Ik was even niet mee met de groep die gelinkt staat aan Caution (Do Not Stop on Tracks) op Spotify. Daar staat namelijk niet Grateful Dead, maar The Emergency Crew en dat is natuurlijk de naam waaronder de Grateful Dead een demo hebben opgenomen. Hun opnamesessie was reeds gepland toen Phil Lesh ontdekte dat The Warlocks (wat hun toenmalige naam was) een reeds bestaande groep was. Ze moesten snel snel een nieuwe naam vinden en het werd The Emergency Crew. Het is dus wel vintage Grateful Dead (met Jerry Garcia op lead guitar & vocals, Bob Weir op rhythm guitar & vocals, Phil Lesh op bass, Ron "Pigpen" McKernan op organ, harmonica & vocals en Bill Kreutzmann op drums) en zo klinken ze ook. Leuk ideetje in ieder geval om dat hier aan toe te voegen, al is die volledige demo uiteindelijk ook op Birth of the Dead uit 2003 terechtgekomen en gaat het hier eigenlijk om een live-release.

Het is natuurlijk wel een stuk symbolischer en toffer om dan volledig te kunnen inzetten op 30 jaar Grateful Dead. Dat doen de mensen bij Rhino door van elk jaar dat de Dead heeft bestaan een track te voorzien. Iets wat volgens mij niet altijd even simpel is geweest. De Dead is natuurlijk een band die heel veel heeft opgetreden en heel veel van dat materiaal is na al die jaren nog beschikbaar, maar bijvoorbeeld in 1974 en 1975 waren er vanwege de hiatus toch wel weinig shows. Sowieso interessant om hierdoor de groep te horen evolueren qua personeel. De harde kern is met Garcia, Weir, Kreutzmann en Lesh (en Mickey Hart) grotendeels hetzelfde gebleven, maar de sound is toch vaak gewijzigd door de vele wissels in toetsenisten. 30 Trips Around the Sun bevat dan ook tracks met Tom Constanten, Pigpen, Keith Godchaux, Brent Mydland en Vince Welnick. Met zelfs dan ook nog Bruce Hornsby en andere gastartiesten zoals Branford Marsalis als extra. Het klinkt allemaal in ieder geval erg tof en ook qua tracklist is hier wel goed over nagedacht. Het helpt dat de Dead hun concerten van de ene dag op de andere (of zelfs op dezelfde dag wanneer het om een middagshow/avondshow ging) konden omgooien, maar zo'n Tomorrow Is Forever? Ik had het eerlijk gezegd nog nooit gehoord en ik wist zelfs niet dat de Dead ooit Dolly Parton hadden gecoverd.

Zoals hier al eerder gezegd is er ook nog de monumentale 30 Trips Around the Sun boxset. Waar deze The Definitive Live Story: 1965-1995 "slechts" een 4-CD release is, is de boxset maar liefst 80 CDs groot. Het zijn 30 previously unreleased complete shows en dan knaagt het bij mij wel. Althans toch totdat ik zie dat die op Discogs verkocht wordt 3.495 euro... Ik ben zelf al goed op weg met mijn eigen 30 Trips Around the Sun en hoewel dat ook een dure collectie is, komt het absoluut niet in de buurt van wat ze nu voor die boxset vragen. Ik ben echter aan het afdwalen: in ieder geval fijn voor eenieder die op een eenvoudige manier de stijl van de Grateful Dead wil horen evolueren. Al betwijfel ik wel of je als niet grote fan altijd de kleine nuances opvallen. Het zal wel opvallen dat Donna Godchaux op een bepaald moment erbij komt en nadien weer weggaat, maar ik denk dat dit toch vooral voer is voor de diehard fan.

Een goed halfjaar geleden naar een documentaire over Bob Weir (The Other One: The Long, Strange Trip of Bob Weir, een aanrader trouwens) gaan zien en daar hoorde je regelmatig fragmenten uit Truckin'. Meteen deze CD gaan halen en toch wel weggeblazen. Niet alles is even sterk weliswaar (het lukt me nooit om Attics of My Life helemaal uit te horen), maar songs zoals Truckin' of het prachtige Box of Rain maken erg veel goed. Ik kende The Grateful Dead enkel van wat live optredens en in dat opzicht voelt deze American Beauty, wiens front cover ook gelezen kan worden als American Reality, wat rustiger en toegankelijker aan. De lange jams komen er niet aan te pas (Turn on Your Lovelight met Janis Joplin op Fillmore West in 1969!) en toch is het over de gehele lijn genieten. Al gebeurt dat bij sommige nummers net iets meer dan bij anderen.

Een digitale release die werd uitgebracht naar aanleiding van het 50-jarig bestaan van American Beauty. Ik heb het altijd een beetje moeilijk met dit soort releases (van Bob Dylan bestaan ook albums waar hetzelfde nummer soms gewoon 5 of 6 keer achtereen in een weinig veranderende versie terug te vinden is) maar ik vond het in combinatie met de The Official Grateful Dead Podcast wel de moeite. Per aflevering wordt een nummer besproken en dan is het wel eens fijn om gedoseerd de overeenkomstige nummers uit de Angel's Share te checken en dan nadien ook nog eens even de uiteindelijke versie zoals ze op het album staat te draaien. De enige uitzondering hier is To Lay Me Down trouwens, want dat kwam uit op het solodebuut van Jerry Garcia genaamd... Garcia (1972)

PS: voor Workingman's Dead deden ze een soortgelijke release (dus Angel's Share + podcast) maar dat lieve Deadheads, dat is een verhaal voor een andere keer.

Aoxomoxoa is een paar jaar geleden de kaap van 50 jaar gepasseerd en om die reden is het album dan ook in een 50th Anniversary edition uitgebracht. Aan eenieder die eraan twijfelt welke versie te kopen: doe jezelf een plezier en ga voor deze editie. Waarom? Je krijgt namelijk zowel de originele 1969 mix alsook de 1971 remix op één schijfje! Ik vind het wel is fijn om op een gemakkelijke manier een aantal van de verschillen tussen de nummers (vooral het koor bij Mountains of the Moon en het einde van Doin' That Rag) te spotten. Verder is Aoxomoxoa gewoon ook een Grateful Dead album met de nodige klassiekers op. Beginnende met St Stephen (die oerschreeuw is altijd een stoot adrenaline) tot het wondermooie Mountains of the Moon en het aanstekende Cosmic Charlie.. Je voelt dat de band hier al wat aan het opbouwen is naar de meer gestructureerde vorm van American Beauty en Workingman's Dead maar dat neemt niet weg dat er nog wel danig geëxperimenteerd kan worden. Een aspect van de Dead dat vooral tot zijn uiting komt in het chaotische What's Become of the Baby. Dat is dan meteen ook wel mijn minst favoriete nummer van de plaat maar het is net dat wat de Dead zo interessant maakt als groep, ze doen echt gewoon hun eigen zin en soms werkt het en soms ook niet. Moest je nog niet overtuigd zijn van de 50th Anniversary edition, weet dan dat disc 2 nog een leuke verzameling bevat van livenummers die gespeeld werden tijdens de 24–26 januari 1969 concerten in de Avalon Ballroom. Kopen die handel!

Beyond Description valt te vergelijken met The Golden Road (1965–1973) (2001). Opnieuw een lijvige 12-CD box maar waar The Golden Road zich focust op de periode van de Grateful Dead, gaat Beyond Description het zoeken bij de periode die erna komt. Kort samengevat komt het neer op volgende albums:
Tracks 001 - 010: Wake of the Flood
Tracks 011 - 025: From the Mars Hotel
Tracks 026 - 038: Blues from Allah
Tracks 039 - 050: Terrapin Station
Tracks 051 - 065: Shakedown Street
Tracks 066 - 080: Go to Heaven
Tracks 081 - 112: Reckoning
Tracks 113 - 137: Dead Set
Tracks 138 - 150: In the Dark
Tracks 151 - 162: Built to Last

In combinatie met The Golden Road heb je dan alle Grateful Dead studioalbums in je bezit en kan je ook nog 2 livealbums (Dead Set en Reckoning) beluisteren. Verder zijn vooral dezelfde opmerkingen als bij The Golden Road van toepassing. De boxset heeft in totaal 65 unreleased tracks maar de albums zijn an sich ook allemaal los uitgebracht, inclusief bonustracks. Het is weliswaar nog even koffiedik kijken hoe de mensen bij Rhino gaan omgaan met de 50th Anniversary releases van de albums in deze boxset (die van Wake of the Flood zou in 2023 moeten uitkomen) maar die van onder andere Aoxomoxoa (de 1969 mix, de 1971 mix en nog eens tweede disc met livemateriaal) en Workingman's Dead (een nieuwe remaster + een volledig liveconcert op disc 2 & 3) doen mij toch wachten met het aanschaffen van de reguliere edities.

Net zoals bij The Golden Road is er wel weer een lijvig boek toegevoegd trouwens maar in dat opzicht is Beyond Description (The Golden Road gaat trouwens zijn titel halen bij de allereerste track - The Golden Road To Unlimited Devotion - op het titelloze debuut van de groep terwijl de tweede box de inspiratie voor de titel haalt bij een flard tekst uit The Music Never Stopped van Blues for Allah) wel betere waar voor je geld. Je krijgt hier 2x een 90 pagina's tellend boek ten opzichte van het 80 pagina's tellend boek uit de eerste boxset. Misschien dat ik beide sets eens voor een mooie prijs op de kop kan tikken maar ik vermoed dat dat wel eens kan gaan tegenvallen. Ik ga het vermoedelijk dan ook met de 50th Anniversary releases doen, ik heb sowieso al een groot deel van de studioalbums in de vorm zoals ze hier in de boxset zitten. Als ik dan albums dubbel koop, dan liever met flink wat extra materiaal dat ik nog niet heb.

Lange tijd is de Cornell show in 1977 een soort van heilige graal geweest onder de Grateful Dead fans. De band heeft zelf nooit goed begrepen waarom net deze show die mythische status heeft gekregen (Bob Weir heeft zich eens laten ontvallen dat hij de show überhaupt niet meer voor de geest kan halen, al vond hij wel dat gewoon heel deze 1977 tour erg goed is. Iets waar ik trouwens mee akkoord ben, er zit erg tof materiaal tussen) en eerlijk gezegd? Toen ik bij de officiële release in 2017 de 3-CD kocht was ik toch een beetje teleurgesteld. Ik vond het toen wel een sterke show, maar om dit nu echt de ultieme show te noemen? Neen, dat gaat me toch een brug te ver. Ik liet Cornell dan ook vaak links liggen maar nu eindelijk nog eens wat draaibeurten gegeven.

