Waarom grijpt een album je, en waarom grijp je naar een album?

Het ligt bij mij vaak niet voor de hand welke platen tot mijn favorieten uitgroeien. Natuurlijk had ik al heel snel in de smiezen dat die eerste twee nummers van een onschatbare verstilde schoonheid zijn - wrange emotionele slowcore, zonder dat slepende effectbejag dat je vaak aantreft in dit genre, maar recht uit Kozelek's gekwelde ziel.

Bij 24 stel ik me altijd halfvergane amateurbeelden voor van een inmiddels lang volwassen kind dat zijn/haar eerste stapjes zet - met dezelfde kracht als het terugzien van die beelden appeleert het aan een gevoel van nostalgie dat zo ver opgeborgen zat dat je niet eens meer wist dat het bestond. Dat maakt het nummer zó verschrikkelijk ontwapenend.

Medicine Bottle - God, schrijf maar eens een stukje dat recht doet aan dat nummer. Ik maak me er maar van af met een koddige Maarten Ducrot-quote:"alsof je een emmer leeggooit", zelden een sliert lyrics gehoord waarvan ik voelde dat ze zó dicht bij de vertolker lagen.

Maar dan dat derde nummer, dat is een waarlijk scharnierpunt, met die repetitieve little drummer boy-drums - ik kon er aanvankelijk echt helemaal niks mee, waarom wordt dat lelijke lange nummer zo pontificaal in het midden van de plaat gezet?

Antwoord: omdat Kozelek je midden in zijn wrange werkelijkheid wil houden. En na veel luisterbeurten ontdekte ik óók de schoonheid van het nummer achter die kletterdrums; de smekende zanglijn, de vernuftige climax - en uiteindelijk zijn de drums er ook ingesleten, omdat ze het album zo mooi van kleur (of van sepia-tint) laten verschieten. Hoezo een valiumplaat?

De onverbiddelijke Kozelek vergunt de beginnende luisteraar sowieso weinig instant-genot: Japanese To English is ook een nummer dat in je systeem moet slijten. Of was je de eerste keer al overtuigd van dat refreintje, waarin de laatste lettergreep van het woord Japanese niet past, zodat hij nog eens heel lullig in een extra strofe het woordje 'eeese' moet zingen? Pas na veel luisterbeurten klopt het.

Lord Kill The Pain - defaitisme van het zuiverste water, ondanks dat dit nummer de vrolijkste zanglijn heeft die op de plaat te vinden is. Kozelek lijkt zich in zijn lot te schikken, hij verzoekt zelfs de kwade Goden. Het komt me voor dat dit een logische afsluiter zou zijn, maar zelfs defaitisme is kennelijk nog te comfortabel om de luisteraar mee achter te laten, de afsluiter is een mijmering over een verloren vriendschap.

Jawel, onze oren worden eens flink gewassen. Dit is geen plaat voor mensen die willen zwelgen in zelfmedelijden, die moeten zich maar wenden tot een duchtig rondje meejodelen met Morrissey (niks ten nadele van..) - deze plaat klieft dieper: melancholie, schoonheid, verliefdheid, gelatenheid, vriendschap, en dat alles op zo een ongekunstelde manier dat het me zelfs in mijn meest afgestompte buien weet te raken.

Goh, muziek over emoties, interessánt! moge de cynici nu denken. En deze plaat zal ongetwijfeld niet bij iedereen zo inslaan als hij bij mij deed - ¡edoch!: iedereen die ook maar een vage voeling met dit genre heeft, moet deze sepia CD een draai geven, bij hoge voorkeur in tienvoud.

Stel je voor dat je bij je ouders bent, op een saaie en vervelende verjaardag, waar je met een volle chipsmaag en 'n kleverig colagehemelte plichtmatig antwoord geeft op oninteressante vragen van oninteressante tantes, die niet eens naar je luisteren. Dan komt er een punt dat het vat op is, dat elke druppel leven uit je stramme lijf geperst is.

Op dat soort momenten probeer ik altijd naar boven te rennen, om even te vergeten dat er in de grotemensenwereld zoveel stomme figuren in stomme overhemden over stomme dingen praten. Dat er zoveel draait om concessies, verbloeming van wat écht is, dat middelmaat beloond wordt en lef beschimpt.

Pak op zo'n moment maar eens iets beters uit je la dan Nowhere van Ride. Het zal je niet lukken. De emmer drums en gitaareffecten schudt je wakker uit je caffeineroes, het jaagt je hartslag de hoogte en laat je een stoot hematocriet door je lichaam pompen waar je vast geen Tour de France mee mag rijden.

Beginnen bai die bodem: Seagull. Krrrrrrrkkrrrrr. De zang heeft wat weg van The Smiths en de productie doet denken aan de Stone Roses - al zul je de muur van herrie op de achtergrond bij de (subtielere) Smiths en (geliktere) Stone Roses niet aantreffen. Maar de donder erop dat het werkt. De kleffe frisdranksmaak begint al wat vager te worden. Wat een intens intense track is dit.

Kaleidoscope trekt de lijn van de rustigere stukken van Seagull door, en bij In A Different Place ben je alweer compleet in het album gezogen. Maar dan wacht er nog zoveel moois. Het slepende Polar Bear is na Seagull het volgende vijf-dikke-sterren-nummer, een liedje dat me qua sound wat aan Heroes van Bowie doet denken. Dreams Burn Down heeft een wat compactere gitaarmuur dan Seagull, maar is zeker een evenknie van dat nummer

De sound en nummers zijn al fantastisch op dit punt, de echte emotie volgt in het drieluik Decay - Paralysed - Vapour Trail. Decay is het meest uptempo nummer van de CD, een nummer dat er zonder pontificale gitaarmuur in slaagt de intensiteit van het openingsnummer te evenaren. De laatste minuut is prachtig, het uitgesponnen "weeeee dieeee" dat wordt herhaald onder een vet drumritme, dan de bas die de taak van de vocalen even overneemt, waarna de drums en vocalen weer het stokje weer terugpakken. Een ingenieus nummer tot en met.

Door! Paralyyyyyyyyysed...Paralyyyyyyysed, het tempo gaat weer even omlaag, en wel zodoende dat je van de weeromstuit aan de grond genageld staat. Krachtig nummer.

En dan Vapour Trail. Werkelijk alles is prachtig aan dat nummer, het intro, het moment dat de drums invallen, de vocalen, zelfs het melodieloze gehum doet het hier. Maar het allermooist is het gevecht tussen de cello en de shoegaze, die in de laatste reguliere minuut van de CD wordt beslecht. In de ring staan de twee gezichten van Nowhere: de diepe emotie en de koude muur van geluid. Uiteindelijk zakt de geluidmuur weg: de breekbare cello heeft het gevecht gewonnen. Werkelijk een schitterend moment, zowat het mooiste dat me ooit ter ore is gekomen.

In de blessuretijd volgen nog drie zeer prettige bonusnummers, en als de CD is afgelopen is de smaak in mijn mond weg, de chips is gezakt en de middelmaat is in geen velde of wegen te bekennen.