menu

Einstürzende Neubauten - Kollaps (1981)

mijn stem
3,73 (65)
65 stemmen

West-Duitsland
Avant-Garde
Label: ZickZack

  1. Tanz Debil (3:23)
  2. Steh Auf Berlin (3:47)
  3. Negativ Nein (2:27)
  4. U-Haft-Muzak (3:41)
  5. Draussen Ist Feindlich (0:49)
  6. Schmerzen Hören (2:32)
  7. Jet'm (1:24)
  8. Kollaps (8:04)
  9. Sehnsucht (1:21)
  10. Vorm Krieg (0:20)
  11. Hirnsäge (1:55)
  12. Abstieg & Zerfall (4:28)
  13. Helga (0:39)
  14. Schiess Euch Ins Blut * (3:06)
  15. Rohrbombe * (1:02)
  16. Futuristischer Dub * (1:03)
  17. Sado-Masodub * (3:11)
  18. Liebesdub * (1:29)
  19. Spionagedub * (2:12)
  20. Mikrobendub * (1:46)
  21. Gastarbeiterdub * (2:47)
  22. Rivieradub * (2:46)
  23. Lünebest * (1:58)
toon 10 bonustracks
totale tijdsduur: 34:50 (56:10)
zoeken in:
avatar van FisherKing
4,0
Uitermate extreem, geluid van de industrie, geen enkel instrument is Einstürzende Neubauten hier te dol. En toch is het een apart genot naar deze plaat te luisteren. Kunst met een hoooogggg estetisch gehalte.

Het is hun eerste plaat en tevens de experimenteelste. 4*

avatar van titan
1,5
titan (crew)
Ik kan best genieten van de Einsturzende Neubauten, maar dit album vind ik veel te rommelig en chaotisch. Pas toen de heren meer op melodie gingen letter werd het pas echt interessant, met Tabula rasa als hoogtepunt. 1,5*

luisteraart
titan schreef:

Ik kan best genieten van de Einsturzende Neubauten, maar dit album vind ik veel te rommelig en chaotisch. Pas toen de heren meer op melodie gingen letter werd het pas echt interessant, met Tabula rasa als hoogtepunt. 1,5*


Zelfs binnen het toch al zeer hoogstaande oeuvre van de Neubauten, weet dit album nog op eenzame hoogte te staan.

uiteraard 5 sterren, maar daarmee is het eigenlijk nog ondergewaardeerd.

bm.silverlake
"die rommel en die chaos" IS niet anders dan strakker dan strak geregisseerd.

Daarna is Blixa afgetakeld,hij was moe;-)

avatar van orbit
Wat ik hiervan ken, is het juist uitermate ingenieus in elkaar gesleuteld.. sowieso vind ik dat het unieke van de Neubauten, ordnung im chaos!

bm.silverlake
juist, jij snapt `m.

`t Wordt ook als het beste album ooit gezien,en zo ziet neubauten dat zelf ook.

Maarja, ieders smaak verschilt, en bij sommige bands is het juist: hoe kleiner de aanhang, hoe gezelliger `t wordt.

avatar van SirNoodle
4,0
Sehnsucht
passie, herrie, schoonheid, duits klinkt nooit mooier dan hier bij deze groep...

meesterlijk!

luisteraart
Dit is één van de moeilijkste platen om te recenseren (ik heb er ook jaren tegenop gezien, maar eens moet het gebeuren).
Het geluid is zo vreselijk apart, zo onwaarschijnlijk, en toch zo logisch als je weet dat de Neubauten (hier nog niet in de volle jaren '80 bezetting aanwezig) een weergave van de gespeleten stad (West)Berlijn in 1980 probeerden te geven. Een paranoide stad geteisterd door de dreiging van de apocalyps.

Vooraleerst ben ik het niet eens met Fischerkings opmerking ''geen enkel instrument is Einstürzende Neubauten hier te dol."
Eigenlijk gebruikten de Neubauten hier relatief weinig instrumenten. Een gitaar, een bas, een stem en een bult 'potten en pannen' om op te rommelen. Verder nog een boormachine en wat ander voor de hand liggend spul, maar in vergelijking met later werk was het allemaal vrij simpel.
(Overigens wel leuk om te weten dat de percussionist, Andrew Chudy, de potten en pannen enkel hanteerde omdat hij, en de rest, geen geld hadden voor beter materiaal, en dat zo eigenlijk uit armoede de Neubautenstijl ontwikkeld is)
Wie het beter weet mag het overigens melden, want ik schrijf ook maar vanuit wat ik weet en me te ore gekomen is.