Cornell heeft wel de eer trouwens om lange tijd misschien wel de populairste bootleg van de band te zijn geweest en dan vooral omdat de soundboard van Betty Cantor Jackson nagenoeg puntgaaf was. Ik heb geen vergelijk gedaan tussen bootleg en de officiële release, maar het mag duidelijk zijn dat die laatste ook gewoon enorm goed klinkt. Een show die verder wel een paar nummers nodig heeft om echt op kruissnelheid te komen. New Minglewood Blues is redelijk inwisselbaar en hoewel ik grote fan ben van Loser, oogt dit ook wat als een makke uitvoering. Het is pas bij het heerlijke They Love Each Other (heb ik eigenlijk altijd een wat ondergewaardeerd nummer gevonden) dat de mayonaise begint te pakken. Jack Straw is altijd goed en het duo Lazy Lightning & Supplication is ook fijn om te horen. Nog even een leuk momentje ook bij Mama Tried (er roept iemand – ik vermoed Phil Lesh? – op het einde van het nummer “Thanks mom”. Ik vind zo’n dingen grappig, kan er ook niet aan doen) en de eerste set wordt afgesloten met een lange versie van Dancing in the Streets. Een versie die reeds werd uitgebracht als bonus track bij de re-release van Terrapin Station trouwens. Een uitvoering waar ik niet enorm wild van ben, al vind ik het wel grappig hoe Weir zich weer eens vergist wanneer hij moet starten met de eerste strofe of zou Donna eigenlijk te laat zijn geweest met de tweede stem?

In ieder geval het voorteken dat het een wat rommelige uitvoering gaat worden en dat klopt wel. De band neemt nadien even een break van hun lange eerste set (op de CD staat Dancin’ noodgedwongen als het eerste nummer van de tweede CD, wat een beetje vreemd oogt als je de CDs wisselt) en na een spelletje “take a step back” kan de tweede set van start gaan. Het is pas hier dat ik het gevoel krijg van “ok, er zit meer in deze show dan ik altijd heb gedacht”. Die Scarlet Begonias is van een ongekende kwaliteit door de harmonieuze samenzang tussen Jerry Garcia en Donna Godchaux maar ook de Fire on the Mountain die erop volgt is.. on fire. Die transitie tussen beide nummers is geweldig (en oogt ook echt naadloos trouwens, dat is al wel eens anders geweest zoals bijvoorbeeld de show in het Civic Auditorium op 27/12/1983) en vormen voor mij het hoogtepunt van deze show. Wat volgt is nog een degelijke Estimated Prophet en worden we op het einde nog getrakteerd op een geweldige St Stephen > Not Fade Away > St Stephen + een goede versie van Morning Dew. One More Saturday Night is één van de meer standaard encores die de band in huis heeft maar Weir lijkt het nummer gewoon erg graag te spelen en wie ben ik dan om hem tegen te spreken.

Ik ben te jong om mee gedaan te hebben aan heel dat bootleg gebeuren waarin fans tapes met elkaar ruilden (ik luister gewoon naar shows op archive of via officiële releases..) maar het gevoel ontsnapt me niet dat dit een enorm populaire show is juist omdat die indertijd zo gemakkelijk in goede kwaliteit te vinden was. Hoogtepunten genoeg maar Cornell ’77 komt niet in mijn top 10 van shows terecht, daarvoor zijn er toch net iets teveel hekelpunten zoals een trage first set en een makke uitvoering van Dancin’ in the Streets.

Geen idee of het gewoon toeval is, maar de Grateful Dead hebben best wel op een aantal plaatsen de laatste show ooit gespeeld. Zo sloten ze in 1978 Winterland af en in 1989 was het de beurt aan het John F. Kennedy Stadium. Het verschil met Winterland is wel dat het op deze warme zomerdag in 1989 nog niet geweten was dat dit de laatste show ooit ging worden in het JFK Stadium. Zo’n 6 dagen na het optreden besloot de toenmalige burgemeester namelijk om – na een aantal veiligheidsrapporten – er een streep door te trekken. Het gebouw werd uiteindelijk in 1992 afgebroken.

Het is dan ook een vies beeld om hier zoveel volk te zien terwijl blijkbaar ettelijke uren voor het concert het puin al naar beneden viel.. Onvoorstelbaar dat daar eigenlijk geen ongelukken zijn gebeurd. JFK Stadium was echter een locatie waar de Dead al een paar keer eerder hadden gespeeld en ze hadden er blijkbaar deze keer ook erg veel zin in. Een compleet andere setlist in vergelijking met de vorige show uit de Summer Tour ’89 (de fourth of july show die werd uitgebracht als Truckin’ Up to Buffalo) en de twee shows kunnen niet meer van elkaar verschillen. Deze show in JFK heeft in ieder geval ruimschoots mijn voorkeur en dat is om verschillende redenen zoals een paar persoonlijke favorieten (Loser! Box of Rain! Turn on Your Love Light!) maar hier zit ook gewoon erg veel sfeer in. De band is overduidelijk in topvorm met een heerlijk opzwepende Brent Mydland met Blow Away, het laatste nummer van de eerste set, maar ook Lesh die heerlijk ligt te bassen na Box of Rain. Voeg daar dan ook nog eens een meer dan uitstekende Scarlet Begonias > Fire on the Mountain en het niet zo enorm vaak gespeelde Standing on the Moon.

Het was in ieder geval de eerste keer dat ik het nummer live hoorde, volgens setlist.fm speelde ze het uiteindelijk zo’n 70 keer, maar het is een intrigerende versie en het is natuurlijk het nummer waar de bijhorende CD-release zijn inspiratie gaat halen. Sowieso is Jerry Garcia hier weer uitstekend bij stem en dat toont zich vooral in een doorleefde Loser en Wharf Rat. Er is gewoon iets aan zijn stemgeluid dat o zo mooi is, zeker als je het combineert met dat heerlijke stemgeluid van Mydland. De versie van Knockin’ on Heaven’s Door mag er ook absoluut zijn, al is die van een jaartje later met Branford Marsalis in Nassau Colliseum toch nog altijd net iets beter. Is er dan werkelijk niets op te merken aan dit concert? Neen, dat nu ook weer niet. Rhythm Devils > Space blijft iets dat ik moeilijk kan behappen (zeker als ze dan nog eens de heel experimentele toer opgaan, al vind ik de overgang naar The Other One wel geslaagd) maar ook Let It Grow vind ik één van de zwakste nummers. Iko Iko is zo’n funky nummer dat het altijd wel goed doet maar zit hier een beetje gepropt tussen Hell in a Bucket en een ietwat lauwe Little Red Rooster.

Ik heb me in het verleden nogal eens een tikkeltje laatdunkend uitgedrukt over het late jaren ’80 – begin jaren ’90 werk van de Dead en dat is gewoon niet correct. Keith Godchaux is lange tijd mijn favoriete toetsenist geweest, maar hij is nu toch wel voorbij gestoken door Mydland. Die stem, dat plezier, die combinatie met Garcia, … Zeker op beeld geeft dat net dat beetje extra aan een nummer. Een band in vorm in ieder geval en een setlist om je duimen en vingers van af te likken.

Als je een Deadhead hoort praten over een concert in de zomer van 1972, dan is de kans groot dat ze het over het Sunshine Daydream concert hebben. De show van 27 augustus 1972 werd namelijk gefilmd en werd tot 2013 (toen de beelden werden getoond naar aanleiding van Meet Up At the Movies van dat jaar) als de heilige graal beschouwd. De show werd dat jaar ook uitgebracht op CD en DVD maar juist door die mythische status bleven de andere shows rond deze periode een beetje onderbelicht. Een “euvel” dat werd opgelost in 2017 dankzij deze Dave’s Picks Volume 24.

Want van het concert dat 2 dagen eerder werd gegeven in Berkeley werd lang gedacht dat de laatste 3 nummers verloren waren gegaan en de audience recordings die je kunt terugvinden eindigde dus bij The Other One. Het is in ieder geval een goede zaak dat we nu het volledige concert kunnen horen. De Dead spelen namelijk op thuisterrein en zetten gewoon een heerlijke show neer. Cold Rain and Snow is een goede kandidaat om mijn favoriete opener van een concert te worden, maar je hoort gewoon een band die erg veel plezier heeft. Uiteraard weer wat equipment problemen maar waar dat bij elke andere band vervelend zou zijn, vind ik het hier wel leuk om te horen hoe ze het aanpakken. Weir die ligt te sakkeren op het feit dat het weer kapot is, diezelfde Weir die opeens begint over een hollering contest in Kentucky waarop Garcia eventjes vermeldt dat ze wel in Berkeley zijn aan het spelen enzovoort. Er wordt ook flink wat geteased, want tussen He’s Gone (dat nog niet de epische proporties aanneemt die het later wel zou krijgen) en Beat It On Down the Line hoor je flarden van Stars and Stripes Forever en vooraleer ze El Paso starten hoor je Weir Frozen Logger zingen.

Sowieso ook veel nummers die nog wat hun weg in het oeuvre van de Dead moesten vinden (Black Throated Wind, Playing in the Band en One More Saturday Night staan op Ace, het soloalbum van Weir, terwijl Bird Song en Loser dan weer op Garcia, het soloalbum van… Garcia, staan en beide albums kwamen pas uit in 1972) maar het lijkt alsof ze de nummers al jaren spelen. 1972 is bovendien een jaar zonder Mickey Hart, maar dat betekent niet dat er niet duchtig gejamd wordt. De tweede set start met Truckin’ en gaat door in een uitgesponnen The Other One om er uiteindelijk zo’n drie kwartier later terug uit te komen met een ingetogen versie van Stella Blue. Daarna volgt nog een One More Saturday Night en Sugar Magnolia en dan ben ik des te blijer dat je dit anno 2021 kunt horen zoals het indertijd is gespeeld. Redelijk korte tweede set dus maar die solo van Lesh tijdens Truckin’ is om van te smullen. Tof ook om te horen hoeveel meer beide Godchaux (Keith en Donna) leden geïntegreerd zijn. Bij het concert in de Beat Club op 21 april was Donna maar sporadisch aanwezig, maar hier trekt ze al volop haar keel open. Iets wat niet iedereen even tof vind, maar die kreten bij Playing in the Band.. Ik vind het wel iets hebben.

Pigpen was ondertussen al een maand of 2 gestopt, hij zou pas overlijden in 1973, maar Keith doet hier al erg veel goeds. Ik ben de laatste maanden meer een Mydland-fan geworden maar eigenlijk kun je ze niet vergelijken. Ze hebben allebei zo’n heerlijke sound. Gewoon een erg fijne show dus. Een jam die uitgesponnen doch behapbaar is en een heerlijke eerste set met flink wat persoonlijke favorietjes (Loser!) maken dit een onterecht “vergeten” show.

