The Gathering - Mandylion (1995)

Ergens in een museum sta je voor een schilderij.
De bosrijke omgeving met duizenden herfstkleuren nodigt je uit.
Stap binnen in deze driedimensionale wereld.
Elfachtig stemgeluid geeft je een rondleiding.
Het sprookje van Doornroosje die je honderd jaar laat slapen?
Je ogen worden vermoeid.
Hypnotiserende klanken laten je weg stromen naar het land van Klaas Vaak.
Ontwakend in de sprookjestuin van ergens in Kaatsheuvel.
Genietend van toegankelijke Eftelingenrock.

The Gathering heeft de grunts definitief achter zich gelaten.
Op een kruispunt worden nieuwe wegen in geslagen.
De toon die gezet wordt is een stuk melodieuzer en toegankelijker geworden.
Met Anneke van Giersbergen als frontvrouw.
Zangpartijen die me terug doen denken aan Earth & Fire met Jerney Kaagman.
Strange Machines werd het onverwachte hitsucces.
Het festivalpubliek wat vervolgens aan hun voeten lag.
Deuren openend voor acts als Epica, After Forever en Within Temptation.
De ultieme soundtrack voor een film als Lord Of The Rings.
The Gathering laat je horen dat de herfst niet alleen guur en regenachtig is.
Dit is de andere kant van dat seizoen.
Rustige windvlagen laten bladeren neer dwarrelen als een palet vermengd met kleuren.

Het woord Mandylion is afgeleid van het Arabische woord mandil dat doek betekent. De afbeelding zou teruggaan op de doek van koning Abgar van Edessa. Volgens de legende zou deze, toen hij ernstig ziek was, een dienaar naar Christus hebben gezonden met het verzoek om naar Edessa te komen om hem te genezen. In plaats van zelf te komen nam Christus een doek en drukte die op zijn gelaat, waarna een afdruk van zijn gezicht op de doek achterbleef. De dienaar nam de doek mee naar Edessa. Daar werd de doek op het gezicht van de koning gelegd, waarop deze genas.

"Mandylion" is de introductie van zangeres Anneke van Giersbergen. En wat voor een introductie. Het zette The Gathering direct op de kaart. Daarnaast scoorde deze plaat ook nog eens een hit met "Strange Machines". En dat in een genre dat niet bepaald toegankelijk of hitgevoelig is. Vanaf "Strange Machines" ben je direct gevangen in het meeslepende web van The Gathering en prachtige indringende, maar loepzuivere stem van Anneke van Giersbergen. De muziek is zwaar en donker, en het tempo ligt over het algemeen traag en dat draagt bij aan het intense karakter van "Mandylion". Bij tijd en wijlen gaat het tempo er helemaal uit en dan wordt je gevangen in een soort hypnotiserende trance waarbij de bas je enige leidraad is. "Mandylion" is een echte topplaat en wat mij betreft een mijlpaal in de Nederlandse muziekgeschiedenis.

Destijds mijn eerste kennismaking met de band en nog steeds één van hun beste albums. De combinatie van loodzwaar gitaarwerk en de heldere zang van Anneke van Giersbergen levert hier iets heel moois op, vooral in de drie eerste songs. Fraaie melodielijnen en een mooie melancholische sfeer maken het geheel in stijl af.

Ik behoor niet tot (maar schuur wel aan tegen) de doelgroep qua muzikale smaak en genre, maar met dit album zal ik vrees ik ook niet toetreden. Voornamelijk hoor ik een soort update van de sound van de Cocteau Twins ten tijde van hun eerste album, met een stem die prima is maar mij verder niet veel doet (behalve wanneer ik associaties met Björk krijg, en dan staat ze me ernstig tegen, en soms hoor ik er ook Cedrix Bixler Zavala van The Mars Volta in [bijvoorbeeld op Leaves], dat is dan wel weer knap) en een gitaarmuur die naast de Cocteau Twins ook veel inspiratie aan het geluid van Dinosaur Jr ten tijde van You're living all over me lijkt te hebben ontleend. Dat ik eerder met zulke vergelijkingen aankom dan met een enthousiaste en/of van voorbeelden onafhankelijke waardering wijst er natuurlijk al op dat deze plaat mij niet raakt, en de soms matige productie helpt niet mee. Ik hoor wel de kwaliteit (af en toe) en de veelgelaagdheid van het geluid (met aparte arrangementen en instrumenten op bijvoorbeeld het titelnummer), maar de nummers zelf blijven voor mij te abstract (of te vaag) en bieden mij daardoor te weinig, net zoals ik dat bij de Cocteaus vaak ervoer.

Met Mandylion heb ik TG al weer een hele lange tijd geleden leren kennen. Ieder nummer op het album is gewoon erg goed. TG heeft zich natuurlijk ook door tal van anderen laten inspireren. Dan hoeft de muziek niet perse baanbrekend te zijn; ze steken wel met kop en schouder uit boven degenen door wie ze zich hebben laten inspireren.