OK

De schijf begint met het eenvoudige maar doeltreffende "Tanz Debil". Een vrij simpele compositie, die, zoals het meeste op deze CD gekenmerkt wordt door een zang die zich beperkt tot het uitspuwen van woorden, waar de luisteraar zelf maar associaties tussen moet bedenken.

Dan komt "Steh Auf Berlin". Een leuk en origineel begin met een boormachine. Wie doet dat ze na? Het zal geen enkele band klinken, maar de Neubauten weten er wel raad mee: Unheimlich klinkt het. Je wil het graag horen, maar er zeker niet bijhoren.

Vervolgens "Negativ Nein". Weer zoiets raars. 'Druppelend water' dat het beginritme aangeeft, en de zang beperkt zich voornamelijk tot geschreeuwde woorden. (Hoe moet ik iemand de genialiteit uitleggen met dit soort zinnen?).

"U-haft Muzak", beter omschrijven dan 'ritmische leegte' kan ik hier niet. Je voelt je kompleet uit je wereld getrokken als je dit op je in laat werken. Je komt nooit meer thuis. De wereld is bijna vergaan. Bijna, want er komt nog meer.

"Draussen ist Feindlich". Dit speelden ze twee jaar geleden nog tijdens hun verjaardagtour (25 jaar Neubauten), maar ze kunnen het niet meer. Terecht, want Blixa weet allang niet meer wat hij met zijn teksten uit 1980 bedoelde, en dat is logisch, want het zijn louter associatieve teksten, die een man van 46 nooit meer kan begrijpen als hij ze op zijn 21-ste schreef. Maar toch leuk dat ze het nog speelden. ( Het duurt niet zo lang, dus wellicht dat ze daarom hiervoor kozen).

"Hören mit Schmerzen": Staal klinkt nooit mooier dan in dit nummer. (En nog een radio of zoiets erbij?)

"Jet'm". Een cover die in alles zoveel verschilt als 'jet'm' van 'je t'aime', dat is onmogelijk. En toch is dit duidelijk een regelrechte uit het hart cover. Keihard, zoals de rest van deze CD, en toch voel je het wanhopige diepe gevoel in deze cover.

Dan het masterpiece van deze CD:

"Kollaps"

Een hypnotiserend stuk van acht minuten waarin de wereld dus wel echt tot de botten toe vergaat.
Geen terugweg meer mogelijk, ook niet met Djengis Khan aan je zijde, alles is over en uit. Ende.

Gelukkig gaan ze nog even verder met mooie afbraakmuziek en einde-der-tijdenteksten in "Sehnsucht", "Vormkrieg" en "Hirnsage", alvorens met "Abstieg und Zerfall" een grandioze afsluiter aan te bieden. Dat laatste nummer is, ja het klinkt afgezaagd en saai, gewoon gruwelijk mooi. Hoe kan iemand die dit zingt ooit nog geloof in de wereld krijgen? (Gelukkig kwam het allemaal nog goed en hebben ze nog mooie muziek gemaakt hierna, hoewel dit niveau nooit meer gehaald werd, nooit meer gehaald zal worden, en nooit meer gehaald kan worden).

De CD sluit, lichtelijk teleurstellend, af met een prachtige uitvoering van "Negativ Nein" in het live. Maar deze muziek mag niet herhaald worden, dit is éénmalig en dan dient het doek te vallen.

Er zal waarschijnlijk nooit meer een CD verschijnen die zo intens, heftig en puur is als deze, en zeker zal er nooit meer een CD verschijnen die zo afwijkend is van alles dat ooit gemaakt is.

Hup, gewoon weer terug naar nummer 1 in mijn top 10. Joy Division? Wie waren dat ook alweer?

Het enige dat me van 6 sterren afhoud is het simpele feit dat "Kollaps" het afsluitende nummer had moeten zijn. Dus geef ik maar 5,5 ster. Noodgedwongen omlaag afgerond naar 5 sterren.

avatar van SirNoodle
4,0
meesterlijke recensie... ik wou dat ik ook zoiets kon schrijven. je recensie werkt alleszins voor mij, want het enige wat ik nu wil doen is terug het album opzetten.

Is dit dan de beste plaat allertijden, de beste muziek ooit van de Neubauten? Nee, omdat de termen 'beste plaat' en 'beste muziek' gewoon niet de juiste termen/vragen zijn. Dit album ('werkstuk') is zoiets unieks, ook door de tijdsgeest en alles errond...

Pff, ik krijg het niet uitgelegd... zie hierboven voor betere info.

luisteraart
SirNoodle schreef:


Is dit dan de beste plaat allertijden, de beste muziek ooit van de Neubauten? Nee, omdat de termen 'beste plaat' en 'beste muziek' gewoon niet de juiste termen/vragen zijn. Dit album ('werkstuk') is zoiets unieks, ook door de tijdsgeest en alles errond...