Ik heb het altijd wel interessant gevonden hoe de Grateful Dead op de een of andere manier toch altijd wel nadachten over hun releases. Het is een liveband die enorm veel materiaal ter beschikking heeft en met het trio Dead Set/Reckoning/Dead Ahead zette de band de vroege jaren 80 vrolijk in. De focus zijn nummers die gespeeld werden tussen september en oktober van 1980 in het Warfield Theatre (San Francisco) en Radio City Music Hall (New York). Dead Set is de elektrische kant, Reckoning de akoestische kant en Dead Ahead? Dat is de video! Ik ben zelf altijd meer fan geweest van elektrische Dead en hoewel ik nooit zo’n sucker ben geweest voor fragmentarische livealbums, is die versie van Passenger wel gewoon fantastisch. Het klinkt rommelig en ruw, maar dat is juist hetgeen ik tof vind. Verder ook wel gewoon een erg fijne setlist met een aantal persoonlijke favorietjes zoals Deal, Loser en natuurlijk Franklin's Tower. Fire on the Mountain doet het ook altijd goed, maar ik mis wel Scarlet Begonia’s. Het gebeurde af en toe wel eens dat beide songs niet gekoppeld werden (Scarlet kwam reeds uit in 1974 op From the Mars Hotel, Fire pas in 1978 op Shakedown Street) maar het blijft vreemd aanvoelen. Wel heerlijk trouwens hoe die Space overgaat in Fire on the Mountain, it pushes all the right buttons en dan heb ik het nog niet gehad over die wondermooie Brokedown Palace. De Mama, mama, many worlds I've come / Since I first left home raakt op de een of andere manier een gevoelige snaar hier. Is alles zo geweldig dan? Ik blijf Little Red Rooster geen leuk nummer vinden. Verder? Zeer weinig op aan te merken eerlijk gezegd.

1977 is een gezegend jaar voor Deadheads. Er is altijd veel discussie over wat nu juist de beste periode van de band is (door de personeelswissels kun je hun carrière effectief in specifieke blokken onderverdelen en elke blok heeft zijn eigen hoogte- en dieptepunten), maar over het jaar 1977 lijken veel mensen het eens te zijn. In eerste instantie door de show in Cornell (die ironisch genoeg bij mij niet zo hoog in de toplijst staat), maar er is inderdaad erg veel interessant materiaal uit die periode. Dat dacht Dick Latvala, de toenmalige archivist van de band, in 1995 ook en hij besloot om het concert uit te brengen als Dick’s Picks Volume Three.

Het vervelende is echter (en dat is iets wat wel vaker opgaat voor de Dick’s Picks) dat het geen volledig concert is. Je mist een handvol nummers en dat is toch eeuwig zonde voor een show als deze waar bijna elke song heerlijk binnenkomt. Gelukkig bestaat er nog altijd zoiets als Archive waar je de overige songs kunt binnenhalen en zelf een volledige show kunt maken. Zoals gezegd: wat voor een show ook! De eerste set is pure degelijkheid (en het is hier dat de meeste nummers ontbreken) met onder andere een heerlijk jammende versie van Sugaree en openen met The Music Never Stopped is ook altijd een goed voorteken. Friend of the Devil wordt weer in een traag jasje gestoken, maar klinkt gewoon erg tof en het duo Lazy Lightning & Supplication is de band op zijn best. De eerste set wordt afgesloten met Dancing in the Streets en ik weet niet wat het met het nummer is, maar ik begin het minder en minder te waarderen. Die drumrolls aan het begin zijn wel nog erg fijn en funky, maar het kabbelt me allemaal net iets teveel door. Het is echter maar een kleine smet op een voor de rest uitstekend geheel en dan moet die tweede set nog komen!

Het trio Help on the Way > Slipknot! > Franklin's Tower is gewoon facemelting goed en loopt zo perfect naadloos in elkaar over dat je je amper kunt voorstellen dat het eigenlijk drie aparte nummers zijn. Dat zijn sowieso al drie van mijn favoriete nummers van mijn favoriete album van de groep, maar de volgende drie zijn ook weer drie persoonlijke favorietjes: Samson and Delilah, Brown Eyed Women & Good Lovin'. Qua Good Lovin’ zou ik enkel de versie van 8 juli 1978 voorlaten, dus dat zegt al veel over de kwaliteit die hier wordt neergezet. Je krijgt dan ook één van de weinige versies van Sunrise (ze speelden het nummer gespreid tussen 1977 en 1978 maar zo’n 30 keer) van Sunrise (als liefhebber van Donna Godchaux vind ik het altijd erg fijn als ze haar eigen time to shine krijgt in een concert) en dan heb ik het nog niet gehad over die enorm doorleefde versie van Morning Dew, die geweldige (maar ingekorte) versie van Terrapin Station en natuurlijk ook Wharf Rat. Ik ben niet zo vaak jaloers op mensen die een concert hebben kunnen bijwonen, maar hier had ik wel erg graag willen bij zijn. De band is perfect op elkaar ingespeeld, geen noot is teveel en het is onvoorstelbaar hoe vlot dit allemaal in elkaar overloopt. Die tweede set is bijna één lange jam zonder enige hapering of onderbreking.

Onvoorstelbaar, ik heb er eigenlijk geen andere woorden voor. Met de beste wil ter wereld kan ik nog altijd niet vatten dat Latvala (en de rest) het een goed idee vond om een aantal nummers hier weg te laten. Ik hoop dat de tapers weten wat voor helden ze indertijd waren, zou enorm jammer zijn geweest moest dit concert in zijn volledigheid nooit boven zijn komen drijven.

Afgelopen jaar was Europe '72 weer eventjes heel erg hot omdat het natuurlijk 50 jaar geleden was dat één van de meest populaire livereleases van de Grateful Dead (ik denk misschien zelfs wel gewoon de populairste, al valt de impact van zo'n Dead Set bijvoorbeeld ook niet te onderschatten) het licht zag, maar ik had er eerlijk gezegd zelf nog nooit naar geluisterd. Waarom zou ik ook naar een compilatie luisteren als de volledige shows vandaag de dag vrij makkelijk te vinden zijn en ik al de shows van 1972/04/21 (Beat Club, Bremen, Germany), 1972/04/24 (Rheinhalle, Duesseldorf, Germany) en 1972/05/26 (Lyceum Theatre, London, England) kende? Het is eigenlijk vreemd genoeg de release van Band of Gypsys die me mijn mening over dit soort compilaties heeft doen hervormen, want die Jimi Hendrix compilatieplaat is heel wat stukken beter dan de volledige shows zoals ze op Songs for Groovy Children te vinden zijn. Soit, ik dwaal af. In ieder geval was het dus eens tijd om zelf naar Europe '72 te luisteren en dan voor de fun ineens voor de 50th Anniversary edition gegaan. Die editie bevat dan weer niet de extra songs die bij de 2003 reissue wel toegevoegd waren, maar dat vind ik an sich nog niet zo erg. Liever dan gewoon een remaster in plaats van nummers die er bij de originele release niet bij waren, zeker omdat het opnieuw een allegaartje aan livetracks is.

Dat gezegd zijnde: ik snap de aantrekkingskracht volledig. Europe '72 bevat alles wat je bij de Grateful Dead kan verwachten en er zitten hier toch een paar uitvoeringen tussen die tot de beste aller tijden behoren. Die Morning Dew klinkt fantastisch, sowieso wel één van mijn favoriete nummers uit heel de Dead catalogus, maar wat te zeggen van Brown-Eyed Women? Daar zit zo'n heerlijk warme gloed in die me echt weet aan te trekken en al zeker dankzij het geweldige China Cat Sunflower & I Know You Rider dat eraan voorafgaat. Vandaag de dag worden we stevig verwend wat betreft livereleases van de Grateful Dead, maar bekijk dit in zijn tijdsperiode en dan zie je dat er hier eigenlijk ook best veel unieke nummers op staan. Zo'n Mr. Charlie van Pigpen bijvoorbeeld heeft nooit op een studioalbum gestaan, maar dat geldt ook voor onder andere He's Gone en Tennessee Jed. En dan heb je nog eens de aanwezigheid van zowel Pigpen, Keith Godchaux en Donna Godchaux! Ik kan me voorstellen waarom net Europe '72 zo'n populair album is geworden om te hebben en hoewel het vandaag de dag qua muziek geen must-have meer is om in je Grateful Dead collectie te hebben, is het wel een iconische plaat in het oeuvre van de band. Al is het maar voor dat geweldige artwork ook van Stanley Mouse.

De Grateful Dead is zo'n band die voornamelijk in de Verenigde Staten heeft getourd, maar er zijn ook een paar voorzichtige uitstapjes naar andere landen geweest. Sommige minder voorzichtig dan andere (Canada zal bijvoorbeeld niet zo ver uit hun comfort zone geweest zijn) maar ze zijn ook eens naar Egypte getrokken (volgens de biografie van Kreutzmann niet meteen hun beste concerten) en hebben zelfs een heuse Europese tournee gedaan met stops in Nederland, Frankrijk en Duitsland. Het is in die laatste locatie dat ze op 21 april 1972 hebben gespeeld en dat was een merkwaardig concert om verschillende redenen.

Het was sowieso het kortste concert uit de volledige Europe '72 tour (waar Europe '72 (1972) van is verschenen dat zijn nummers haalt uit concerten in de periode april - mei 1972, maar je kunt ook voor de megaboxset genaamd Europe '72: The Complete Recordings (2011) gaan) en de show werd integraal opgenomen voor de Beat-Club TV show. Het resultaat is een show waar de heren spelen voor een psychedelische green screen (de achtergrond werd voorzien door Courtenay Pollock, die later de auto zou besturen in het ongeval waarin Keith Godchaux zou overlijden) en langs de ene kant kwajongensstreken uithalen (Pigpen gooit op een bepaald moment een handdoek over Garcia's hoofd) maar langs de andere kant ook enorm streng voor henzelf zijn. Sugaree wordt aan het begin gestopt omdat Pigpen een fout speelt, Playin' in the Band wordt voor een tweede keer gespeeld omdat Garcia niet tevreden was over de eerste poging en ook Truckin' loopt in het begin mis doordat Weir de lyrics upfuckt. De tweede poging loopt echter wel goed en het resultaat is een heerlijke jam waar Kreutzmann een kleine drums tussen kan moffelen (wel grappig om te zien hoe de andere bandleden normaal gezien backstage gaan wanneer er een drumsolo aankomt maar nu een beetje onwennig in een cirkeltje rond hun drummer blijven staan) en waar alles netjes samenkomt in een toffe The Other One.

