David Bowie - The Man Who Sold the World (1970)

Dit album ben ik halverwege de jaren '90 gaan beluisteren door Nirvana's Unplugged-album. Ja inderdaad; The Man Who Sold the World wilde ik nu eens origineel kennen. Nog steeds vind ik dat een prachtig nummer (zowel in de originele Bowie-versie als die van Nirvana).
De rest van het album viel me niet eens zo tegen. Neem alleen al de ijzersterke opener The Width of the Circle met die heerlijk zweverige gitaarsolo. Laat daar het geweldige All the Madmen op volgen en het kan al bijna niet meer fout gaan, en dat doet het dus ook niet.
Nu ik dit album weer eens gehoord heb moet ik concluderen dat ik er met 3,5 toch ernstig tekort aan heb gedaan en bij deze schroef ik dat met een heel punt op naar een kleine 4,5.

Voor zijn eerste album in het nieuwe decennium gooide Bowie het over een hele andere boeg. Hij verzamelde een getalenteerde band om zich heen met Mick Ronson als gitarist, Mick Woodmansey als drummer en Tony Visconti als producer en tijdelijke bassist. Dit zou de eerste aanzet zijn naar Bowies bekende begeleidingsband The Spiders of Mars. De akoestische gitaar werd ingeruild voor het zwaardere elektrische geluid van Mick Ronson.

Bowie was op dit moment in zijn leven vooral bezig met zijn nieuwe vrouw Angie. Hij schreef weliswaar alle nummers op het album, maar ze werden door Ronson en Visconti uitgewerkt tot volwaardige songs. Het geluid van de plaat is redelijk conventionele hardrock, zoals er wel meer werd gemaakt in die tijd. Bowie had eens rondgekeken wat er gebeurde in de muziekwereld en zag dat bands als Led Zeppelin en Deep Purple populair waren. Ronson was een begenadigd gitarist (hij werd verkozen tot 64e beste ooit door het blad Rolling Stone), waardoor het technisch lastige geluid van deze bands kon worden gekopieerd.

Het beste voorbeeld hiervan is de openingstrack The Width Of A Circle. Dit acht minuten durende hardrock monster laat precies zien waartoe Ronson in staat was. Een rustig zwierende gitaar introduceert de hoofdriff, waarna de drums het geheel ondersteunen. Na ongeveer vier minuten slaat het nummer om en wordt het tempo naar beneden geschroefd. Het nummer krijgt een meer R&B-achtige sfeer en Bowie zingt over hoe hij geniet van een seksuele ontmoeting met een goddelijk wezen. Een fantastische manier om een album te beginnen.

All The Madman is een rocker over de schizofrene halfbroer van David, Terry. Het is een erg stevige track, al klinken de synthesizers misschien ietwat gedateerd. Black Country Rock is een prettig niemendalletje dat in vergelijking met de rest van het album wat opgewekter is. Bowie werd voor het nummer geïnspireerd door het geluid wat Marc Bolan en zijn band T. Rex op dat moment hadden. Bolan zou uiteindelijk de uitvinder blijken te zijn van glam rock. Een stroming waarmee Bowie een jaar later zijn grote doorbraak zou krijgen.

Het nummer After All besluit de A-kant van de originele LP. Het is een dramatisch nummer met een Bowie die erg donker klinkt. Het middenstuk bevat een halve minuut aan circusachtige geluiden die de sfeer alleen maar grimmiger maken. Bowie wist toen al waar Stephen King iets later achter kwam: clowns zijn hele enge creaties. Het nummer is een grote inspiratiebron geweest voor de gothic-scène die begin jaren tachtig onder aanvoering van The Cure op kwam zetten. Running Gun Blues is een aardig rocknummer geschreven vanuit het perspectief van een soldaat die vertelt over zijn vele slachtpartijen tijdens gevechten: ‘I’ll slash them cold, I’ll kill them dead I’ll break them gooks, I’ll crack their heads’, bepaald niet subtiel. Daarna komt Bowie met een dwingend nummer in de vorm van Saviour Machine. Ook hier de wat misplaatste synthesizers die ervoor zorgen dat dit niet helemaal de tand des tijds heeft doorstaan. Gelukkig is het drumwerk erg dwingend, waardoor je het gevoel krijgt mee te moeten gaan in de muziek.

