Captain Beefheart and His Magic Band - Trout Mask Replica (1969)

Trout mask replica is waarschijnlijk het grootste cultalbum in de rockgeschiedenis. De één vind het de grootste baggerherrie ooit op plaat opgenomen, de ander kan uren verguld zitten luisteren naar de demente delta-blues die de Kapitein op dit schijfje heeft vereeuwigd. Die cultstatus heeft het naast de controversiële muziek ook te danken aan de verhalen die er over de opnamen van dit album de ronde doen. Zo schijnt Captain Beefheart (Don van Vliet is zijn echte naam) samen met de Magic band meer dan een jaar in isolatie te hebben geleefd om de opname van dit album voor te bereiden. Om vervolgens in een 8 uur durende sessie het gehele 80 minuten durende album op te nemen.

Behalve Van Vliet hadden ook de leden van de Magic band allerlei bizarre bijnamen: drummer John French alias Drumbo, gitarist Bill Harkleroad alias Zoot Horn Rollo, steelgitarist Jeff Cotton alias Antennae Jimmy Semens, bassist Mark Boston alias Rockette Morton en basklarinettist Victor Hayden alias The Mascara Snake. Van Vliet zelf speelde trouwens ook basklarinet, alsmede harmonica en saxofoon.
Naast de Magic band doen ook leden van de Mothers of Invention op een aantal nummers mee. Vriend en collega-genie Frank Zappa neemt de productie voor zijn rekening.

De muziek op Trout mask replica lapt alle muzikale conventies zoals die in ’69 bestonden, aan zijn laars. Ik weet nog dat ik, toen ik compleet overdonderd en vol onbegrip de eerste keer naar dit album luisterde, met veel medelijden moest denken aan de arme tieners uit ’69, die, verstoken van de 32 jaar aan muzikale ontwikkelingen die erop volgden, nog een stuk meer in de war moeten zijn geweest dan ik, hoe onmogelijk mij dat ook toescheen. Beefheart’s muziek was een onwaarschijnlijke mix van R&B, dadaïstische delta-blues, garage rock, free jazz en avant-garde. Vergeleken met de lange tracks van Mirror man zijn de nummers (28 in totaal!) hier juist erg kort (9 nummers passeren de 3-minutengrens). Hoekige, excentrieke gitaarrifs, dolle klarinetten en gestoorde saxofoons worden door French (die fantastisch in dienst van de rest drumt) zo goed en kwaad als het gaat in ‘goede’ banen geleid. Wat natuurlijk maar deels waar is, omdat het ritme om de haverklap compleet zoek lijkt.

Beefheart geeft een compleet nieuwe interpretatie van ritme, structuur, harmonie, melodie en tonaliteit. De muziek is dusdanig creatief, excentriek en complex dat het niet verwonderlijk is dat dit algemeen wordt beschouwd als één van de meest ontoegankelijke albums uit de muziekgeschiedenis, het muzikale equivalent van de meest abstracte schilderkunst.

Van Vliet’s teksten zijn misschien het best te omschreven als surrealistische nonsenspoëzie. Het gaat allemaal helemaal nergens over, bijvoorbeeld in de verwarde hak-op-de-tak-recitatie van Neon meate dream of a octafish of het absurde verhaaltje in Old fart at play. Het lijkt wel een gestoorde man die ons een duidelijk verhaal wil vertellen, maar het enige wat eruit komt is een grote hoop onsamenhangende rotzooi.
De zieke humor van de groep wordt duidelijk in de gesproken stukken tussen de nummers door, waarvan een paar berichten terug al wat te lezen was.

Muzikale hoogtepunten zijn bijvoorbeeld Dachau blues, over de concentratiekampen uit de Tweede Wereldoorlog, Ella Guru, Moonlight on Vermont, met afwisselend ultraluide tot flink gedempte gitaar van Harkleroad (Beef-hardrock?), Pena, met Van Vliet die als tweede stem een overtuigende imitatie van een dolle hond neerzet, de geniale delta-blues van China pig, enkel begeleid door Doug Moon’s gitaar, en The blimp, een bijzonder grappig nummer, hoewel het eigenlijk een soort horrorfilmtelefoongesprek is over naderend onheil (De muziek is ook te horen geïmplementeerd in een improvisatie van de Mothers op Weasels ripped my flesh).