1972 was ook een onwennig jaar voor de bandleden qua line-up. Mickey Hart was uit de groep gestapt uit schuldgevoel doordat zijn vader - die manager van de groep was - met de centen was gaan lopen dus werd Kreutzmann opnieuw de enige drummer. Pigpen was nog herstellende (hoewel zijn Mr. Charlie wel uitstekend is) waardoor Keith Godchaux (en Donna) er was bijgekomen om hem te ondersteunen. In plaats van 2 drummers waren het hier dus 2 toetsenisten en dat werkt wonderwel. De meningen over Donna zijn zowat verdeeld (ik ben fan in ieder geval) en voor degenen die haar minder kunnen waarderen: ze speelt enkel maar mee tijdens Playin' in the Band en dat is misschien logisch aangezien ze nog maar 2 maand bij de groep zat. Grappig detail: uiteindelijk werd er in de televisie uitzending enkel maar One More Saturday Night getoond. De bijna een halfuur durende jam aan het einde is misschien nog net iets beter, maar One More Saturday Night is inderdaad meer behapbaar materiaal om uit te zenden. De rest van de beelden hebben jaren in de kast gelegen en werden afgestoft naar aanleiding van de Grateful Dead at the Movies van 2014.

Ze waren een tijdje geleden tijdelijk online gezwierd naar aanleiding van Shakedown Stream. Jammer genoeg nog steeds zonder de soundcheck van Loser & Black-Throated Wind, al zit de kans erin dat dat gewoon nooit gefilmd is. Er bestaat wel audio van trouwens - te vinden op archive.org - maar die is jammer genoeg ook niet toegevoegd aan deze registratie. Het is echter gewoon erg fijn om de heren bezig te zien/horen. Garcia's speels omhoog gestoken vingertje wanneer Weir de lyrics van Truckin' vergeet, het spelen met de handdoek, Weir die een snaar breekt tijdens The Other One en die tijdens de jam vervangt, ... Zelfs Keith heeft een keer gelachen! Een zeldzaamheid als je het mij vraagt.

De derde release van de Fare Thee Well tour (de andere twee zijn The Best of Fare Thee Well en Fare Thee Well: July 5th 2015) en meteen ook de duurste set van deze 3 releases. The Complete Box Set was enkel maar in een numbered edition van 20.000 stuks (in 12CD/7Blu-Ray en 12CD/7DVD formaat) te bestellen via de officiële Grateful Dead site en is vandaag de dag volledig uit stock. Het is in ieder geval wel de meest complete set van de shows maar het bevat enkel en alleen maar de 3 Chicago shows van juli 2015. Er werden ook nog 2 shows in juni gespeeld, maar daar is (op geen enkele release trouwens) iets van terug te vinden. Vooral voer voor de echte die-hards die zelfs optredens na de dood van Jerry Garcia in huis willen hebben. Het interessante is wel dat je hier de Circles Around the Sun interludes krijgt. Neal Casal (gitaar), Adam MacDougall (keyboards), Dan Horne (bas) en Mark Levy (drums) werden door Justin Kreutzmann - zoon van Grateful Dead-drummer Billy Kreutzmann en verantwoordelijk voor het filmen van de shows - gevraagd om muziek te maken die gespeeld kon worden tijdens de intermissions zodat het publiek in de groove bleef. Het leek een eenmalig project te worden maar na een aparte release (Circles Around the Sun - Interludes for the Dead) zijn ze begin maart 2020 toch ook met een 3e album op de proppen gekomen. Met mijn July 5th 2015 set ben ik echter al meer dan tevreden. Het blijft wennen aan de stem van Anastasio en zelfs die release draai ik helemaal niet zoveel als mijn andere Grateful Dead CDs. Laat staan dat ik dan deze boxset zou aanschaffen.

Er was anno 2015 wat consternatie onder de Grateful Dead fans over het feit of dat deze Fare Thee Well tour nu wel of niet gelabeld mocht worden onder de noemer "Grateful Dead". Voor velen is het gebruik van die naam gestopt nadat Jerry Garcia overleed en de overige bandleden zijn inderdaad nadien met een andere naam verder gegaan zoals bijvoorbeeld simpelweg The Dead of het huidige Dead & Company. Ik vind het een beetje een kromme discussie en heb deze 3CD/2DVD boxset dan ook gewoon netjes onder de Grateful Dead gecatalogiseerd. Het feit blijft wel dat het promotiemateriaal op een slinkse manier weglaat welke groep er nu speelt, er staat namelijk gewoon Fare Thee Well: Celebrating 50 Years of the Grateful Dead. Het is volgens mij tot nu toe ook de laatste keer geweest dat Bob Weir, Phil Lesh, Billy Kreutzmann en Mickey Hart nog samen op het podium hebben gestaan. Ze worden bijgestaan door Bruce Hornsby (die nog met de band had meegespeeld toen Garcia nog leefde), Trey Anastasio (zanger van Phish) en Jeff Chimenti (momenteel lid van Dead and Company maar sowieso sinds 1997 erg aanwezig in Grateful Dead-achtige lineups) en ik moet bekennen: het is niet hetzelfde. Dit is één van mijn minst gedraaide Grateful Dead concerten en dat is simpelweg omdat ik niet kan wennen aan Anastasio die de plaats van Garcia inneemt.

Voor zij die dit wel kunnen smaken, is de Fare Thee Well: Complete Box Set nog wel interessant. Die bevat weliswaar niet alle concerten (in tegenstelling tot wat je zou verwachten met een naam als Complete Box Set ontbreken de shows van 27 en 28 juni) en er zit bijzonder weinig overlap - zoals wel vaker is bij concerten van de Grateful Dead - tussen de verschillende concerten. Drums & Space weliswaar maar je krijgt er ook de Circles Around the Sun interludes met Neal Casal op gitaar, Adam MacDougall op keyboards, Dan Horne op bas en Mark Levy op drums bij. De Circles Around the Sun performance van 5 juli ontbreekt namelijk op deze July 5th 2015 release. Toch ergens jammer, maar langs de andere kant is deze single show release sowieso wel een dure release en met nog een extra disc had de prijs ook nog wel wat hoger gelegen. Wat de Complete Box Set kost.. Daar wil ik zelfs nog niet over nadenken, het zal wel gigantisch veel zijn.

Dit album van de Grateful Dead heeft in de loop der jaren veel namen gekregen. De band wou het oorspronkelijk Skull Fuck noemen, maar dat wou de platenmaatschappij niet wegens duidelijke redenen. Een compromis tussen band en platenmaatschappij werd gevonden door uiteindelijk gewoon geen enkele naam op het artwork te vermelden, met uitzondering van de bandnaam dan. Daardoor wordt dit ook wel eens het Grateful Dead album genoemd, al mag je dat dan weer niet verwarren met het gelijknamige studioalbum. Om het dan allemaal nog wat meer verwarrend te maken, gebruikten de distributeurs dan weer de naam Skull & Roses, puur op basis van de hoes, waarbij dat naar mijn gevoel de naam is die het meeste is blijven hangen. In ieder geval is het in de loop der jaren wel uitgegroeid tot één van de meest iconische Grateful Dead platen (die hoes alleen al) en kreeg het in 2021 zelfs een 50th anniversary release. Het is die versie die ik de laatste tijd heb gedraaid en eerlijk gezegd? Ik hoor het niet. Ik vermoed dat dit voor veel fans een soort van intrede tot de wereld van de Deadheads is geweest, maar die associatie heb ik niet. Ik hoor vooral een album dat met haken en ogen aan elkaar hangt door het switchen in datums (die The Other One matcht echt niet goed tussen Playing in the Band en Me and My Uncle) en ook de 50th anniversary toevoegingen zijn maar pover. Een handvol tracks van het concert op 2 juli 1971 in de Fillmore West terwijl de originele tracks (bijna) allemaal uit april dateren die dat dan nog eens in andere venues dan de Fillmore West werden gespeeld. Het is een mengelmoes waar teveel aan gesleuteld is en hoewel ik me nog ergens kan voorstellen dat dit historisch gezien een belangrijke release was - het was namelijk na Live/Dead nog maar de "officiële" 2e live release van de band - is deze vandaag de dag voorbijgestreefd door vele andere releases.

Afgelopen zaterdag aangeschaft op Record Store Day. Een ietwat specialleke in het oeuvre van The Grateful Dead doordat dit een semi-bootleg is. Together Records had een aantal opnames van bands in de Avalon Ballroom in San Francisco, California aangeschaft met als plan om een soort van Bay Area anthology uit te brengen, maar het label ging failliet waarop MGM de catalogus overkocht. Zij brachten dan deze Historic Dead (tezamen met Vintage Dead vormen deze twee platen het volledige concert, al moet je wel de tracklist wat doorheen husselen om de juiste volgorde te krijgen) uit waardoor dit een officiële release is geworden maar wel één zonder invloed van de band zelf.

Soit, een vroeg live-album (dit zou zich situeren ergens halverwege in september 1966) van de band dus maar ik kon het in ieder geval wel smaken. Bob Weir en co zijn in ieder geval in goede vorm en spelen met ogenschijnlijk veel plezier. Good Morning Little Schoolgirl draait misschien net iets te lang door (persoonlijk vind ik de versie van The Yardbirds ook nog net iets beter), maar de overige nummers zijn heerlijk bluesy. Zeker The Same Thing krijgt zo'n stuwende vibe waardoor het een mooie afsluiter is. Kwaliteit is trouwens boven verwachting goed. Doordat de rechten ondertussen in public domain terecht zijn gekomen, is het volledige concert (dus Vintage + Historic) trouwens op het Internet Archive te vinden.

Mocht er iemand zin en tijd hebben om Vintage Dead toe te voegen: be my guest

Op 5 mei 2023 komt er weer een 50th Anniversary Edition van een album van de Grateful Dead uit en deze keer is dat History of the Grateful Dead, Volume One (Bear's Choice). Het is - in tegenstelling tot andere 50th Anniversary releases - geen extra uitgebreide versie, maar een remaster: This has been re-mastered by David Glasser using Plangent Processes from the original analog 2-track tapes recorded live by Bear and has never sounded better. Ik heb echter niet gewacht op de remaster, maar de normale versie (zonder bonustracks) eens wat draaibeurten gegeven en ik blijf dit toch nog altijd een wat vreemd album vinden. An sich is er met de kwaliteit van de nummers niets mis. Puttend uit concerten van 13 & 14 februari in 1970 heeft Stanley "Bear" Owsley (de sound engineer van de Dead en hoewel hij geen bandlid is, is zijn invloed op de geschiedenis van de band niet te onderschatten) een mooi eerbetoon aan Ron "Pigpen" McKernan bijeen gesprokkeld. Die overleed namelijk tijdens het productieproces van deze plaat, maar juist daardoor voelt dit niet aan als een volwaardig Grateful Dead album.

