Omdat het complete oeuvre van my bloody valentine vanaf 21 mei (2021) weer in de platenwinkels te koop is, hebben wij besloten uitgebreid op hun muzikale nalatenschap in te gaan. Album voor album beschrijven we wat de Ierse band voor de muziekgeschiedenis betekend heeft.
The Sky Is The Limit, maar dit geldt niet in de muziekbranche. Begin jaren negentig gaan twee baanbrekende Britse platenlabels ten onder aan een verkeerd uitgevoerd management beleid en overfinanciering van naar voren geschoven paradepaardjes. In 1991 overlijden Martin Hannett en Dave Rowbotham, twee boegbeelden van Factory Records. Het fundament brokkelt af en een jaar later wordt er onnodig veel geld in The Happy Mondays en New Order gestopt, wat grotendeels verdwijnt in het buitensporige consumeren van drugs.
Het net zo invloedrijke Creation start in 1989 met de opnames van loveless, het tweede album van my bloody valentine. Een haalbare klus waarvan de verwachtingen zijn dat het opnameproces ongeveer een week aan tijd zouden kosten. loveless zal echter uitgroeien tot een ontembaar vuurspuwend meerkoppig monster, waarbij elke track zijn eigen vernieuwende ingrediënten pas later zal blootgeven. Er wordt twee jaar lang gesleuteld aan deze moeizaam tot stand komende plaat, waarvan men wel al snel door heeft dat deze voor altijd de totale kijk op muziek zal veranderen. Creation kan echter deze subsidiëring niet garanderen en dit zal uiteindelijk de destructieve ondergang van het platenlabel betekenen.
Het begon allemaal zo veelbelovend. Begin 1989 wordt The Blackwing Studio gehuurd om aan de opvolger van Isn’t Anything te werken. Deze opnameplek is vooral bekend vanwege het feit dat Depeche Mode en Yazoo daar hun eerste albums opnemen. Doordat Kevin Shields zijn inspiratie geen vorm kan geven, belandt my bloody valentine al snel op een dood spoor. Vervolgens wordt er uitgeweken naar The Elephant and Wapping, een donker kelderhol waar tevens geen vooruitgang te boeken valt. Producer Nick Robbins wordt vervangen door Harold Burgon, maar ook hier ontbreekt het vertrouwen.
De eerste juiste persoon die resultaat boekt is Alan Moulder, waarmee vervolgens de track Soon wordt afgerond. Helaas heeft hij daarna andere verplichtingen en gaat hij aan de slag met Shakespears Sister en Ride. Als hij later in dat jaar terugkeert komt Alan Moulder tot de ontdekking dat het hele gebeuren rondom loveless weinig processie boekt. De sfeer binnen my bloody valentine is zodanig verziekt dat bassist Debbie Googe en drummer Colm Ó Cíosóig zich grotendeels gedistantieerd hebben van deze uitzichtloze onderneming, en pas tegen de afronding weer in beeld komen. Het merendeel van de reeds ingespeelde drumpartijen worden in samplervorm hergebruikt door Kevin Shields. Hiervoor is het overduidelijk een gitaarplaat geworden, waarbij die groepspanningen wel voor het broeierig effect zorgen.
Deze complexiteit maakt van loveless voornamelijk een eenmansproject van Kevin Shields. Er wordt zorgvuldig geëxperimenteerd met feedback, slidegitaar en effectenpedaal. De Cocteau Twins achtige dreampop en shoegazer invloeden van labelgenoten The Jesus and Mary Chain die op Isn’t Anything nog tot grijpbare songs leiden zijn vervaagd tot een nieuw onvergelijkbaar geluid, waarbij de vrijgekomen ruimte opgevuld wordt met oorverdovende noise volgens het Sonic Youth handboek. Het enige wat nog ontbreekt zijn de berustende vocalen van Bilinda Butcher. Deze Sirene verleidt juist niet met een sprookjesachtige sound, maar zuigt je hypnotiserend steeds dieper het moeras der gitaargolven in.
De opgebouwde geluidsmuur heeft echter de nodige fysieke kwalen tot gevolg. Door het langdurig in contact komen met doordringende harde klanken wordt het tweetal getroffen door een ernstige vorm van oorsuizen, waardoor ze een tijdelijke break moeten nemen. Uiteindelijk is het producer Dick Meaney die de taak krijgt om de opnames van loveless te voltooien. Zorgvuldig word met gedateerde jaren zeventig opnametechnieken de resultaten van de bezoeken aan zestien verschillende studio’s tot een unieke sound bewerkt. Helaas raken de oververhitte computers daar zo van slag, waardoor het Kevin Shields nogmaals twee weken kost om de tracks uit te puzzelen en weer opnieuw in elkaar te zetten. Uiteindelijk zijn we ruim twee jaar verder als in herfst van 1991 loveless verschijnt.
Het resultaat is verbluffend en blaast letterlijk en figuurlijk een totaal nieuwe verfrissende wind door het muzieklandschap. Alsof dierlijke klanken opgesloten zitten in een afgesloten kist, en in Touched een poging ondernemen om hieruit te ontsnappen. Bij de openbaring van de geheimzinnige doos van Pandora blijkt er toch iets liefs en vredigs schuil te gaan onder het donkere deksel. De schoonheid zit diep van binnen verborgen. Bilinda Butcher probeert in Only Swallow het beest te kalmeren met haar zachte temperende zangpartijen. Het licht erotische stemgeluid wikkelt zich al wurgend rondom de alles verscheurende songstructuren van Kevin Shields.
Als een paarse regenstortvloed aan berustende soundscapes modelleert de Fender Jazzmaster gitaar een verlichtende aura rondom To Here Knows When heen. Deze betoverende serene track ademt voor mij nog het beste het gelijkwaardige gevoel weer wat ze met de albumhoes willen uitstralen. Eigenlijk is het ongelofelijk dat de naar voren geschoven single When You Sleep niet breder opgepakt wordt, terwijl aan de andere kant van een wereld een band als Smashing Pumpkins het geluid van my bloody valentine succesvol gereconstrueerd heeft voor hun debuutplaat Gish. Boegbeeld Billy Corgan komt er publiekelijk voor uit dat hij behoorlijk beïnvloed is door het werk van de Ierse rockband.
Met de vocalen duidelijk hoorbaar op de voorgrond geplaatst komt Come in Alone nog het dichtste in de buurt van een toegankelijke, zeg maar gerust normale popsong. Als schoonheidsfoutje valt alleen de plaatsing van Soon nog op te merken. Het is hoorbaar dat deze Oosterse psychedelische song met opzwepende dance ritmes en diepe bas al eerder is opgenomen en net wat buiten de boot valt. Hierop zijn de heersende Madchester invloeden van eind jaren tachtig nog hoorbaar, en kondigen het begin van de zoektocht aan welke uiteindelijk tot loveless zal leiden. What You Want heeft namelijk al een prachtig episch einde en kan die slotfase net wat mooier invullen.
my bloody valentine - loveless | Alternative | Written in Music - writteninmusic.com