. Een nummer ook waardoor ik niet meegesleept raak maar dat me wel weet te pakken. Pas na 8 minuten begint dat gevoel wel te komen. Dan slaat geboeidheid om in meegezogen worden in het grootse en warme Gazpacho-geluid. Als ik de viool-solo hoor krijg ik opeens even het gevoel dat ze het er ook wel een beetje om doen, te bedacht wellicht, maar wat geeft het als het z'n effect heeft?! En als de teller op 10 minuten staat en de vreugdevolle carousel weer van start gaat weet ik dat Gazpacho er op dit album helemaal in slaagt om mij te bieden wat muziek voor mij zo geweldig maakt en waardoor ik niet zonder kan: vreugde, verdriet, verwondering, angst; alles dat het leven zo bijzonder maakt.
Deze band verpakt dit alles in 45 minuten muziek waar je u tegen zegt.

Niet iedereen zal u zeggen tegen Demon. Het kan te stroperig overkomen (toch misschien dat dik erop liggende af en toe), misschien te lang voor sommigen en je moet niet vies zijn van lang uitgesponnen nummers en ook de zang van Ohme is wellicht niet aan iedereen besteed (te dramatisch?!).
Maar ik zeg met een welgemeende buiging en oprecht applaus volmondig ja tegen Demon.

Gazpacho wist me ten tijde van Night voor zich te winnen (met dank aan MusicMeter) en bleek een blijvertje waar ik wel het gevoel kreeg dat ze me een beetje aan het kwijtraken waren de laatste 2 albums.
Demon zorgt ervoor dat ik weer één en al oor ben en voor mij persoonlijk leveren ze hier hun beste album af.

Mijn recensie op Progwereld.

“It’s not a promise if you break it.
You couldn’t meet their expectations.
How are you going to tell them?”

Demon, de achtste telg uit de Gazpacho familie. Het duisterste werk wat ze gemaakt hebben volgens eigen zeggen, en daar zit zeker een waarheid in. Het album klinkt een stuk duisterder dan voorgaand werk. Voor dit album zijn ze weer terug gegaan naar de stijl van Night en Tick-Tock. Vier nummers die een verhaal vertellen van zo’n 45 minuten. Het verhaal gaat over een manuscript van een onbekende man die, naar eigen zeggen, duizend jaar geleefd heeft. Al deze jaren is hij op zoek geweest naar iets wat de geschiedenis had beïnvloed op een negatieve manier. De kracht die dit uiteindelijk gedaan zou hebben was volgens de schrijver een demon. Het manuscript diende als dagboek en is de inspiratie voor dit album.

Het album begint met het 10 minuten durende i've Been Walking. En hier horen we de eerste nieuwe geluiden, tenminste als we even geduld hebben. Het begint namelijk met Jan-Henrik Ohme die onder minimale begeleiding zijn zangkwaliteiten laat horen. De rest van de 10 minuten verloopt enigszins zoals je zou verwachten. Enigszins, omdat ze hier en daar nog wel eens van hun eerder betreden paden afstappen en wat van de hak op de tak willen stappen. Hiermee laten ze zien (of horen eigenlijk) dat ze de term progressief daadwerkelijk waarmaken. Naarmate het nummer vordert wordt de opbouw steeds steviger en krachtiger en komt de rock kant boven steken. De climax zelf bracht me even terug naar Night met een wonderschone viool.
Het volgende nummer (een korte, net geen 5 minuten) brengt de omslag in het album. Halverwege worden we getrakteerd op een heerlijk accordeon (en een lekker stukje folk muziek). En de laatste paar seconden brengen ons een duister en angstaanjagend geluid wat geleidelijk overgaat in i've Been Walking 2.
I've Been Walking 2 sleurt je mee en het lijden en de pijn worden voelbaar. Het begin lijkt heel vreedzaam en rustig maar op de achtergrond is er duister te vinden. De angst wordt beetje bij beetje verder uitgebouwd en de tussentijdse climax geeft kippenvel. Hier en daar is er een kleine glinstering van hoop, maar dit is te weinig om op te kunnen bouwen. Ze weten de sfeer, het verhaal, de angsten en duisternis hier zo geweldig te combineren dat je in luttele seconden bent opgegaan in de muziek. Maar de Demon komt dichterbij en dat gaat niet onopgemerkt. In de climax veegt hij vakkundig alle bij elkaar gesprokkelde beetjes hoop weg en opent de deur.
In Death Room horen we dan de hand van de Demon. Waar er hiervoor een constante dreiging van zijn aanwezigheid doorklonk, komt hij hier in actie met pijnlijke duistere klanken die je steeds verder en verder mee de afgrond in sleuren. Alle narigheid en pijn die hij in de duizend jaar lange geschiedenis heeft gebracht worden hier geopenbaard, en wat geniet hij ervan. De climax geeft ons een laatste blik op een hoopvol eind voordat we worden meegenomen in het eeuwige duister.

Demon is een album dat het woord progressief ook waarmaakt. Voor trouwe fans zal het misschien wat slikken zijn (of een verademing), maar als je jezelf ertoe aanzet om dit te doorgronden worden er prachtige deuren geopend. Deuren naar duistere plekken dan wel, maar wel prachtige plekken. De nieuwe instrumenten, het fragmentarische karakter en de daarbij horende ongewone zanglijnen zorgen voor een nieuwe beleving. Het moment dat de toon omslaat creëert een samenhorigheid op het album en zorgt ervoor dat je nog verder wegzakt in de muziek.