Hoe fijn ik de uitvoering van bijvoorbeeld Katie Mae en Hard to Handle ook vind, dan zijn de volledige concerten van 13 & 14 februari 1970 100x zo interessant. Toch is Bear's Choice een iconisch album in het oeuvre van de Dead, maar niet om een muzikale reden. Het is namelijk op de achterkant van de plaat dat de Dancing Bears voor het eerst te zien zijn! Een symbool dat tot vandaag de dag nog gebruikt wordt voor alles wat met de band te maken heeft (tijdens Covid heb ik nog een variant gezien waarin ze tussen de beren een bordje van 5ft hadden geplaatst om aan te duiden dat je afstand van elkaar moest houden) waardoor dit toch een album is dat zijn plaats verdiend in het rijke oeuvre van de band. Grappig trouwens dat er iemand van overtuigd was dat dit wel eens een hele reeks ging kunnen worden. Er is echter nooit een volume 2 uitgekomen en eigenlijk had Warner dat wel kunnen verwachten. De Grateful Dead waren ondertussen al bezig om hun eigen record label uit de grond te stampen en deze release was eigenlijk voornamelijk bedoeld om hun contract bij Warner uit te doen. Ik zal de 50th Anniversary wel eens oppikken om te luisteren of het effectief "never sounded better" is, maar dat zal eerder online zijn.

Voor veel Deadheads heeft Live/Dead een speciaal plekje in hun muzikaal hart omdat het het eerste live-album was dat de groep uitbracht. Een ietwat verplichte release weliswaar aangezien ze bij Warner Brothers een vrij grote financiële put hadden gemaakt met het opnemen van Aoxomoxoa en de band hoopte het op deze manier te kunnen goedmaken. Een goede zet alleszins, want het album werd gigantisch populair en is vandaag de dag nog altijd één van de meest meest verkochte releases van de band. Anno 1969 was er van mij echter helemaal nog geen sprake, mijn ouders waren zelfs nog geen tieners, en ik heb dit altijd een minder interessante release gevonden. Waarom? Wel, ik ben altijd meer fan geweest van het uitbrengen van volwaardige concerten (zoals ze bij de latere Dick's/Dave's Picks zijn gaan doen) in plaats van dit knip- en plakwerk van verschillende shows. In ieder geval wel interessant om te zien hoe de Dead indertijd pioniers waren met hun 16-track opnamesysteem, al is dat iets dat vandaag de dag wel weer compleet achterhaald is.

Het geeft alleszins wel een mooie doorsnede van wat de band nu eigenlijk inhoudt en is het een geweldige zet om met Dark Star te openen, hoewel de eerste anderhalve minuut naar het schijnt van het einde van Mountains of the Moon zou zijn. Dark Star is toch wel misschien het meest iconische nummer van de groep en dit is ook simpelweg één van de beste versies dat ik ken. Ik denk dat ik alleen de onvermijdelijke versie van 1972/08/27 (te vinden op de Sunshine Daydream release) zou voorlaten. Met Turn on Your Lovelight krijg je Pigpen op zijn best voorgeschoteld en heeft lang geduurd vooraleer ik zo'n mooie versie van Death Don't Have No Mercy hoorde als degene die hier wordt gespeeld. Ik prefereer enkel de 1989/09/29 Shoreline Amphitheatre (wordt tijd dat ze die is officieel uitbrengen!) boven deze versie. Alleen eeuwig jammer dat ze besluiten om te eindigen met Feedback en And We Bid You Goodnight. Het zijn dingen die in een volwaardig concert tot hun recht komen maar die nu wat aanvoelen als verspilde ruimte voor andere dingen. Merkwaardig ook dat de CD versie van And We Bid You Goodnight maar liefst 10x zo lang duurt in vergelijking met de originele LP release.

Het is gewoon na 34 seconden een minutenlange stilte en mijn vermoeden is dat dat is gedaan om zo tot de 2 hidden bonus tracks te komen: Dark Star (single version) en Live/Dead radio promo. Leuke dingetjes maar op zich weinig opzienbarend. Het lijkt me trouwens dezelfde single van Dark Star te zijn die ook op The Best of the Grateful Dead is uitgekomen, dat zou betekenen dat het een uitvoering is die is opgenomen tijdens de Anthem of the Sun studiosessie. De release met bonustracks kwam bovendien eerst uit in de Golden Road boxset (een 12 CD box set reissue van alle Warner Brothers Grateful Dead albums) maar werd nadien dus nog eens apart uitgebracht op als aparte release. Net zoals alle Warner Brothers albums trouwens.

Voor zij die interesse zouden hebben in de volwaardige shows waar de songs vandaan komen:
- February 27, 1969 Dark Star
- February 27, 1969 Saint Stephen
- January 26, 1969 The Eleven
- January 26, 1969 Turn on Your Love Light
- March 2, 1969 Death Don't Have No Mercy
- March 2, 1969 Feedback
- March 2, 1969 And We Bid You Goodnight

De volledige shows van 27 februari en 2 maart (allebei van Fillmore West) zijn ondertussen ook uitgebracht in de Fillmore West 1969: The Complete Recordings boxset. De 26 januari (Avalon Ballroom) show is bij mijn weten nooit (officieel) volledig uitgebracht maar Clementine en Death Don't Have No Mercy (een andere Death dus dan op dit album) van dezelfde show is wel uitgebracht op de 50th Anniversary van Aoxomoxoa. Gelukkig kun je (bijna) altijd terecht bij archive.org voor te luisteren naar de volledige show.

Het is misschien sommigen opgevallen maar dit lijkt een vreemde setlist te zijn zo met die introduction van Bill Graham halverwege. De reden daarachter is nochtans gemakkelijk: het zijn namelijk 2 shows! In de vroege jaren van hun carrière speelden de Grateful Dead soms nog wel eens een voorprogramma en in het geval van 11 februari 1969 waren ze de opener voor een redelijk grote naam: ze waren namelijk het voorprogramma van Janis Joplin die solo ging. Artiesten die kwamen optreden in Fillmore East deden vaak 2 shows op één avond en hoewel het concert van Joplin niet zo makkelijk te vinden is, zijn de 2 shows van de Dead wel in één release uitgebracht.

Early Show

Nummers 1 tot en met 8 zijn de Early Show en is in mijn ogen de zwakste van de twee shows. Aan de ene kant vind ik het fantastisch om te zien dat de Dead zelfs al in hun vroege jaren al gewoon twee compleet verschillende shows konden neerzetten (er zit nul komma nul overlap tussen beide shows), maar langs de andere kant klikt het voor deze vroege show gewoon allemaal wat minder in elkaar. Vooral die versie van Hey Jude (sowieso een Beatles nummer waar ik wat een haat/liefde verhouding mee heb) is eigenlijk tenenkrommend slecht qua samenzang. Daar staat gelukkig wel een flinke dosis andere degelijke nummers tegenover (met een Turn on Your Lovelight kun je me eigenlijk wel blij maken) en sowieso is dit voor Pigpen liefhebbers wel een fijne show. Hij zet meteen al de toon met Good Morning Little School Girl en doet zijn vertrouwde ding op flink een aantal andere nummers.

Niet alles is even goed te noemen (ik weet niet of het aan de CD zelf ligt maar de overgang van Cryptical Envelopment naar The Other One oogt wat schokkerig) maar wat trouwens wel geweldig is om te horen, is het geleuter tussen Bob Weir en Jerry Garcia. Zo zit er na Good Morning Little School Girl even een korte onderbreking en sleuren ze Billy Kreutzmann er even door. Het heeft iets te maken met het feit dat hij zijn schoenen nog moet aandoen en dat dat typisch is voor van die hicks – lees boerenpummels - zoals hij maar wanneer het allemaal te lang duurt wil Weir een mop gaan vertellen over de tanden van George Washington. Dat wordt dan nogal abrupt afgebroken door Garcia en ik vermoed dat het een mop is die de heren misschien al net iets te vaak hebben gehoord. Voordat ze aan Hey Jude beginnen, kan hij toch zijn verhaal afmaken (waarom Washington niet lacht op het dollarbiljet) en dan blijkt het dezelfde mop te zijn als die hij later in de show van 15 november 1969 ook zou vertellen. Ik vermoed dus dat Weir dat verhaal in 1969 vaak heeft verteld..

Late Show

Nummers 9 tot en met 18 zijn de Late Show en dat is ongetwijfeld één van mijn favoriete shows aller tijden. Mountains of the Moon heeft nog nooit zo mooi geklonken en je krijgt hier gewoon een enorm indrukwekkende jam die begint met Dark Star en pas eindigt met Feedback. Daartussen wordt je getrakteerd op een aantal Dead klassiekers (de combinatie St. Stephen en The Eleven blijft geweldig maar ook in Caution kan Pigpen zich weer eens lekker laten gelden) en met And We Bid You Goodnight heb je misschien wel mijn favoriete afsluiter tout court. Een redelijk uitgebreide versie ook met Garcia die maar blijft zingen en de band (en het publiek) die maar blijft meedeinen op de melodie. Interessant is echter dat je het album niet mag afzetten nadat het publiek begint te juichen en de show gedaan lijkt te zijn, want je krijgt nog een encore met Cosmic Charlie.

Het vreemde is echter dat dat nergens op de CD staat aangegeven en ook in de liner notes van Gary Lambert wordt dat nummer niet vermeld. Dat blijkt achteraf niet onlogisch te zijn aangezien het nummer nooit volledig is opgenomen. Blijkbaar was de tape indertijd gewoon op (je hoort dat ook op de CD) en dit is natuurlijk uit een periode dat er ook nog geen audience recordings bestaan zoals bijvoorbeeld bij de shows in Egypte. Ik had nog hoop dat in de bijna 25 jaar tussen de release van de CD en nu er toch nog ergens een opname was opgedoken maar helaas. Zonde, want Cosmic Charlie is een nummer dat ze in verhouding niet zo heel veel hebben gespeeld en hetgeen is overgebleven klinkt ook effectief er goed. Grappig ook hoe je de band hoort discussiëren over welk nummer ze gaan spelen totdat iemand (Weir?) opeens Cosmic Charlie roept. Het zijn dit soort niet op voorhand vastgelegde momentjes dat het altijd wel leuk maakt.

Conclusie

De late show plaats ik ergens in de hoogste regionen maar de vroege show komt toch eerder in de middenmoot terecht. De introduction van de late show is ook wel grappig trouwens met Bill Graham als MC die een koeienbel als cadeau krijgt (naar aanleiding van een vorige show waar hij daarmee gespeeld zou hebben) en wat over en weer plagerijtjes. Als je iemand kennis wilt laten maken met wat de Grateful Dead inhouden en je ze niet door een show van 3 uur wilt laten worstelen, dan lijkt dit me de perfecte way to go. Met 2x een uurtje volle gas geven en je krijgt alle aspecten voorgeschoteld die de band zo aantrekkelijk maakt.

