Doe Maar - 4us (1983)

Soms vraag ik mij wel eens af, wat zou Pitchfork van Doe Maar vinden?

3.7

Ik kan me vaag herinneren dat ik het nummer Heroïne vroeger ook wel oversloeg vanwege het indringende gevloek (en misschien ook wel vanwege het woord heroïne). Ik denk dat ik me schaamde om het te draaien. Op die leeftijd (11 jaar oud) begreep ik er ook weinig van. Nu is dat anders. Ik werk dit jaar 10 jaar in de verslavingszorg en zie van dichtbij wat een verslaving teweeg kan brengen. Die vloek die ze maken kan niet heftig genoeg zijn. Het is duidelijk dat de schrijver van dit nummer van dichtbij heeft gezien wat een heroïneverslaving met iemand kan doen. Het is gewoon ook echt een vloek, hier is niets overdreven en niks vloeken om het vloeken. Hier is duidelijk geprobeerd over te brengen dat zo'n tyfusverslaving gvd een mens helemaal kapot kan maken (en dan hebben we het nog niet eens over wat het doet met de mensen er omheen). En dan nog kan het nummer volgens mij pas begrepen worden als je echt weet wat een verslaving is. Het is zelfs nog erger dan het liedje het overbrengt.

het nummer is geschreven nav de verslaving die rene van collum had, dus het is inderdaad zoals jij zegt.. van dichtbij meegemaakt.

Ja dat kwam mooi tot uiting in de onlangs uitgezonden docu 'Dit is alles'. Daarin kwam dit hoofdstuk ook best uitgebreid en eerlijk aan bod. Indrukwekkend om te zien!

Interessant voor de liefhebber: René van Collem, de ex-Doe Maar drummer, heeft een boek geschreven genaamd Heroïne Godverdomme, dat onlangs is uitgekomen. Hierin is zijn levensverhaal te lezen.

Afgelopen weekend was Rene van Collem nog in het programma De Wandeling. Ook zeer indrukwekkend, hierdoor snap ik het gevloek bij het nummer wel een stuk beter. Wist helemaal niet dat hij de zoon van Simon van Collem was.

Ik wil even beginnen dat ik het eerder verhaal van aERo erg goed vind en heel herkenbaar a;s mannelijke Doe Maar fan in die tijd. 4Us is voor mij het beste NL-talige album ooit en staat ook op 8 in mijn top 10 (momenteel). Een mooi voorbeeld dat stoppen op je hoogtepunt goed kan. De hype rond Doe Maar had Beatles-achtige vormen aangenomen en daar voelden ze zich niet echt heel prettig bij.
Deze plaat is duidelijk meer gericht op een ouder publiek. Als jong jochie vond ik het al prachtig, maar later ben ik de echte kracht van het album gaan waarderen.
Dit album voelt voor mij als een echt Henny Vrienten album met hele sterke teksten. Ik vind de kale arrangementen (zouden ze naar Prince hebben geluisterd?) heerlijk. Drum(computer) en bas bepalen het gluid van dit album met briljante versiering van gitaar en synth.
Dit album is echt een mooi geheel, maar de afzonderlijke nummers hebben wel hun eigen kenmerken.

Doe Maar Net Alsof
Briljant intro en dito tekst zorgen ervoor dat je gelijk in het album wordt gezogen.

Je Loopt Je Lul Achterna
Ohhh, hij zegt lul. Dat was natuurlijk heel spannend. Later de tekst gaan begrijpen en daar wint het nummer flink wat diepgang mee. Lekkere solo van Jan H. ook.

Lajéninaja
Doe Maar had altijd een muzikaal nummer op de plaat staan. Dit nummer heeft dezelfde sfeer, maar dan met zang (als je begrijpt wat ik bedoel).

Nooit Meer Slapen
Het lijkt bijna a-capella over de bas gezongen te worden. Echt ijzersterk gearrangeerd. Ook het wanhopig geschreeuwde nooi-nooi-nooit maakt dit tot een pareltje. De heren laten ook horen dat ze heel goed zijn in Beatles-achtige koortjes. Tenslotte uiteraard een mooi eind van het nummer.

Nachtzuster
Dit vind ik vooral een nummer met een heerlijk aanstekekelijke synth erin. Je gaat bijna geloven dat Henny echt medische hulp wil van de Nachtzuster.

Zoek het Zelf Maar Uit
Een schitterende, poëtische middelvinger. De coupletten zijn redelijk vaag en in het refrein is het recht voor zijn raap. Typisch jaren '80 egoïsme.

1 Nacht Alleen
Dit nummer is natuurlijk vooral bekend van het rijtje namen dat veel van mijn generatiegenoten nog altijd op commando op kunnen dreunen.

Bang
Veel betere tekst dan je door de titel zou verwachten. Ik vind vooral de ritmewisseling tussen couplet en refrein erg leuk.