She Took Me Cold is misschien wel het hardste nummer op het album. Het geluid wat de gitaar van Ronson produceert is erg te vergelijken met tijdgenoot Jimmy Page van Led Zeppelin: zompig en dik. De titeltrack is waarschijnlijk veel bekender door de cover die Nirvana in 1993 opnam voor hun MTV Unplugged. Dat is natuurlijk vreselijk onterecht, want het origineel is veel beter. Bowie was er zelf ook niet blij mee. “After that cover kids would come up afterwards and say, 'It's cool you're doing a Nirvana song.’ And I think: Fuck you, you little tosser'" Het album wordt afgesloten met het nummer The Superman. Net als veel andere nummers op het album refereert de tekst naar de filosoof Friedrich Nietschze. Het is weer een lekkere rocker met een wat andere zang van Bowie. Hij zingt een octaaf hoger en haalt af en toe flink uit met zijn stem.

The Man Who Sold The World is een goed rockalbum van een muzikant die nog niet helemaal zijn weg had gevonden. Het album heeft veel invloeden van de op dat moment populaire hardrock muziek. Mick Ronson is hier voor een groot gedeelte verantwoordelijk voor. Hij zou ook na dit album nog een paar jaar met Bowie samenwerken en daarmee ook het geluid sterk beïnvloeden.

Vanaf dit album begint er een opeenvolging van een aantal staaltjes van genialiteit in bowie's repertoire. Dit gaat wel effe door tot we dan opeens in de commerciële tweede helft van de jaren 80 zitten met alles erop en eraan, Tina Turner niet ontbrekend.
Op deze magnifieke langspeelplaat is geen enkel zwak nummer te bespeuren. Je zou kunnen zeggen dat dit een hardrock-plaat is, hierna zal hij een beetje naar het 'Space Oddity'-geluid terugkeren (ik heb het dan over de plaat) met het wel vele gedurfdere Hunky Dory, maar daar zijn we nog niet. De absolute uitschieter voor mij is het magnifieke titelnummer, dat ook later door Nirvana schitterend gecoverd is op het geweldige MTV Unplugged album. Bij dit album kan je alleen maar met superlatieven spreken.
The Width of the Circle geeft de muzikale groei die David Bowie heeft doorgemaakt al mooi weer. Het nummer is veel steviger en experimenteler en spint helemaal uit tot zelfs 8 minuten. Met al die tempoveranderingen vind ik het ook één van de beste liedjes op de cd. Black Country Rock, The Supermen,.. , allemaal goede nummers.
Misschien is deze plaat zo wat minder bekend onder de mensen maar ze kan zeker mee met de topplaten van David Bowie. Deze kan je gewoon blind kopen als je de rest van het werk van David Bowie goed vindt.
Niets minder en niets meer, 5 sterren!

Hieronder is mijn recensie te zien zoals ik 'm geplaatst heb op http://leosbloghuis.blogspot.nl/

Ik had eerst de "kick" hoes in bezit, die ik persoonlijk ook mooier vind, maar door aanschaf van de Five years box een paar maanden terug, nu in het bezit van de "jurk" hoes. Een mooi statement natuurlijk, maar toch vind ik het niet een bijzonder mooie hoes. Deze plaat heeft wat tijd nodig gehad om bij me binnen te komen, maar zoals het vaak een goede plaat betaamt, even rijpen, en dan de vruchten plukken.

1.The Width of a Circle (8:05)
De wat dreigende gitaar geeft een verkeerde indruk. Deze wordt snel opgevolgd door een redelijk relaxed stukje muziek. Wat me opvalt is dat vooral de bas een prominente rol speelt op dit nummer. Deze is nogal naar de voorgrond geduwd. Het geeft een bijzonder effect. Mooi basspel, dus niks mee. De gitaar solo gaat totaal tegen de muziek in, en vind ik wat storend in het nummer. De gitaar begleiding op de song doet me denken aan Black Sabbath, het neigt naar de zwaardere rock, niet zozeer de manier van spelen, maar de sound. Het past erg mooi. Het 2e deel van het nummer is het beste stuk! Mooie vocalen van Bowie!Een heerlijke start van een vroege Bowie plaat.