Ja, aan de ene kant ben ik het eens met dat ze hierna 'mooiere' muziek hebben gemaakt, en wat dat betreft zou je dit niet hun beste werk kunnen noemen, maar aan de andere kant: deze plaat staat zo los van hun latere werk (Zeichnungen des Patienten O.T. zou je nog als brug kunnen zien), dat het niveau van deze plaat eenvoudig niet is te vergelijken met het niveau van hun latere werk. Het zou net zoiets zijn als het topwerk van Bob Marley vergelijken met het topwerk van Dead Kennedy's (ik noem maar wat).

De stijl van de Neubauten is na '82/'83 gewoon enorm veranderd, er kwam melodie in de muziek en structuur in de teksten, eenzelfde verandering vond overigens plaats begin jaren '90. 'Tabula Rasa' staat ook mijlenver af van hun werk uit de tachtiger jaren, het ritmische werd nog verder weggedrongen en vervangen door nog sterker melodische klanktapijten.

Maar de enorme intensiteit van 'Kollaps', als geheel, dat halen ze later alleen nog maar in individuele nummers, of op compilaties als 'Strategien Gegen Architectur I' (uit begin jaren tachtig) met het grandioze 'Stahlversion' en 'Kalte Sterne', en 'Kalte Sterne', een plaat vol opgepoetst oerwerk van de Neubauten, uitgegeven in 2004.

Valt me nog te zeggen dat deze plaat zo uniek is dat hij niet eens meer als 'vernieuwend' beschouwd kan worden, want om vernieuwend te zijn moet je navolgbaar zijn, en deze plaat is onnavolgbaar, hooguit namaakbaar, maar dat is iets anders.

Blixa belde in '79 of '80 Andrew Chudy (N.U. Unruh) op, die als pianostemmer in Amsterdam zijn brood verdiende, met de boodschap om naar Berlijn terug te komen om een muzikale revolutie te ontketenen. Helaas zijn ze hun doel voorbijgeschoten, want een revolutie heeft niet alleen aanhangers, maar ook navolgers nodig, en nogmaals: dit werk ik onnavolgbaar.

luisteraart
Bij Tanz Debil is een video geplaatst.

Het is een merkwaardige video, confronterend, hard. Of dit ooit, in 1981, ook al de (een) clip was waag ik te betwijfelen, maar de beelden passen zo vreselijk goed bij Tanz Debil (A Song of Mental Illness) dat ik het wel als origineel beschouw. Harde muziek, met zo mogelijk nog hardere, kille beelden.

Monumentaal.

avatar van korenbloem
4,0
Wat is dit toch een heerlijk plaatje, Een prachtig chaotisch debut.

avatar van Joe HB.
4,5
Chaotisch meesterwerk!

*4.5

avatar van Joe HB.
4,5
Dit is de echte Neubauten!

avatar van Slowgaze
Hiervan ken ik alleen Tanz Debil (lekker nummer is dat) en de ontzettend geslaagde Jet 'M, maar hier moet ik me binnenkort eens aan wagen dan.

paranoidandroid
wat een klereherrie, wat een passie, wat een uniek album.

avatar van Don Cappuccino
Zo, deze ga ik vaker luisteren. Zulke muziek hoor je niet vaak. Dit album staat in het boek 1001 Albums You Must Hear Before You Die en terecht. Geweldig album dit, vooral die titeltrack met schreeuwen die door merg en been gaan. Een intrigerende plaat. Ik wacht nog even met een beoordeling.

avatar van Snoeperd
Ik was ook benieuwd geworden door dat boek, waar trouwens meer interessante albums instaan.

Prachtig album, nou ja prachtig is misschien niet het beste woord of eigenlijk ook wel..... Dit is de standaard industriële plaat voor mij, meer nog dan Throbbing Gristle, Test Dept of Psychic TV om er maar een paar te noemen. Ik moet wel bekennen dat ik Kollaps zelden opzet, maar als ik Steh Auf Berlin hoor begin ik weer te glimlachen. Kan me nog herinneren ergens begin jaren 80 dat ik meen op Hilversum 2 de VPRO om 07:00 uur na het nieuws met dit nummer openden, zelden zo wakker geworden met een glimlach, geniaal. AUFSTEHEN!!!!!!

avatar van madmadder
4,0
madmadders loswekende oeuvreverkenningstocht #4: Einstürzende Neubauten – Kollaps