Het jaar 2022 staat volledig in het teken voor de Europe 72 tour van de Grateful Dead. Niet zo verwonderlijk aangezien het exact 50 jaar geleden is dat de band één van hun meest gelauwerde tours begon en het is ook gewoon een tour waar veel materiaal van beschikbaar is. Dat resulteert in een Grateful Dead at the Movies (die jammer genoeg geen volledig concert was deze keer) en een volledig seizoen van de podcast The Grateful Deadcast dat in het teken staat van die tour. Uiteraard hoort daar ook nog eens een aparte release bij en de keuze is gevallen op 26 mei 1972.

Een concert dat al eens eerder werd uitgebracht in zijn volledigheid als onderdeel van de monumentale Europe 72: The Complete Recordings boxset, maar die is simpelweg te prijzig voor een gewone sterveling zoals ik. Iets minder prijzig is de Lyceum '72: The Complete Recordings boxset die de 4 shows in het Lyceum Theatre bevat, maar ook dat is geen goedkope keuze. Een aantal nummers van dit concert waren trouwens ook reeds te vinden op het Europe '72 verzamelalbum uit 1972, maar daar ging het dan weer om lichtjes bewerkte versies (een aantal overdubs + het knippen van het lawaai van het publiek) waardoor ik het an sich wel een fijne release vind. Het is bovendien de laatste show van deze tour en het was natuurlijk ook de laatste tour met Ron ‘Pigpen’ McKernan in de gelederen aangezien die reeds in 1973 zou overleden. Niet het laatste concert waarop hij meespeelde trouwens, dat was 17 juni 1972. Een lange aanloop dus om aan te geven dat dit a) een redelijk historisch document is en b) dat het een leuke release is om 50 jaar Europe 72 te vieren. Het probleem (en nu komt de aap uit de mouw) is dat ik niet meteen enorm warm loop voor deze periode. Ik hoor de kwaliteit, ik zie een setlist met geweldige nummers en toch pakt het me niet volledig. Als ik dit dan vergelijk met bijvoorbeeld de show van bijna exact 3 maanden later (25 augustus 1972 in het Berkeley Community Theatre), dan hoor ik daar gewoon een compleet andere band en één die me wel vanaf de eerste moment bij mijn strot pakt.

Hugo Claus, een Vlaamse schrijver die ook een paar uitstekende films heeft geregisseerd, zei ooit: een slechte film maken is nog altijd beter dan geen film maken. Een leuze die ik zelf ook wel eens regelmatig parafraseer en die eigenlijk ook voor de Grateful Dead past: een slecht Grateful Dead concert is nog altijd beter dan geen Grateful Dead concert. Pigpen klinkt erg helder, maar zijn Two Souls haalt de schwung wat uit het concert en het duurt even vooraleer de heren (en dame) die terugvinden. Laat Ik echter ook wel even duidelijk zijn, dit is absoluut geen slechte show en de Dead hebben absoluut slechtere concerten gespeeld. Het is misschien net het feit dat dit degelijk is zonder echte uitschieters dat ervoor zorgt dat ik andere shows prefereer. Het is vooral de historische context die me hier eigenlijk nog het meeste pakt. Een show ook waar logischerwijs een aantal nummers zoals Mr. Charlie voor de laatste keer worden gespeeld.

Er zijn nog veel shows te horen uit de fameuze Europe 72 tour (ik heb momenteel enkel nog maar deze, Beat Club in Duitsland en Rheinhalle in Duitsland gereviewed), maar deze hoort voor nu toch onderaan. Sowieso volgende keer nog eens zo’n volbloed Keith & Donna-show eruit kiezen, dat blijft samen met de Mydland era toch mijn favoriete periode.

Ik vind het op zich wel een leuk gegeven van Rhino & de Grateful Dead: ze brengen met regelmaat van de klok een monumentale live-boxset uit, maar kiezen er ook telkens voor om één van de shows nog eens apart te releasen. Zo is dit concert van 9 maart 1981 uitgebracht in de 17-delige boxset “In and Out of the Garden: Madison Square Garden '81, '82, '83”, maar is de losse show ook nog eens apart te kopen. Wat voor mij prijsgewijs een aangename keuze is, want die boxsets zijn zo enorm duur en zijn bovendien in onze contreien amper te vinden. Die resterende shows pik ik wel eens op een andere manier op.

In ieder geval: een show uit 1981 en dat betekent natuurlijk: Brent Mydland! Ik heb al vaker gehoord dat Madison Square Garden het beste uit de band haalde en afgaande op dit concert is daar geen woord van gelogen. Leuke setlist ook met een aantal favorietjes die toch wat minder gespeeld worden (Althea bijvoorbeeld), maar ook zo’n Deep Elem Blues vind ik altijd wel een meerwaarde hebben in een show. Het is een rustmomentje (hoewel het zich hier nog redelijk vroeg in het concert bevindt), maar ik heb een zwak voor de manier waarop Garcia dit zingt. Het is een traditional die door veel mensen gecoverd is (ook Levon Helm van The Band waagde een poging), maar ik heb graag dat de Dead/Garcia solo het spelen. Sowieso naar mijn gevoel eigenlijk een vrij gevarieerde setlist met flink wat nummers uit de beginjaren (zo’n Beat It On Down the Line) en hoewel Go To Heaven vaak verguisd wordt, klinken die songs hier toch echt wel als een klok en heeft het publiek er overduidelijk zin in. Weir doet weer zijn vertrouwde dingetjes zoals de stad in een lyric verwerken en daar moet ik ook altijd wel om lachen.

Ook een aantal leuke overgangen met onder andere die China Cat Sunflower > CC Rider trouwens. Je hoort langs alle kanten dat dit een geoliede machine is geworden en die tweede set klinkt dan ook gewoon lekker knetterend met onder andere die China > Rider overgang, een uitstekende Uncle John’s Band en een doorleefde Ship of Fools om daarna te eindigen met U.S. Blues als encore. Wat ik persoonlijk jammer vind, want dat is een nummer waar ik echt niet warm van loop en het is altijd een kleine bummer wanneer ze dat als afsluiter spelen. Niet dat dit een slechte uitvoering of iets dergelijks is, het is gewoon zo’n nummer dat me weinig doet. Voor ik het vergeet: de manier waarop Billy Kreutzman en Mickey Hart uit Space komen… Het is de eerste keer dat ik het gevoel heb dat ik snap wat Space/Drums betekent voor de mensen. Die heerlijke vette drumroffel die The Other One inluidt… Ik voel het in mijn maag en dan heb ik nog niet gesproken over die heerlijk gestructureerde kakafonie die de gitaar van Jerry Garcia vormt met het keyboard van Brent Mydland in de rest van het nummer. Ik blijf fan van Mydland zijn stem en die lijkt hier niet zo aanwezig te zijn, maar zijn spielerei op de toetsen… Het mag er zeker en vast ook zijn.

Erg fijne release en eentje die ik wel wat meer moet gaan draaien. Dat is het nadeel natuurlijk met het oeuvre van de Dead, er is zoveels te beleven en ik grijp misschien soms net iets te vaak terug naar de gouwe ouwe klassiekers die ik ondertussen al compleet vanbuiten ken. De band speelde dus menigmaal in Madison Square Garden en als die shows allemaal van een even hoge kwaliteit zijn als deze van 9 maart 1981, dan staat me nog een leuke tijd te wachten.

Ik ben zelf niet helemaal mee met de verschillende Record Store Days maar in 2018 was het op 23 november Record Store Black Friday. Niet te verwarren dus met de gewone Record Store Day (die was op 21 april 2018) maar naar aanleiding van de Black Friday editie zijn ze bij Rhino afgekomen met deze Playing in the Band release. Een LP die welgeteld 1 nummer bevat: Playing in the Band. Een nummer dat reeds terug te vinden is op de officiële releases Pacific Northwest '73–'74: The Complete Recordings (2018) en Pacific Northwest '73–'74 (2018) maar nu dus nog eens apart is uitgebracht omdat het de langste ononderbroken versie van een nummer is dat de Grateful Dead ooit hebben gespeeld. Meestal steken ze er wel een Drums of Space tussen of spelen ze eventjes een ander nummer tussendoor maar hier is het dus één lange jam. Dat mag je trouwens letterlijk nemen, want ik denk dat maar ongeveer 5 minuten in totaal (verdeeld over het begin en het einde van het nummer) echt herkenbaar is als Playing in the Band. Fijne versie alleszins (Donna haters zullen zich wel irriteren aan die typische schreeuw) maar dit is vooral meer een curiositeit als je het mij vraagt.

Ik was de afgelopen tijd nogal vaak naar een show uit 1993 aan het luisteren en het schoot me opeens te binnen dat ik die Ready or Not release van een aantal jaar geleden nog nooit deftig had beluisterd. Waarom die associatie? Omdat Ready or Not een album is dat volledig bestaat uit livetracks uit de jaren 90 en een beetje is opgezet als "wat als Jerry Garcia niet gestorven was en er een nieuw Grateful Dead studioalbum was uitgekomen". Daardoor is het echter wat vlees noch vis. Je voelt duidelijk die typische live-feel van de Grateful Dead waardoor je nu soms wat uit de flow wordt gehaald omdat een nummer van een andere show start, maar het is langs de andere kant wel interessant om te zien waar de Dead in deze periode mee bezig waren. Erg fijn dan ook dat David Lemieux en de zijnen ervoor hebben gekozen om Vince Welnick volledig te betrekken in deze opsomming. Zijn Samba in the Rain en Way to Go Home zijn fenomenaal goed en behoren voor mij tot de twee beste tracks op dit album. Verder een aantal nummers die ik reeds kende in één of andere live-uitvoering en het is vooral grappig om te horen hoe ze met So Many Roads hier een soort van Knockin' On Heaven's Door momentje hebben met die oeh oeh oehs. Eternity en Corrina (Ready or Not is trouwens een rechtstreekse verwijzing naar dat nummer) zijn minder mijn ding, maar ik ben wel erg gecharmeerd door Liberty. Een nummer dat ik voorheen nog niet kende en hoewel het even duurde vooraleer het kwartje viel, vind ik het nu wel een erg fijne opener. We zullen nooit weten hoe de band verder ging evolueren en hoewel ik het spijtig vind dat Lemieux gewoon erg weinig volledige shows van de jaren 90 uitbrengt, is dit achteraf gezien een leukere release dan ik in eerste instantie had gedacht.

