Het is heel moeilijk om de invloed van het Düsseldorfse Kraftwerk op popmuziek te overschatten. Al in 1970 werd door hen volop geëxperimenteerd met zelfgebouwde synthesizers. Dat ook live,
hier te zien.
Vanaf het vierde album
Autobahn (verschenen bij Philips in november 1974) bereikte de voormalige krautrockgroep in '75 zowaar een groter publiek én drong ze door tot het buitenland. Inmiddels als kwartet, te zien op het dashboard van de auto op de hoes. In Nederland haalde de singleversie in juli #16, de elpee in augustus #11, in het Verenigd Koninkrijk de single in juni #10 en het album #4 en in de Verenigde Staten de single reeds in mei #25 en de elpee die maand #5.
Maar de waarde zit 'm niet in de verkoopcijfers van toen. De invloed op allereerst de synthesizerbands maar vervolgens ook hiphop en de vele subgenres binnen dance is groot, dankzij de digitale beats. Mijn indruk is bovendien dat ze ook invloed hadden op de opnametechnieken in het algemeen. Muziek was niet alleen op digitale wijze uit te voeren, maar vanaf ca. 1980 veranderde het geluid van popmuziek zoals in de studio vastgelegd. Applaus voor producer Conny Plank, later actief bij o.a. Ultravox en Eurythmics.
Niet iedereen is hiervan onder de indruk. Ik herinner me een discussie bij DWDD uit 2011 waarin Kraftwerk uit een popcanon werd gehaald. Een domme zet, die ik mopperend heb zitten bekijken. Het fragment is nog
op YouTube te vinden ook.
Ik kom hier omdat ik de albums achter mijn afspeellijstjes met new wave beluister. Kraftwerk is na het
DDR-werk van Nina Hagen de tweede Duitse naam bij de voorlopers van dit genre. Het is schakelen na eerder vandaag de rockende
Hollywood Brats te hebben beluisterd: in vergelijking daarmee is
Autobahn kalm en steriel. Ook al ben ook ik niet per se een enorme fan van het titelnummer, duidelijk is dat hier iets revolutionairs gebeurt. Los van deze kant 1 verdienen ook de kortere nummers van de tweede helft aandacht.
In
Kometenmelodie 1 hoor je namelijk al het geluid van de Britse synthbands in 1979: Tubeway Army/Gary Numan en The Human League. In
Kometenmelodie 2 klinken ouderwetse rock 'n' roll akkoorden en het werkt ook nog.
Of wat te denken van de "vogelgeluiden" en verstilde klanken in het intro van
Mitternacht? Zou dit doorklinken bij Brian Eno op zijn plaat
Another Green World (1975) en diens met David Bowie opgenomen
Low (1977)?
En is het verstilde
Morgenspaziergang met een ordinaire blokfluit niet een fraai voorbeeld hoe een houten instrument met digitale geluiden kan samengaan?
Met de successen van synthgenoten in 1977, namelijk de in München werkzame Italiaan Giorgio Moroder (
I Feel Love van Donna Summer is van zijn hand) en vanuit Frankrijk Jean-Michel Jarre (
Oxygene uit '76) groeit de invloed van deze pioniers stormenderhand.
Je zou kunnen discussiëren wie er invloedrijker zijn gebleken: Beatles en Stones enerzijds of Kraftwerk anderzijds. Zo'n gesprek zal ik de komende tijd met diverse vrienden voeren (JeKo: zaterdag!), vooraf ben ik geneigd om voor Kraftwerk te kiezen. Omdat ze zoveel uiteenlopende genres én generaties hebben beïnvloed en omdat de opnameproducties in de jaren erna zoveel digitaler gingen klinken. Qua persoonlijke muzieksmaak geef ik vier sterren, verdubbel dat maar voor de historische waarde.
Mijn snelweg langs de invloeden op new wave vervolgt met alternatieve gitaarliedjes: op naar het Amerikaanse
Big Star.