2.All the Madmen (5:38)
Een mooi begin met een jolig fluitje in het nummer. Al snel wordt het muzikaal een serieus nummer, en trekt het naar een rock song. Weer die zwaardere gitaar sound. Dat geeft een heerlijk geluid aan deze plaat. De drumpartij valt ook positief op. De climax zou met een harder gitaar geluid gewoon heavy metal geweest zijn! Het synt geluid verpest dat gevoel een beetje. Al past het wellicht wel goed bij de inhoud van de tekst.

3.Black Country Rock (3:34)
De metal touch blijft een thema op de plaat. Ook dit nummer heeft referenties. Weer vind ik de bas erg mooi. De bassist heeft echt een hoofdrol op de plaat. Mooi. Het nummer zelf houdt niet mijn aandacht vast. Zeker als Bowie als een "geit" gaat klinken. Het schijnt een hommage aan Marc Bolan te zijn. Ik vind het niet zo mooi.

4.After All (3:53)
Dit nummer heeft een wat duister karakter, mede veroorzaakt door het achtergrond koor. Het bevalt me goed! Ik herken het synth geluid uit Space oddity, leuk om dat te horen. Het nummer is werkelijk meeslepend, het hoeft niet te eindigen, maar helaas doet dat 't wel na een krappe 4 minuten.

5.Running Gun Blues (3:12)
Bowie zet hoog in, dat gaat maar net goed. "I can't control it" zingt hij in 't begin. Het zal vast niet over zijn stem gaan, maar het past wel. Ik vind het een valse start. Het hele nummer door gaat dat wat geforceerde hoog zingen door. Het maakt het geen prettige luister ervaring. Het eerste echt tegenvallende nummer wat mij betreft.

6.Saviour Machine (4:26)
De rock invloeden worden voortgezet op dit nummer. Bowie zingt op een erg mooie manier, zeker in het refrein. Wat enigszins achterhaald klinkt is toch weer de synth. Het zal in die tijd wel enorm modern geweest zijn, maar het haalt het rock karakter wat weg vind ik. Maar over het algemeen is dit nummer gewoon erg fijn, met een mooie climax.

7.She Shook Me Cold (4:13)
Het intro doet wat denken aan Jimi Hendrix. Al snel beland ik in (weer) een heavy metal achtig nummer. Zware gitaar, drukke drums. Toch wordt het nergens echt hard. Het refrein geeft me dan weer een Led Zeppelin gevoel. Bowie was duidelijk veel rock aan het luisteren tijdens deze periode.
Het nummer eindigt in een Jam achtige sessie, waar heel veel gebeurd. Voor mij is dat een kleine teleurstelling, want het breekt het nummer helaas wat af.

8.The Man Who Sold the World (3:12)
De titel track, die ik als eerste hoorde in de uitvoering van Nirvana. Dit is natuurlijk een prachtig uitgevoerde cover die heel erg dichtbij het origineel blijft. Toch viel de versie van Bowie mij niet tegen toen ik die voor het eerst hoorde. Doordat Nirvana het nummer zeer eerbiedig heeft uitgevoerd, is het origineel waarschijnlijk ook erg goed te beluisteren. Ook Bowie's versie maakt dus indruk. Al vind ik het effect wat op zijn stem is gezet wat jammer. Ik zou graag een versie horen zonder dat rare effect.

9.The Supermen (3:39)
Weer een wat occulte sfeer in deze track, wederom door het koor op de achtergrond. Bowie zingt de leads wat overspannen, en de muziek klinkt alsof er onweer op komst is. Ik weet niet zo goed wat ik met dit nummer aan moet. Vooral de koortjes zijn de onderdelen waarik van geniet op dit nummer.

Eigenlijk is dit Bowie's metal plaat, ook al wordt het nooit echt keihard, de invloeden zijn duidelijk te horen. Het is een boeiend album met heel af en toe wat momenten waar ik moeilijk doorheen kom. Maar met elke luisterbeurt wordt het beter, dus wie weet komt het ook nog goed met die wat moeilijkere stukken. Ik hang tussen 3,5 en 4 sterren, maar ik hou 't voorlopig op 3,5.