Trout mask replica is vooral invloedrijk geweest door als katalysator te werken voor vrijer denken binnen de rock-context, door het openleggen van zoveel onontgonnen gebied. Over een jaar of 100 zal dit waarschijnlijk één van de weinige rockalbums zijn waar nog over gesproken wordt. Maar los daarvan is het gewoon een fascinerend rariteitenkabinet van ongeëvenaarde creativiteit. 5/5

Juist ja. Ik heb precies hetzelfde. Het is heel gek met deze plaat. Gek genoeg vind ik het niet eens zo naar of zo ontoegankelijk klinken allemaal, maar na een half uur ben ik het gewoon wel beugehoord. Ik luister hem nu weer eens en heb me voorgenomen om dan eindelijk maar eens het einde te gaan halen.
Natuurlijk is het een rare plaat, begrijp me goed, maar er is echt genoeg muziek die lastiger te vatten is, denk ik. Dit is gewoon de nog meer geflipte, experimentele, en bluesy voorvader van Tom Waits ten tijde van Rain Dogs. Hoewel ik dit best even kan aanhoren, denk ik dat de optelsom van 80 minuten deze geflipte herrie mij een beetje te gortig is. Ik gok dan ook niet dat er hier echt met veel sterren gestrooid gaat worden.
Ik denk dat ik nog even een weekje in de leer ga bij liefhebbers van deze muziek, want volgens mij snap ik het nog niet. Misschien ben ik hier gewoon nog niet aan toe en is deze muziek nog te moeilijk voor mij. Want zonder dit album boven de 4* slaag ik natuurlijk nooit voor de cursus 'muzieksnob worden voor dummies' ( )

Uniek in de muziek, maar door weinigen begrepen. Naar men zegt zelfs niet door de Magic Band zelf. Het lijkt erop dat de zgn. serieuze muziekliefhebber een mening vormt nadat hij een werk begrepen heeft, een plaats heeft gegeven.
Deze van Beefheart ontdoet de muziekadept van de neiging het werk zich eigen te maken, teneinde het te beoordelen.
Dit werk is niet eigen te maken, evenals bijvoorbeeld Ascension van John Coltrane of Metal Machine Music van Lou Reed.
Het werkstuk ondergaan is de enig optie om het op waarde te schatten. En dan vind je het hels of hemels, tenenkrommend of geniaal. Zonder opgaaf van reden.

Dit album werd me dus eens met klem aangeraden door een mede-MuMe-lid. En ik had er grootse moeite mee dit door te struinen. Meteen maar excuses aan de fans, maar dit komt op mij over als een griezelige wirwar van onduidelijkheden en overmatig gebruik van amikale muzikaliteit. Dus.... En vocaal is het tot op het bot irritant en stijgen mijn haren te meer van gruwel ten hemel.

Dus jullie veel plezier ermee, ik zal dit iig niet meer opzetten.

Sinds vorige week luister ik dit album weer elke dag, en ik dacht laat ik vannacht, in mijn nachtdienst eens een stukje zetten bij dit album

“De eerste keer toen ik dit album hoorde wist ik niet goed wat ik er precies mee moest en hoe ik het moest plaatsen. Maar het album kreeg een tweede kans, en één keer per maand beluisterde ik voorzichtig een aantal nummers van dit album, soms in de mp3 speler, en meestal achter de computer tijdens het serven over internet. Na een aantal maanden pakte de nummers mij meer, waardoor ik meer van dit album moest horen.”

Dit stuk schreef ik ongveer eeen jaar geleleden, na aanleiding van EVANSHEWSON's beschreven tegenvallende ervaring rond dit album. Ik dacht misschien kan ik hem (en alle andere die dit abum niet mooi vinden) er van overtuigen van het feit dat dit een van de meest sublieme albums aller tijden kan zijn als je het een kans geeft. Ik wilde zeggen er is niemand, die als hij dit hoort denkt: HE goh leuk... ieder mens met enige hersen activiteit reageert hierop met; Wat is dit?!!!!!

Ongeveer 3 jaar terug kreeg ik toevalig de album lijst The RS 500 Greatest Albums of All Time onde rogen. Elk jaar was ik weer teleurgesteld in veronica’s album top 1000. In deze lijst (RS 500) zag ik 2 keer bob dylan in de top 10 en mijn favoriete bob dylan plaat ook nog (blonde on Blonde). In de top 20 stond Miles davis, the velvet underground en jimi hendrix. En als klap op de vuurpijl; Coltraine a love supreme in de top 100. Ik was direct verkocht. Op die avond besloot ik om alle albums te gaan beluisteren van die lijst. Ik bladerde de lijst wat door en een van de albums die ik downloade waren; Stg Peppers, the downward. Stg peppers sloeg er bij mij in als een bom (misschien was ik wat bevooroordeeld omdat hij op 1 stond, maar goed. Na zonder een willekeurige volgorde kwam ik terecht bij the downward spiral (nine inch nails) loveless en wat albums van bruce springsteen Door nine inch nails en loveless was ik stom verslagen: waarom kende ik dit niet… het was gewoon te goed voor woorden.
En toen zag ik op usenet; Captainbeefheart – trout mask replica” staan. Ik had werkelijk nog nooit gehoord van het hele album. Hij stond in de top 100, voor wie de lijst kent. Is TMR niet het geen wat je direct verwacht als je naar de andere albums kijkt.

