ENGLISH SETTLEMENT 1982
Op Englisch Settlement bereikt XTC haar hoogtepunt.
Perfecte balans tussen de gebeten punkwave van weleer
en de subtiel gearrangeerde wavepop van de vroege eighties.
Colin Moulding mag de plaat openen met twee ijzersterke songs.
Vooral Runaways ... over een weggelopen tiener (het vervolg op
Making Plans
for Nigel?) zet de toon: minder swingende rock, meer luisterbare pop.
http://nl.youtube.com/watch?v=0EsrQDTtpfU
Ball and Chain werd de tweede single: een aanklacht tegen het nodeloos slopen
van oude stadskernen en tegen (wie weet) het juk (ball and chain) van Tatcher.
Senses Working Overtime was een top 10 hit in de UK
en heeft warempel iets van een meezinger in het refrein.
Let op hoe prachtig dit album gearrangeerd is: je geraakt
niet uitgeluisterd ... zo gelaagd zijn de diverse liedjes.
http://nl.youtube.com/watch?v=-5rj7qeeqzs
Neem nu
Jason and the Argonauts ... wat een werkstuk.
Het refrein schroeft zich als een spiraal in je hoofd en in de
instrumentale break wordt duchtig geëxperimenteerd met ritmes,
nog een opvallend kenmerk van deze briljante English Settlement.
http://nl.youtube.com/watch?v=Vj0_Ny6ziLc
No Thugs in Our House grijpt terug naar het drumpatroon
van
Life Begins at the Hop of
Making Plans for Nigel ... heeft
een sneer van een tekst: zoonlief Graham mag niet naar huis komen
met een gekleurd lief, want daar zijn deze ouders behoorlijk tegen.
Opvallend hoe graag XTC in de korte broek van de tiener
of adolescent kruipt ... wat zouden Freud en Jung daar van vinden?
Yaught Dance is één van mijn absolute favorieten hier.
Folkdans (Big Country deed het later ook op doedelzakgitaar)
met een onweerstaanbaar meeslepend, akoestisch ritme.
Drums, slaggitaar en vocale frasering zijn volkomen in kadans.
All of a Sudden kondigt een accentverschuiving aan: een rustpunt.
Een introspectief nummer, met die slepende kreunstem van Partridge.
En altijd weer een refrein dat je meeneemt op zijn golven.
Antwoord van Freud en Jung: Andy is zijn puberteit nooit helemaal ontgroeit.
Hij speelt thuis met tinnen soldaatjes en levert veldslagen op miniatuurschaal
om te schuilen voor de grote boze wereld en zijn eigen demonen te verjagen.
(Dat van die soldaatjes is waar, want terug te vinden in een Oor interview van toen).
Melt the Guns ... smeed de zwaarden om tot ploegscharen.
Een mechanische riff (Devo achterna) en vooral een hypnotiserend
ritme ... flamenco haast, met dat pseudo handgeklap en die kreetjes.
Seconds van U2 marcheert in vergelijkbare slagorde door de speakers.
Knuckle down trekt de lijn naar luisterpop nog verder door.
Dobberend op een reggae beat en op die manier lichtjes in het
verlengde van de doorsnee Britse gezinsportretten van Madness.
Down in the Cockpit (verkrijgbaar in dance mix op de 12" van
Ball and Chain)
doet de beentjes weer vlot bewegen ... ska met hitpotentie, maar geen single.
English Roundabout laat Colin Moulding voor de laatste keer aanrukken
en bedient zich ook van een vlotte skabeat (beetje Doe Maar zelfs).
Snowman ... een kerstlied van XTC is het niet geworden,
maar de sleighbells schudden dikke vlokken door de huiskamer.
Een absoluut hoogtepunt als afsluiter, wat wil een mens nog meer?
http://nl.youtube.com/watch?v=2YB8zGUZol4
Het album heeft slechts één achilleshiel: het duurt te lang.
Virgin Europa dacht in 1982 hetzelfde en reduceerde het dubbelalbum
tot een enkele langspeler (zonder tracks 9, 10, 11, 12 en 13).
Ikzelf zou het album reduceren tot 12 krachtige nummers.
Ik schrap het dodelijk gewonde
Leisure (dit is echt een b-kant),
het storende
It's Nearly Africa (te doorzichtige repliek op Remain in Light
van Talking Heads) en
Fly on the Wall, een te licht gewogen uptempo
niemandalletje (kon muzikaal gezien zo op Tent van The Nits).
Geen ruimte voor extra bonustracks op deze dubbelaar.
Die zijn er wel in de vorm van
Blame the Weather, Tissue Tigers,
Punch & Judy en
Heaven is Paved with broken Glass
en terug te vinden op
http://www.musicmeter.nl/album/22823