Gazpacho leerde ik kennen door Night. Een album wat me meteen meesleurde in een fenomenale droom en zich daarmee op een hoge plek wist te manifesteren. Ze wisten dit niveau vol te houden met het volgende album en bewezen daarmee in de top te horen van de progressieve rock. Met Demon bewijzen ze het nog steeds te kunnen en zichzelf te blijven vernieuwen. Waar ze met Night de bekendheid zijn ingetreden gaan ze met Demon een trede hoger op de trap.
Demon is het album wat bewijst waarom muziek gemaakt wordt: om verhalen, emotie, pijn, lijden, verdriet, geluk, liefde en hoop door te laten klinken op een rauwe en echte manier. Waardoor je meegezogen wordt in de wonderlijke wereld van muziek die we tegenwoordig steeds minder zien.

Voor mij de kanshebber op de ‘album van het jaar’ titel en het beste werk wat ze tot nu toe gemaakt hebben.
5*

Voor mij is dit ook hele mooie duistere muziek. Van sprookjesachtig tot aan stukken die eerder in een fraaie donkere opera passen. De basis van het album is de werkelijk prachtige muziek die je de plaat inzuigt. Die muziek wordt gebracht met vele wendingen en in vele vormen, tot aan zigeunermuziek toe op The Wizard. Stukjes daarvan vind je ook nog op andere momenten.

De I've Been Walking stukken zijn bovenal erg mooi, maar wel steeds in een net andere 'vorm', ook met andere instrumenten. Dan de gitaar, dan de piano, dan de viool leidend. En toch kan je steeds verrast worden door de eerder genoemde wendingen. Eigenlijk bestaat I've Been Walking zo uit veel meer dan twee delen.
The Wizard lijkt met een wat luchtiger toon hierop aan te sluiten, maar eindigt met een pracht van een harmonica. Death Room behelst een eerst geweldige onderhuidse spanning, die verderop duidelijk aan de oppervlakte komt.

Wat een schoonheid van een plaat heeft Gazpacho weer gemaakt! De lat lag erg hoog, maar ze zijn erin geslaagd om het niveau van het ook al fantastische Night te halen. Erg mooi, erg knap.

Beetje uit het oog verloren, onderstaande recensie is wel nog actueel (geschreven in maart), al heb ik de plaat eigenlijk sinds april-mei niet echt meer beluisterd. Vreemd toch, om de twee jaar is er zo'n 2-3 maand lang redelijk wat aandacht voor Gazpacho in de "progwereld" (eerste nieuws over een nieuwe plaat, de aanloop ernaartoe, de release en dan telkens de korte tournee als elk bandlid vakantie krijgt op het werk) om nadien weer helemaal de kast in te duiken voor de komende 22 maanden... Nu goed, bij deze:

Gazpacho heeft met Demon een moeilijk toegankelijke plaat geschreven, waarop vier nummers staan en waarvan er eentje uit twee delen bestaat. Strikt genomen brengt de groep dus drie nieuwe songs uit van samen zo’n drie kwartier – mijn nieuwsgierigheid was meer dan gewekt. Verwacht weinig gelijkenissen met vorige albums, conceptueel noch muzikaal; Demon staat hier redelijk los van. Het heeft hoegenaamd ook geen zin om de plaat te analyseren volgens de viervoudige indeling – dit is één ervaring, één lange film voor de oren, best te beleven in een aanzienlijke mate van duisternis.

Verwacht echter geen Night. Het verhaal achter Demon is uitermate gedetailleerd, maar komt kortweg neer op de zoektocht van een mysterieus persoon die een demon door de eeuwen heen achterna jaagt op basis van een oud dagboek in een Praags appartement. Het loont de moeite om de teksten te volgen, ze zijn verbluffend. Binnen elk lied veranderen sfeer en toon regelmatig, zelfs in het kortere The Wizard of Altai Mountains. Wat begint als singlepotentieel en karakteristiek ‘Gazpacho’ keert 180 graden om in een Oost-Europese polka-volksdans, gedragen door een krakende accordeon en huzarensolo’s op viool en cello. De folky invloeden van March of Ghosts gaan twee minuten later naadloos over in de dreigende, maar wonderbaarlijke stemharmonieën van I’ve Been Walking Part II, een vervolg waarin bepaalde passages die in deel één zelfs niet zo nadrukkelijk aanwezig waren, diepgaander worden hernomen. Hier is grondig over nagedacht.

Verwacht echter ook geen Tick Tock. Wizard gaat naadloos over in dit twaalf minuten lange tweede deel van I’ve Been Walking, dat aanvat met een emotionele zanglijn waar je nederig voor buigt en afsluit met een korte climax. Goed, misschien komt Tick Tock (lied) Part III hier toch even spieken. En dan moet afsluiter Death Room nog komen: 18 minuten vreemd genot dat werkelijk alle inrichtingen uitslaat. Van Pink Floyd tot Phideaux, van Radiohead en Muse (en niet louter omwille van de stem) tot hoempapa. Men schippert van IDM beats naar mandolines, ontstemde violen, e-bowgitaren, xylofoons en een dreigende sfeerzetting met perfect getimede baslijnen en weer die enge stemmen in de verte.

Een pak geheimzinniger dan het geheimzinnigste van Missa Atropos. Tegelijk slaagt Gazpacho erin om ons aan alle vorige platen te doen denken, maar evenzeer helemaal niet. Dit is er eentje om geduldig te ontdoen van z’n stoflaag, want het geheel schittert mooi.