De eerste keer dat ik dit album hoorde dacht ik: wat is dit. Ik was niet direct verkocht maar ik wel direct verlslaafd. Na een aantal luister beurten groeide de plaat uit tot een van mijn favourieten. omdat deze plaat mij zo facineerde begon ik recenties te zoeken over dit album. In november 2006, kwam musicmeter als één van de eerste hits bij google (dit album heeft mij naar MUME geleid volgens mij). Ik liet hem regelmatig aan vrienden horen, maar geen van mijn vrienden kan dit waarderen, dus hield ik het zelfde praatje zoals ik deed hierboven; Met de boodschap heb geduld, dit is echt mooi, je hoeft er alleen maar aan te wennen. Echter Geniaal heb ik het nooit kunne noemen.
Om eerlijk te zijn, Ik hoor zelf die zogenaamde echte genialiteit ook niet. Die genialiteit waar over alle rockcriti hun lof uit schreeuwen, Nieuwe ritmes, vernieuwd… het zal allemaal wel.. Deze plaat klinkt als een grote grap en dat is wat mij juist aan sprak. Ik beschouwde (en doe dit nog steeds) het als mijn liefde voor gekte. Ik hou van gekte, chaos. Dat iets wat heel simpel lijkt, zo varieërend kan klinken, het verbaasde mij 3 jaar terug en het verbaasd mij nu nog steeds. Trout mask replica is en blijft gevoelsmatig een genot voor mijn oren en één van mijn favoriete albums allertijden.

Voor de iedereen die dit album wil proberen (Ik probeer het gewoon nog een keer ):
Wist je dat iemand die de eerste keer heroine gebruikt kots misselijk is, tot gal braken toe. Maar na een paar keer is die stof het meest fijne en verslavende wat je ooit zult mee maken. Zo kun je het ook een beetje zien met TMR. (Er is niemand, die zonder dat hij bevoordeelde recenties heeft gelezen over de genialiteit enzo, na de eerste luisterbeurt het mooiste album allertijden vind.)
Draai dit album 7x .ook al denk je dat je het verplicht uit moet zitten. en doe die 7 draai beurten in één week ongeveer. En wie weet, vind je dit ook één van de meest sublieme albums ooit, of
Hé de cd van Trout mask replica is afgelopen, jammer....

Geen idee wat ik hierover moet schrijven, dus ik doe maar wat. We zien wel wat eruit komt.

Trout Mask Replica is album waarvan ik geen vergelijkbaar bij kan noemen. Ik heb bijvoorbeeld nog nooit een ander free-jazzalbum gehoort wat is volgestamd met popsongs. En daarmee bedoel ik op een dusdanige wijze volgestamd, zodat je minstens de helft van de nummers ontgaat, als je een beetje kunnen genieten van wat dan nog net wel herkent. Niet dat dit erg is, het maakt het album juist weer een feest om te luisteren, je weet nooit van te voren wat je gaat horen.

En terwijl de gitaren je om de oren vliegen en de rauwe stem van Captain Beefheart mooie melodien voortbrengt doet de drummer zijn uiterste best om de boel nog een beetje bij elkaar te houden, wat leidt tot een kakafonie van klanken die aan de ene kant voor geen meter bij elkaar passen, maar aan de andere kant wel op een geniale manier toch cohesief klinken.

Hoes of geen hoes, muziek of geen muziek. Ik heb al talloze discussies gehoord over dit album.

Hiernaast heb ik dit album ook al een jaar of 3 in huis en in het begin kon ik het niet luchten, wel zien (inderdaad, door de dolkomische hoes ). Inmiddels, weet-ik-veel-hoe-veel luisterbeurten verder ben ik van mening dat dit album 'iets' heeft.

Hoe is het bijvoorbeeld in Zappasnaam mogelijk, dat een album, met dergelijk geïmproviseerde/warrige/chaotische stukken na zo'n lange tijd toch nog steeds je interesse wekt. Er lijkt haast een mythe rondom dit album te ontstaan; doordat grote fans blijven herhalen dat het goede muziek is, en doordat andere mensen het betitelen als grote rotzooi, lijkt dit een album van uitersten. Deze hele welles/nietes discussie bleef mij naar het album doen grijpen.