Er was een periode in de livejaren van de Grateful Dead dat ze hun concerten onderverdeelden in een akoestische set en een elektrische set. Beetje zoals Bob Dylan jaren eerder deed (en waarvoor hij verketterd werd, al heeft het Dylan geen windeieren gelegd met dat legendarische "Judas!" concert) en in 1980 werd Dead Set gereleased. Een verzameling song uit de elektrische nummers en dan kon natuurlijk een akoestische counterpart niet ontbreken. Dat werd dus deze Reckoning en het interessante is dat de Dead er qua tracklist een nogal atypische keuze op hebben nagehouden. Een aantal songs die Jerry Garcia solo ook regelmatig bracht (Jack-A-Roe! Heb ik altijd een ontiegelijk zwak voor gehad), maar sowieso ook veel songs die je niet meteen met de groep associeert. Ik ben in ieder geval blij met uitvoeringen zoals The Race Is On en Rosalie McFall. Dire Wolf en Bird Song bijvoorbeeld heb ik namelijk al in genoeg andere uitvoeringen. Naar mijn smaak wel net ietsje te gezapig om echt de volledige speelduur te kunnen blijven boeien trouwens en het helpt ook niet dat een aantal van mijn favorieten zoals Monkey and the Engineer reeds aan het begin/halverwege zitten. De cover is trouwens wel wat een gemiste kans. Dead Set en Dead Ahead (de concertvideo die ook in 1981 uitkwam en dezelfde periode als Dead Set en Reckoning covert) liggen qua stijl nogal dicht bij elkaar en Reckoning valt er zowat tussenuit. Vreemd aangezien het toch echt de bedoeling lijkt dat deze drie een geheel vormen.

Er zijn zo van die albums die ervoor zorgen dat je van “occasionele fan” opeens een “de(a)dicated fan” wordt en bij mij was dat deze Red Rocks 7/8/78. Het was sowieso één van mijn eerste live-albums die ik van de Grateful Dead kocht, ik denk dat enkel Wake Up to Find Out eerder was, maar dit concert heeft ervoor gezorgd dat de Keith & Donna periode mijn favoriete periode was. Ondertussen is dat wat gewisseld, want ik kan soms zin hebben in Pigpen en een dag later die heerlijke stem van Brent Mydland willen horen, maar Red Rocks 7/8/78… Ik blijf er een zwak voor hebben.

Je voelt al aan dat er een “maar” zit aan te komen en die gaat als volgt: maar ik speel het album niet meer zo frequent in zijn volledigheid omdat ik gewoon ondertussen zoveel andere live-albums heb die ik minder goed ken. Naar aanleiding van mijn Metalfist goes truckin’ wou ik deze echter al is lang terug wat draaibeurten geven en ooooooh, wat is het toch weer genieten! Een aantal uitvoeringen van nummers uit dit concert zijn voor mij de ultieme versie en dan heb ik het eindelijk over die volledige eerste set. Deal met die geweldige schreeuw van Donna (ik ben en zal altijd fan blijven van haar stemgeluid, shoot me), het fenomenale Good Lovin’, de doorleefde versie van It Must Have Been the Roses, … Het is gewoon één heerlijke trip die vanaf de eerste noten van Bertha geweldig goed start. Sowieso ook echt gewoon een geweldige mix van songs, staat geen enkel nummer tussen dat ik minder graag hoor en dat is toch niet altijd het geval. Al mag je bij een Grateful Dead concert nooit afgaan op de setlist natuurlijk. Ze kunnen één van je favoriete songs compleet verneuken en langs de andere kant kunnen ze een nummer dat je nooit graag hebt gehoord opeens transformeren tot het beste uit de volledige show.

Geweldige eerste set dus, maar ook de tweede set (+ 3 encores!) is uitstekend te noemen. Samson & Delilah is altijd wel een favoriet momentje geweest, maar Ship of Fools moet daar niet voor onderdoen. Halverwege de set uiteraard ook de Space/Drums waar meteen het enige minpuntje zit. Zo tijdens Space verlies ik hier altijd wat mijn aandacht, maar dan is er Wharf Rat om dat terug in de juiste richting te sleuren. Hoor vooral die beukende gitaar bij de “I'll get up and fly away” strofe en geniet dan in één rechte lijn van Franklin’s Tower (een verrassing qua plaats in de setlist en gewoon een fantastische uitvoering met een fenomenale climax), het bijna als een verplichting aanvoelende maar daardoor niet minder dansbare Sugar Magnolia en de drie encores. De heren (en dame) hadden er overduidelijk zin in en Red Rocks 7/8/78 is dan ook één van de weinige keren dat ze Werewolves of London hebben gespeeld. Een cover van een nummer van Warren Zevon en superieur aan het origineel in elk aspect. Al is het toch ook wel omdat de band hier gewoon zo enorm goed op dreef is, met recht en reden na al die jaren nog altijd mijn favoriete show.

Red Rocks 7/8/78 was ook het eerste concert waarvan ik de datum vlekkeloos kon opzeggen. Vroeg er iemand op Reddit naar bijvoorbeeld ieders favoriete versie van Deal, dan kon ik gewoon zonder verpinken “Red Rocks 7/8/78” zeggen. Naar het schijnt, is dat zo’n kantelpunt waarbij je een echte Deadhead wordt en ik kan het op zich wel beamen. Vergeet Europe '72, vergeet Veneta '72 en vergeet Cornell '77: Red Rocks 7/8/78 is de place to be.

Het begint een traditie te worden: de mensen van Rhino lossen een kolossale Grateful Dead boxset die vaak uit 10+ schijfjes bestaat en voor eenieders die dat niet kan/wil betalen, releasen ze ook nog eens een los concert uit die boxset. Soms valt dat tegen en soms valt dat erg goed mee. Met de Listen to the River: St. Louis '71 '72 '73 boxset van een paar jaar terug had ik pech, want de apart gereleasede show had ik al als een (uitstekende) bootleg. Het jaar 2023 start in ieder geval goed met de release van deze show in het RFK Stadium. Tegelijk uitgebracht dus met Here Comes Sunshine 1973 waarin de shows van 13 mei 1973 (Iowa State Fairgrounds), 20 mei 1973 (Campus Stadium), 26 mei 1973 (Kezar Stadium), 9 juni 1973 (RFK Stadium) en 10 juni 1973 (RFK Stadium) verzameld zijn.

Niet zo verwonderlijk dat de zomer van 2023 gevuld wordt met concerten uit de zomer van 1973 (de mensen bij Rhino en David Lemieux zijn wel fan van het concept "50th anniversary release"), maar eerlijk is eerlijk: dit is toch ook wel een stevige knaller. In de eerste plaats qua speelduur, want met zijn bijna 5 uur (!) is dit één van de langste Grateful Dead concerten dat ik al heb geluisterd. Misschien net iets te lang om in één luisterbeurt uit te luisteren (hoewel een druilerige zaterdag waarin ik besloot om het huis van boven tot onder te kuisen wel een ideale gelegenheid was, de buren zullen ook geweten hebben dat ik thuis was) maar wat maakt dat allemaal uit als je zo'n geweldige setlist voorgeschoteld krijgt. Openen met Morning Dew - dat kan al meteen tellen - en dan nog onder andere Box of Rain, Dark Star, They Love Each Other, Looks Like Rain, He's Gone, Wharf Rat en nog zoveel meer op ons loslaten. De heren (en dame, want dit is een release met Donna Godchaux in de gelederen) zijn vanaf de eerste noten op dreef. Zelfs zo goed, dat ik hen zo'n minder nummer als bijvoorbeeld Wave That Flag en Here Comes Sunshine met plezier vergeef. Je weet nooit goed wat je kan verwachten bij de Grateful Dead - hoewel ik het in pakweg 95% van de gevallen wel kan waarderen - en soms kan de kwaliteit zelfs per set gigantisch wisselen, maar deze show van 10 juni 1973 mag er op alle vlakken zijn.

Met een setlist als deze, zal het je dan ook niet verbazen dat het 3 sets zijn in plaats van twee. Op zich niet zo bijzonder, de Dead hebben nu eenmaal wel vaker eens 3 sets, maar in de derde set gebeurt er hier wel iets leuks qua gastartiesten. Niemand minder dan Dickey Betts (op gitaar en bekend van de Allman Brothers Band), Butch Trucks (op drums en ook bekend van de Allman Brothers Band) en Merl Saunders (op orgel en bekend van vele andere projecten met Jerry Garcia) komen opdagen. Leuke verrassing, maar niet zo verwonderlijk als je bekijkt dat de Allman Brothers Band (samen met Wet Willie) het voorprogramma deden van deze show. Ik blijf het altijd straf vinden wat voor repertoire die muzikanten (en dan heb ik het niet enkel over de Grateful Dead maar ook over de gastartiesten) uit hun mouw weten te schudden. De cover van Bob Dylan's It Takes a Lot to Laugh, It Takes a Train to Cry is geweldig, maar ook encore Johnny B. Goode is erg fijn. Voor zij die het redelijk moeilijk aan te komen Postcards of the Hanging album in bezit hebben, het gaat hier om dezelfde versie van It Takes a Lot to Laugh, It Takes a Train to Cry als op dat album.

Elke keer als er een album uit de Mydland periode wordt gereleased, dan denk ik "Dat is nu toch wel mijn favoriete samenstelling" en dan wordt er weer een Godchaux album uitgebracht en verander ik weer van mening. Buiten Fleetwood Mac ken ik geen enkele groep die in verschillende samenstellingen toch zo'n enorme indruk weet na te laten. En dan zijn er nog mensen die de Pigpen periode prefereren en als ik eerlijk ben, heb ik ook een enorm zwak voor Saint of Circumstance (17 juni 91 in het Giants Stadium) met Vince Welnick en Bruce Hornsby in de gelederen. In ieder geval, laat die nieuwe releases maar komen!

De Europe 1972 tour is een belangrijke tour geweest voor de Grateful Dead. Ze gingen weliswaar bijna bankroet (niet voor de laatste keer trouwens, want ook de trip naar Egypte in 1978 was een duur uitje) maar in de loop van de jaren zou de tour uitgroeien tot één van de populairste periodes van de band. Dat is voor een stuk te wijten aan het Europe ’72 album dat in november van dat jaar uitkwam en in 2011 werden we getrakteerd op een Europe ’72 Volume 2 en zelfs Europe '72: The Complete Recordings! Ik ben echter vooral geïnteresseerd in complete shows (waardoor de originele Europe ’72 en zijn Volume 2 uit de boot vallen) en ik heb eerlijk gezegd niet het budget voor de volledige set. Gelukkig is het concert van 24 april 1972 nog wel apart gereleased op 3 CDs in de vorm van Rockin' the Rhein with the Grateful Dead.

