Ik beluisterde dit album voor het RYM top-250 review topic – anno augustus 2022 was dit RYM #202
Toen mijn pa zijn platencollectie de deur uit deed, ik denk een jaar of 10 jaar geleden, kon ik overnemen wat ik wilde. Het klassiek sloeg ik over, en ook het overige was grotendeels niet aan me besteed, maar ik hield er toch een leuke subset van Rolling Stones, Ry Cooder en Leonard Cohen aan over. Daarbij bovendien een stuk of 5 platen van Bob Dylan. Nou kende ik van Bob reeds verschillende albums, die ik allemaal waardeerde, maar niet al te vaak draaide. Toch zijn ze op een lange autorit of bij huishoudelijke klusjes soms precies waar ik behoefte aan heb. Bob heeft iets vertrouwds en geruststellends. Zelfs als hij zingt over grootse of afstandelijke thema’s lijkt hij om de hoek te zitten. Maar toen ik rond 2006 zijn discografie begon aan te breken bestond die al uit zo’n 30 albums. Dan graviteer ik, naast enkele toevalstreffers als het ongevraagde maar prima bevallen verjaardagskado
No Mercy, al snel naar de kanonnen uit de mid-‘60s en wat daar omheen ligt. Van
The Freewheelin… had ik onderbewust aangenomen dat Bob toen nog een beetje moest inkomen. En dus stond hij hier thuis, ondanks de oprecht en verfrissend kwetsbaar overkomende hoes, 10 jaar onbeluisterd in de kast. Gênant eigenlijk.
‘Blowin’ in the Wind’, dat ik talloze keren hoorde in verschillende uitvoeringen waaronder deze, ligt me eigenlijk niet zo – hoewel ik evengoed nooit een betere vertolking hoorde dan die van Dylan zelf. Het schreeuwt voor mij iets te veel ‘evergreen’ in tekst en compositie – waar de hoes iets kleins en vertrouwds belooft, is dit ondanks de warme vertolking meteen het grote gebaar.
”How many years can a mountain exist”…
The answer, my friend…. Wellicht knap om op je 21ste zoiets universeels te schrijven, maar het is wel erg ‘opa vertelt’ allemaal en aan de melodramatische kant. Het goede nieuws is dat we het minste dan direct achter de rug hebben. ‘Girl From the North Country’ is al een stuk nabijer en mengt het grootse en het nabije tot een soort benaderbaar epos. Die prettige tegenstelling zien we vervolgens vaker, te beginnen met hoogtepunt ‘Masters of War’. Bob bezingt oorlogsthematiek met grootse gebaren, maar de minimalistische en juist daardoor bezwerende aanpak maakt het geloofwaardig en dichtbij.
Bob is een van die artiesten waar je niet langs de teksten heen kunt luisteren, of je het nu wilt of niet. Terwijl ik normaal meer geef om klank dan om tekst, heeft het hier zeker meerwaarde en vormt het een gebalanceerde eenheid met de gitaar en harmonica. Overtuigend oorlogsprotest, verpakt in een gestaag binnendeinende schets die ik na enkele beluisteringen al tot Bobs beste stukken reken. Ook op het bluesy ‘Down the Highway’ ligt het functionele en sprekende gebruik van de akoestische gitaar me heel goed. Die kleine en directe nummers komen het hardst binnen, terwijl ook nummers zoals ‘A Hard Rain’s A-Gonna Fall’, die meer in lijn liggen met de Dylan van latere albums, resoneren en verwonderen. Ik krijg spontaan zin om me weer meer in Bob te gaan verdiepen. Waar ik de laatste tijd veel Townes van Zandt heb gedraaid komt de
freewheelin’ Bob over als een wat opgewektere, minder cynische, of ja inderdaad, freewheeling variant daarop. Soms iets aan de traditionele kant, maar heel levendig en speels, zoals mooi geïllustreerd op afsluiter
I Shall Be Free, dat dronken gelal identificeerbaar maakt, inclusief de zwalkende bravoure weergegeven in het ritme – een van mijn favorieten op deze kleurrijke plaat.
The Freewheelin’ Bob Dylan zou op termijn wel eens mijn favoriete Bob-plaat kunnen worden. De lichtheid van de hoes spreekt uit de plaat, terwijl zware thema’s niet geschuwd worden en als het ware in die lichtheid ingebed liggen. Dat voorkomt melodramatiek en maakt dat ze inhoudelijk beter binnenkomen.
Blowin’ in the Wind blijft een wat ongelukkige opener, en voor mij ook gewoon het minst interessante moment van de plaat. Van daaruit maakt de plaat zijn titel precies waar: de vrije loop, en toch nergens vrijblijvend. Dat de LP hier al 10 jaar ongedraaid in de kast stond is een vergissing die bij dezen is rechtgezet.
Ruim 4*