Tergend lang heb ik geen stem uitgebracht, omdat ik er voor mezelf niet uit was. Dan hoorde ik weer stukken waarvan ik dacht 'waar gáát dit over?????' een andere keer viel opeens alles op zijn plaats, waardoor er totale verwarring ontstond en ik niet mezelf het aan durfde te doen om te stemmen.

Deze innerlijke welles/nietes discussie, heeft de mythe voor mij alleen maar verder doen opwakkeren. Wie heeft het bij het juiste eind? De voor- of tegenstanders?

Dan is er ook nog de Rolling Stone album top 500, waar dit album toch even op de 73ste plek staat tussen allemaal grootmeesters in. Dit zegt in mijn ogen toch wel wat...


Eindelijk ben ik er naar drie jaar uit. Mede dankzij Antonio zijn fantastische commentaar ( ). Dit album blijft een mysterie, door knappe composities, weergaloos idiote teksten en een magnifieke hoes.

4.0*

Einde jaren 70 druk in de New wave wroetend kwam ik in aanraking met Captain Beefheart.
Mooie albums als Clearspot maar vooral het 5 sterren album Shiny Beast.
In 1980 kocht ik n.a.v. mooie kritieken het sterke Doc at the radarstation.
Veel bands die ik toen goed vond dweepte met Trout Mask Replica, dus dat werd de volgende.
Gewaarschuwd kocht ik deze zonder hem vooraf te beluisteren.
Ik denk nu ook dat als je al niet een beetje Howling Wolf en/of Ornette Coleman hebt ingenomen, dit album je zwaar op je dak valt.
Het is een soort van blues en Jazz door een Beefheartmolen gedraaid.
Iemand heeft ooit eens tegen mij gezegd dat ik dit album gewoon niet begreep, en dat klopt.
Ik heb eigenlijk jaren zitten wachten totdat de beeldende kunstenaar Don van Vliet de wereld zou gaan vertellen dat dit album een grote grap was (echter helaas R.I.P, misschien zit er ergens in een schilderij nog een briefje o.i.d.).
Achteraf denk ik dat er ook veel bands met dit album liepen te pronken zonder er iets van te hebben gehoord.
Nu ben ik in het kader van het topic 52 essentiële klassiekers uit de pop/rock geschiedenis
voor de zoveelste keer aan dit album begonnen.
Leuk zijn de verhalen er omheen van o.a. producer Zappa en de bandleden.
Zo was de band min of meer 8 maanden op water en brood opgesloten in een huis om dit album uit het hoofd te leren.
Vrijdags werden er boodschappen gedaan en de uitgehongerde bandleden werden zelfs weleens opgepakt wegens winkeldiefstal volgens Zappa.
Deze link naar een docu heeft een bepaald deel wat over dit album gaat, erg leuk.
Het album zelf, de liedjes!
Trout Mask Replica bevat zeker sterke nummers;
Moonlight on Vermont is zelfs geweldig goed , maar is wel meteen het nummer wat het dichts bij conventionele pop / rock muziek staat, ik kick ook altijd op het einde (Old time religion).
Ook nummers als Frownland, Dachau Blues, wild life, She's too much for my mirror, wild life en The Blimp kan ik wel waarderen.
Maar dan gaat het toch echt fout , nummers als:
Fallin'Ditch, Ella Guru (sorry hoor), Hobo chang ba, Dali's car , Neon meat dream of a Octafisch, Well en When big joan sets up vind ik niet bepaald een plezier om te beluisteren.
Ik geef het album nu dus definitief op en groet iedereen die hier plezier aan beleeft.

hierbij de link naar de TV docu ;
Captain Beefheart | Online Documentaries - online-documentaries.tv

Dit album is het magnum opus van Captain Beefheart. Het is z'n minst toegankelijke album maar ook zonder twijfel z'n beste omdat hij hier zijn ware talent vindt en die direct helemaal ontplooit: de rauwe r&b van z'n begintijd is er nog wel maar nu domineren avantgardistische jazz-invloeden (Beefheart blijkt een briljant blaasinstrumentspeler!) die de blues enorm verdiepen, verruimen en een zeer eigenzinnig geluid opleveren. Het resultaat is een soort free rock (combinatie van free jazz en bluesrock) en een mijlpaal in de pop/rockgeschiedenis. Favorieten van me zijn 'Dachau Blues' (een zeer rauw en ontspoord soort Delta-blues) en 'Hair Pie: Bake 1' (met een lang maar geniaal blazersduet als intro die duidelijk is beïnvloed door de free jazz van saxofonist Albert Ayler).