Ik beluisterde dit album voor het RYM top-250 review topic – anno augustus 2022 was dit RYM #206
Who’s Next is er in de RYM-lijst eentje waar ik op voorhand een beetje bang voor was:
Baba O’Riley, dat ik goed ken van zijn succesjaren in de MuMeladder, ontwikkelt zich vanuit een mooie opening naar een kolderiek en opgeblazen epos en
Behind Blue Eyes vind ik een oversentimentele tranentrekker. Twee oudere heren staren me, zonder ogenschijnlijk ook maar iets van hun ego voor zelfrelativering verruild te hebben, op de Spotify bandfoto door hun zonnebrillen aan. De hoes lijkt uit de ‘hoe-hoort-een succesalbum-eruit-te-zien’ catalogus lijkt te komen. Lijkt, want het plas-element zorgt voor enige zelfspot en abonnementshouders op die hoezencatalogus als Oasis en U2 bestonden anno ‘71 nog niet. Zo lukt het nog net om met open vizier de plaat in te duiken. Toch kom ik hier op het punt dat het me vooraf al zou verrassen als ik deze LP goed ga vinden.
Starten met ‘Baba O’Riley’ dus. Intrigerende titel – ik lees dat hij onder meer vernoemd is naar Terry Riley, op wiens werk het openingsmotief, dat door de hele track heen meandert, geïnspireerd is. Maar waar ik van Terry Riley thuis twee platen (‘In C’ als bekendste) in de kast heb staan die me meeslepen door de minimalistische verkenning van het motief zelf, gebruikt The Who het als functionele opmaat naar heel veel groots. Daarmee verliest het voor mij zijn intrinsieke kracht. Ik lees dat ‘Baba O’Riley’ initieel 30 minuten duurde, maar is ge-downsized tot een 5-minuten versie voor deze plaat. Mijn bezwaar: zo klinkt het nummer ook – als een groots epos gecomprimeerd tot consumeerlengte. Er gebeurt vanalles, het werk grossiert in grootsheid en tegelijkertijd klinkt het heel vrijblijvend. Ik verlang daarbij naar ofwel meer subtiliteit ofwel meer consistentie. In de zang ondertussen mis ik vervreemding of tenminste dat vleugje absurditeit dat de hoes kenmerkt. Dit is puur een smaakkwestie, want het is ontegenzeggelijk een doordachte en vakkundig uitgevoerde compositie.
Ook de op het eerste gezicht meer straightforward nummers als ‘Bargain’ lijden zeker niet aan gebrek aan interessante ritmes, verrassende wendingen of geïnspireerde opbouw. Toch kan ik me er moeilijk mee identificeren en klinkt het me nogal gedateerd. De tracks die volgen vallen in een vergelijkbaar niemandsland: het is niet echt subtiel, maar ook niet echt hard. Het is niet vervreemdend, maar raakt ook niet aan concreet identificeerbare situaties. Het is vaardig, maar ook afstandelijk: de plaat kruipt nergens onder mijn huid. Daarmee komt dit gezelschap meer op me over als vakmuzikanten dan als kunstenaars of nabij gezelschap. Het album meer als historisch document dan als tijdloos werk. Er staan buiten het pathetische ‘Behind Blue Eyes’ geen uitgesproken zwakke tracks op, maar ondertussen ook weinig dat ik vaker zal draaien. Enkel de eerste helft van afsluiter ‘Won’t Get Fooled Again’ steekt er voor mij bovenuit, met zijn meanderende synthesizer die het nummer een goede drive geeft en mooi interacteert met de gitaren. Dat de track met ruim 8 minuten veel te lang duurt voor hoe concreet hij is, neem ik op de koop toe.
Normaalgesproken voorzie ik lagere scores graag van een uitgebreide toelichting als het favoriete artiesten of genres betreft waarin een bepaald werk erg tegenvalt. Voor alom bewierookte muziek die me in het algemeen niet ligt – zoals deze uberklassieker van The Who - vind ik dat lastiger, en is het vaak aanlokkelijk om ofwel helemaal niet te stemmen, of de stem in stilte te plaatsen. Deze RYM-lijst maakt het op een leuke manier uitdagend om mezelf te ‘dwingen’ om ook platen als deze aandachtig te beluisteren en te bevatten (en verwoorden) wat me er wel en niet in bevalt. Aan
Who’s Next kun je meteen horen dat de makers een succesvolle carrière in de muziek hebben gehad. De doordachtheid, overgave en overtuiging zijn onmiskenbaar. De muziek zit ze hoorbaar als gegoten. Maar diezelfde muziek doet mij absoluut niets. Voor mij is dit te aards om mezelf in te verliezen, maar te onpersoonlijk en achterhaald om van te genieten.
2.75*