Heroïne
Staccato gespeeld en gezongen. Heel confronterend nummer, mede geïnspireerd op de problemen rond René van Collum.

Pa
Heb ik vanwege het jeugdsentiment lang het beste Doe Maar nummer gevonden. Ik weet nog dat het op 1 binnen kwam in de hitparade, waar ik als fan toen heel trots op was, omdat het (in mijn beleving) niet vaak voorkwam. De opbouw van dit nummer is erg goed. De generatiekloof wordt hier goed bezongen.

Alles Gaat Voorbij
Lekker pianoriedeltje over de vergankelijkheid. Hoe toepasselijk was dit!

Walska
Melige muzikale afsluiter zorgt ervoor dat je niet blijft hangen in de "alles gaat voorbij" gedachte.

Het laatste doe Maar album uit de oorspronkelijke periode. Ongelooflijk wat deze band in korte tijd voor ontwikkeling doormaakte (muzikaal, tekstueel en populariteit).

Het debuutalbum laat een band horen voor bruiloften en partijen
Skunk is een band voor het kleine popzalencircuit
Met Doris Day (mijn favoriet) wordt de sprong gemaakt naar een topband voor de grotere zalen
En bij 4US kan de band grote veehallen vol krijgen en ook de de muziek neemt een grootsere vorm aan.
Als dit was doorgegaan hadden ze een jaar later al in een stadion gestaan, maar dat moest wachten tot in de nieuwe eeuw.

Terwijl de muziek steeds groter werd, werden de teksten juist steeds introspectiever en persoonlijker.

Jammer dat de populariteit de band de nek omdraaide, al is hun discografie nu wel een overzichtelijk geheel gebleven.

Het is ook grappig dat ik deze muziek als klein jongetje leuk vond, maar het blijft niet bij jeugdsentiment. De muziek staat als een huis en de teksten spreken nu toch ook wel erg aan (terwijl ik normaal niet zo daarop ben gericht).

Het derde album van Doe Maar, sinds de komst van zanger en bassist Henny Vrienten, verscheen in een periode dat de band de druk van de, vooral jonge fans, eigenlijk niet meer aan kon. Ze werden achtervolgd, belaagd en van een normaal leven was geen sprake meer. Dat ze met het op 11 maart 1983 verschenen “4US” een album hebben kunnen maken, dat het tot een topper in de Nederpop wist te schoppen, is een kwaliteit op zich. De populariteit van Doe Maar was sinds “SKUNK”, dat in 1981 verscheen, groter en groter geworden en bereikte met “DORIS DAY EN ANDERE STUKKEN”, uit 1982, een voorlopig hoogtepunt. Met de nummer 1 hit “DE BOM”, eind 1982, nam de aandacht alleen maar toe en ook de media aandacht en merchandising nam hysterische vormen aan. De sound van “4US” is wel Doe Maar, maar er zit ook wel een soort groei naar andere stijlen dan ska en reggae tussen. De teksten gaan over volwassen problematieken, zoals overspel, verslaving en ouder worden. Toch zingen de jonge fans van de band de teksten luidkeels mee, wat voor een maar steeds groeiende populariteit zorgt. “4US” is een zeer gevarieerde plaat geworden, met vrolijke tracks, die worden afgewisseld met meer beklemmende songs, zoals het voor voormalig drummer René van Collum geschreven “HEROÏNE”. Met “PA” scoort de band zijn tweede en tevens laatste nummer 1 hitsingle in de Nederlandse Top 40. In 1984 verscheen “MACHO”, dat eigenlijk de voorloper had moeten zijn op een nieuw album, maar de band trok de druk die het succes met zich mee bracht, niet meer en nam op 14 april van dat jaar afscheid van zijn publiek. In 2000 kwam de band weer terug, trad 16 keer op in een uitverkocht Rotterdam Ahoy, bracht een prachtig nieuw album uit, “KLAAR”, en daarmee waren ze weer terug. Op gezette tijden treedt Doe Maar op, maar een nieuw album zal er vermoedelijk niet meer verschijnen, daarmee zijn ze ‘klaar’. We moeten het dus doen met onder meer “4US” en dat is geen straf!

Voor mij is dit album een ontdekking. Op de één of andere manier had ik altijd het idee dat Doe Maar meer uptempo was. Niet dat het ervoor zorgt dat ik de muziek minder vind. Integendeel het is een prima album met lekkere nummers en teksten die ergens over gaan.

In mijn ogen één van de beste Nederlandstalige albums ooit. Zeer goed en het is gewoon knap dat een band op dit niveau, en op dát moment zo populair, zo'n superalbum kan maken. Wat ik altijd wel bijzonder blijf vinden is dat na 25 jaar pas de goede mix op CD is verschenen! En dat men bij Hoes bleef ontkennen dat de LP en CD een verschillende mix hadden.