Deel 1

Halber Mensch ontdekte ik toen ik nog niet heel erg lang filosofie studeerde. Ik had tot dan toe wel – dacht ik – een gedegen beeld van wat muziek was en kon zijn en welke functies het allemaal kon vervullen. Dit album gooide al die ideeën ondersteboven en toonde me dat muziek nog veel meer kon zijn dan ik altijd had gedacht. Ik ging in die tijd helemaal voor de diepgang en vond die in de teksten van Einstürzende Neubauten. Bovendien had ik zelden zoiets intens, compromisloos gehoord als wat deze band liet horen. Halber Mensch is voor mij overigens altijd over de aftakeling van Friedrich Nietzsche gegaan, iets wat mij natuurlijk als filosofiestudent enorm aansprak en de band kreeg het voor elkaar om die aftakeling nog een stuk dichter bij te brengen dan Nietzsche zelf (en dat zegt veel, want de waanzin druipt ook van zijn laatst geschreven teksten af).

De laatste tijd twijfel ik een beetje of ik Halber Mensch of Haus der Lüge beter vind. Die laatste is wat stuwender, de eerste wat krankzinniger en allebei op hun eigen manier volmaakt meeslepend. Verder dan deze albums ben ik echter niet gekomen, hoewel ik altijd het vermoeden gehad heb dat hun discografie nog veel meer te bieden heeft dan deze meesterwerken. Tijd om me eens te wagen aan het debuut.

Wat meteen opvalt is dat het album veel meer liedjes bevat dan ik van ze gewend ben en dat ze ook veel korter duren. De nummers doen meer aan als snelle schetsen en zijn niet de grootse, zinderende, lang nagalmende composities waar ik misschien op gehoopt had. Kollaps is een beetje de lo-fi-versie van de Einstürzende Neubauten die ik ken, en dat heeft zeker iets charmants, maar waar ik bij die twee prachtplaten de gehele speelduur met ingehouden adem zit te luisteren (bij wijze van spreken dan hè), voel ik die spanning op dit album toch niet helemaal.

Ik klink hier nu eigenlijk best wel zuur, maar het is bijna onmogelijk om op te boksen tegen twee albums die eigenlijk allebei in mijn top10 horen te staan. Uiteindelijk vind ik Kollaps gewoon een erg sterke plaat met een heleboel toffe nummers. Ik hoor al een heleboel elementen die deze band zo uniek maakt: er wordt bewezen dat echt in alles muziek zit (kijk maar eens een livefilmpje en zie welke alledaagse voorwerpen je allemaal als instrument kunt gebruiken), Blixa Bargeld klinkt weer volkomen neurotisch en de teksten zijn bevreemdend en geven stof tot nadenken.

Het enige waar ik eigenlijk echt wat op aan te merken heb, maar wat voor mij wel heel belangrijk is voor de algehele beleving, is dat ik wat intensiteit mis. Dat is uiteindelijk ook maar relatief, want ook op dit vlak scoort Kollaps bovengemiddeld, maar ik mis ergens een overkoepelend verhaal of thema waarvan al deze onstuimige geluidsstukken duidelijk onderdeel uitmaken. Het klinkt nu iets te veel als de toevallig gewenste uitkomst van een wild experiment dan dat het een uitgekiend geheel is waarbij iedere klank, ieder woord tot een noodzakelijke conclusie leidt. Het eerste zorgt voor een genietbaar album als Kollaps, het tweede zorgt voor grensverleggende meesterwerken als Halber Mensch en Haus der Lüge.

Leuk trouwens om met 'Sehnsucht' de voorbode voor het meesterlijke 'Sehnsucht – Zitternd' van Halber Mensch te horen. Ook is de 'cover' van 'Je t'aime... moi non plus' ('Jet'm') wel vrij memorabel. Ook het titelnummer valt door zijn lengte op en toont dat wanneer de band meer de tijd neemt voor een nummer, het ook meteen veel meer weet over te brengen. Dit nummer komt het dichtst in de buurt van de hevigheid die ik van ze ken en zo bewonder. Een kleine 4*.

Next stop: Death in June – The Wall of Sacrifice

kleine man
Vanavond even Kollaps weer beluisterd.

Ben je bijna 54 jaar oud, en besef je dat je nog op de lagere school zat toen dat opgenomen werd.
Tijd doet rare dingen met je.


Maar 24 juni blijft 24 juni. Dat gaat tof worden.

kleine man
Kun je alle kanten op gaan met je gevoel, maar uiteindelijk blijkt Abstieg Und Zerfall toch de enige die de snaar raakt. Niet de juiste snaar, maar de snaar.

Tranen en rillingen.

Gast
geplaatst: vandaag om 06:54 uur

geplaatst: vandaag om 06:54 uur

Let op: In verband met copyright is het op MusicMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.