Een release waar je wel zelf wat mee moet schuifelen qua setlist. Alle nummers zijn aanwezig, maar de tweede disc bevat de laatste twee songs van de eerste set (Good Lovin’ en Casey Jones), gaat dan over naar de eerste 3 nummers van de derde set (He’s Gone, Hurts Me Too en El Paso) en wordt afgerond met Turn on Your Love Light en The Stranger (Two Souls in Communion). Het vervelende is dat die twee nummers eigenlijk uit de show van 24 mei 1972 (in het Lyceum Theatre in Londen) stammen. De officiële releases bevatten wel vaker eens wat uitstapjes naar andere concerten als bonus track, maar hier zitten ze dus echt midden in het concert. Volgens de liner notes is het gedaan om a) tracks die niet splitbaar zijn effectief niet te splitten en b) voor wat extra opvulling te zorgen. Een oplossing waar ik het niet helemaal mee eens ben, maar kom: ik ben al blij dat het concert op zich volledig is, al moet je zelf wat schuiven met de tracklist om de juiste volgorde te hebben. Klein detail nog over die versie van Turn on Your Love Light: het is de laatste keer dat Pigpen die zingt, dus in dat opzicht wel leuk om te horen. In ieder geval, wel een erg fijne show. Een wereld van verschil met de show in de Beat Club van 3 dagen ervoor en ze ogen hier veel meer ontspannend. Misschien was het feit dat ze in de Beat Club werden gefilmd toch een grotere stressfactor dan ik had verwacht. In ieder geval ook een lange show die een paar lekkere jams bevat.

Eigenlijk meteen vanaf het eerste moment, want opener Truckin’ wordt redelijk uitgesponnen en we zijn al een dikke 20 minuten onderweg wanneer de eerste twee nummers zijn afgerond. Qua line-up blijft dit toch ook altijd een vreemde eend in de bijt in de bestaansjaren van de band. Geen Mickey Hart, maar wel de combinatie Pigpen, Keith Godchaux en Donna Godchaux. Daardoor krijg je eigenlijk een heel afwisselende setlist met een flinke hoofdrol voor Pigpen. Je kunt je bijna niet voorstellen dat hij 3 maanden later geforceerd moest stoppen met touren op order van de dokter. Aangezien meneer en mevrouw Godchaux nog maar net bij de band waren, is hun rol ietwat beperkter, maar het klinkt allemaal wel erg lekker. Grappig ook om te horen hoe de band wel wat interactie probeert te maken met het publiek (Bob Weir haalt weer één van zijn vertrouwde mopjes boven, maar je hoort nog net niet de krekels tjirpen) en er spreekt zelfs iemand eens sporadisch een woordje Duits. De show kent sowieso te veel hoogtepunten om allemaal te benoemen, maar toch even een korte vermelding doen voor een fenomenale Dark Star > Me And My Uncle > Dark Star gevolgd door Wharf Rat… Het komt toch serieus binnen en dan zwijg ik nog over Loser, He’s Gone, de China Cat Sunflower die overgaat in I Know You Rider en het geweldige Not Fade Away > Goin' Down The Road Feeling Bad > Not Fade Away.

En zo ben ik toch weer een opsomming aan het geven, maar er is nog veel meer! Naar het schijnt zijn de audience recordings van een inferieure kwaliteit in vergelijking met de officiële release (zelf niet vergeleken) en hoewel die a) vrij prijzig is en b) je wel wat moet schuifelen met de setlist en met een fysiek exemplaar gaat dat niet, is het een release die erg goed klinkt. Ooit wil ik wel eens de volledige Europe ’72 tour verorberen, maar qua fysieke releases in huis ben ik al erg blij met deze Rockin’ the Rhein. De Europe ’72 shows zijn trouwens wel allemaal los van elkaar digitaal te koop (Volume 8 is deze show) moest het geschuifel in setlist je tegensteken. Sommige shows worden vandaag de dag zelfs nog fysiek uitgebracht, zo kreeg Volume 11: Olympia Theatre, Paris, France van 3 mei 1972 voor Record Store Day 2021 een vinyl release.

De Grateful Dead gingen af en toe wel eens de landsgrenzen over maar op 14, 15 en 16 september 1978 gingen ze het wel erg ver zoeken: ze gaven een show bij de piramides van Gizeh! Een onderneming die een financiële aderlating was omdat op voorhand was afgesproken dat de volledige verkoop van de tickets aan het lokale Department of Antiquities werd geschonken en het idee om van de drie shows een live-release te maken werd naar de vuilbak verwezen wegens technische problemen. Het was dan ook pas 30 jaar later dat de opnames officieel werden uitgebracht en dat is natuurlijk deze Rocking the Cradle geworden. Een allegaartje van de best klinkende opnames van de drie shows (met uitzondering van Jack Straw en Stagger Lee - die zijn van 15 september - komen alle opnames van 16 september dus van 14 september staat er zelfs niets op dit album) en hoewel een aantal bandleden hebben aangegeven dat dit niet hun beste concerten waren, vind ik het wel ergens nog iets hebben.

Zo heb ik een zwak voor deze versie van Looks Like Rain (waarin iemand - mijn gok is Phil Lesh - bij de strofe “Did you ever waken to the sound of street cats making love?” kattengejank nadoet) en bij deze release krijg je naast 2 CDs ook een DVD met opnames van 16 september. Weliswaar ook niet het volledige concert en de tracks staan dan ook nog eens in een verkeerde volgorde maar toch.. Het was een dag dat er ook nog eens een maansverduistering was en het oogt gewoon imposant om de band te zien spelen bij de piramides. Tof ook dat de Vacation Tapes zijn toegevoegd als extraatje. Dat is exact wat je kan verwachten: een gedigitaliseerd 8MM filmpje waarin je de band, crewmembers en vrienden een aantal toeristische trekpleisters in Egypte ziet bezoeken. De volledige shows zijn trouwens wel op Archive.org te vinden als audience recordings en die van 16 september is an sich nog wel de moeite waard met onder andere de laatste keer dat de band Sunrise speelde, de 2 andere shows heb ik zelf nog niet gecheckt. Ik volg echter de meningen dat de groep al beter heeft gespeeld, al is hier in ieder geval een spetterende versie van Deal te vinden.

Begin augustus (1 augustus om specifiek te zijn) was het tijd voor de jaarlijkse Grateful Dead Meet-Up at the Movies. Het was de 9e editie ondertussen en het concept is al die tijd hetzelfde gebleven: in lokale bioscopen wordt een concert van de Grateful Dead integraal uitgezonden. Het toffe aan deze editie was dat het zich niet enkel en alleen in Amerika voordeed, maar dat de Dead globaal gingen. België deed weliswaar niet mee, maar gelukkig bood Pathé de oplossing en daar zat ik dan met nog 3 andere mensen in een nagenoeg lege zaal.

Er is dus weinig animo voor en ik vrees dat het volgend jaar waarschijnlijk dan weer enkel en alleen in Amerika zal zijn, maar voor degene die het deze keer gemist hebben: het concert is ook uitgebracht en dat is deze Saint of Circumstance geworden. Het is een concert van een late datum in de carrière van de Dead geworden (17 juni 1991) en eerlijk gezegd, dat is niet mijn favoriete era van de band. Het is misschien nog wat te weinig om de balans te doen doorslaan naar de andere kant, maar dit is wel een heerlijk concert geworden. De kwaliteit van de opname is subliem (het is maar één van de twee Dead shows in heel het archief dat is opgenomen op 48-track analog tape) en misschien ben ik bevooroordeeld omdat ik ook de beelden erbij heb gezien maar je ziet een band in erg goede vorm die bovendien ook enorm veel plezier heeft in het spelen.

Ik had er alles aan gedaan om de tracklist niet op voorhand te weten en wanneer er dan opeens geopend wordt met Eyes of the World (redelijk zeldzaam dat dat gebeurt), er zo'n 4x geteased wordt naar Dark Star (wat ze niet meer hadden gedaan sinds 1974!) en er dan wordt afgesloten met een heerlijke versie van The Weight.. Dan weet je gewoon dat het goed zit. Verder ook vooral een paar onverwachte nummers (ik had Saint of Circumstance en New Speedway Boogie nog nooit live gehoord) en natuurlijk de fan favorites als Truckin' en Sugar Magnolia. Toffe formatie ook met Bruce Hornsby (ik heb het al eerder gezegd maar het is echt een genot om effectief te kunnen zien hoe de mannen al jammend elkaar hoofdknikjes en knipoogjes geven of gewoon naar elkaar staan te lachen) maar ook Vince Welnick op keyboards.

Degene met veel centjes in de portefeuille kunnen ook gaan voor het Giants Stadium 1987, 1989, 1991 album. Zo'n 14 schijfjes met daarin de volledige shows van 12 juli 1987, 9 & 10 juli 1989 en 16 & 17 juni 1991. Dan heb je dus meteen deze Saint of Circumstance erbij. Het 'probleem' is dat je voor die box zo'n 150 dollar neerlegt en voor de losse Saint of Circumstance zo'n 30 dollar.. De keuze is aan jullie maar ik ben al erg blij met dit.

Shakedown Street is een album van de Grateful Dead dat door de fans wel eens smalend Disco Dead wordt genoemd. Het is te begrijpen vanwaar dat komt maar ik heb nooit goed begrepen waarom dat net als iets slecht werd beschouwd. Het titelnummer is qua vibe heerlijk om naar te luisteren en hier staan toch wel een paar fantastische nummers op. Ik ben altijd wel fan geweest van nummers waar Donna Godchaux op meezingt en hier krijgt ze zelfs een aantal nummers als lead vocalist toegewezen. Hoewel mijn favoriet nummer in die categorie Passenger is dat een jaartje eerder werd uitgebracht op Terrapin Station, heb je met onder andere France gewoon een erg fijn nummer. Beetje vreemd altijd om Fire on the Mountain te horen zonder kompaan Scarlet Begonias (twee nummers die ze live vaak in elkaar lieten overgaan, Scarlet werd echter reeds uitgebracht op From the Mars Hotel in 1974) en blijft hier ook na al die jaren nog stevig overeind staan. Toch is het ietwat lage gemiddelde wel te begrijpen. Nummers als Stagger Lee en zeker I Need a Miracle doen me weinig en If I Had the World to Give is me misschien net iets te zoetsappig. Ze hebben het wel 3x live gebracht, ben ik eigenlijk wel benieuwd naar hoe dat zou klinken. Live klinken de nummers toch vaak net iets anders dan op plaat. Het verrast me trouwens wel dat Dancin' in the Street op Terrapin Station staat, als er nu 1 nummer is dat ik (naast het titelnummer uiteraard) met Shakedown Street associeer.. Dan is het Dancin' in the Street wel.